نیمی از ظرفیت ثبت نام وارداتی‌ها خالی ماند
وزارت صمت: «خالی‌فروشی» نمی‌کنیم
روز گذشته مهدی ضیغمی، مدیر طرح واردات خودروی وزارت صمت، در نشستی خبری به تشریح جزئیات واردات خودرو پرداخت. اینطور که ضیغمی می‌گوید تاکنون ۵١هزار متقاضی در سامانه یکپارچه ثبت‌نام کرده‌اند. البته ثبت‌نام تا ساعت ۱۸ امروز ادامه دارد و امکان نام‌نویسی بیشتر تا این ساعت وجود دارد. با توجه به اظهارات این مقام وزارت صمت باید گفت ظرفیت ثبت‌نام برای قرعه‌کشی اولویتبندی خرید خودروهای وارداتی ۱۰۰هزار نفر بود که تعداد محقق‌شده به ظرفیت نزدیک هم نشده است. نکته دیگر اینکه این ثبت‌نام به معنای ثبت‌نام قطعی نیست چراکه بعد از اتمام مهلت، بررسی شرایط افراد ثبت‌نام‌‌کننده انجام می‌شود و ثبت‌نام‌شده‌های قطعی برای ادامه فرآیند ثبت‌نام اعلام خواهند شد. پیش از این امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت، گفته بود برآورد می‌شود که ۱۰ تا ۱۵ درصد ثبت‌‌نام‌کنندگان حایز شرایط اعلامی نباشند.
ضیغمی همچنین در نشست روز گذشته رقم جدیدی را برای تعداد خودروهای واردشده اعلام کرد. بنابر گفته وی «تا تاریخ ۹/ ۱۲/ ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۲۰۰ دستگاه خودرو وارد کشور شده و تعداد قابل‌توجهی خودرو نیز در بنادر مقصد یا روی آب در حال انتقال به بنادر کشور هستند و قراردادهای خوبی هم بسته شده است.» وی همین‌طور اعلام کرد که تاکنون ۹۵هزار درخواست ثبت سفارش برای واردات خودرو انجام شده است. ضیغمی توضیحی در مورد نوع برند این ۱۲۰۰ دستگاه خودرو نداد ولی در بخش دیگری از صحبت‌های خود اشاره کرد که عرضه دو خودروی چانگان CS۳۵ پلاس و CS۵۵ قطعی است. دو برند دیگر نیز هستند که در فرآیند اخذ مجوزها هستند و تقریبا بیشتر راه را آمده‌اند؛ یکی هیوندای النتراست که مجوز استاندارد و مجوز زیست‌محیطی را دریافت کرده و در حال رایزنی با کمیته ارزش گمرک برای مشخص شدن موضوع قیمت پایه آن است. همچنین برند فیات نیز عملا در حال طی کردن فرآیندهای مربوطه است اما مشخص نیست که عرضه آن چه زمانی باشد. همچنین پیش از این نیز اعلام شده بود اولین محموله خودروهای وارداتی شامل ۲۲ خودرو از برند کیا بوده است. وی اظهار امیدواری کرد پس از پایان فرآیند ثبت‌نام، پنج مدل از سه برند همزمان عرضه شود.
مدیر طرح واردات خودرو وزارت صمت توضیحاتی را هم در مورد منشاء ارز خودروهای وارداتی داده که هما‌نطور که پیش‌تر گفته شده بود بیشتر با منشاء ارز خارجی است. وی می‌گوید تامین ارز از محل ارزهای خارج از کشور و ارزهای رفع تعهد شده است؛ یعنی این ارزها به‌راحتی امکان بازگشت به کشور برای مصارف دیگر را ندارند. وی همین‌طور توضیح داده است که بیش از ۹۶درصد ارزی که دریافت می‌کنیم از محل ارزهای خارج از کشور است و قابلیت استفاده برای خودرو را دارد و به‌راحتی برای سایر محصولات قابل‌استفاده نیست. وی همچنین تاکید کرد جزئیات منشأ ارز را نمی‌توان اعلام کرد.
اینطور که در این نشست گفته شد، هنوز هیچ خودرویی از گمرک ترخیص نشده است. قیمت نهایی نیز بسته به ترخیص است؛ به این صورت که بعد از اعمال تمامی عوارض، سازمان حمایت قیمت نهایی را ظرف یک روز مشخص خواهد کرد. نکته دیگری که در مورد قیمت خودرو در این نشست به آن پرداخته شد، مربوط به تاثیر نوسانات نرخ ارز بود. بنابر گفته مدیر طرح واردات خودروی وزارت صمت، قیمت خودرو براساس نرخ ارزی که واردکننده برای واردات پرداخت کرده محاسبه می‌شود و بنابراین نوسانات نرخ ارز تاثیری بر قیمت خودرو نمی‌گذارد.
ضیغمی همین‌طور در راستای پاسخ به ابهاماتی در مورد ۵۰۰میلیون تومان بلوکه‌شده در حساب هر متقاضی می‌گوید این رقم مطابق اعلام و شرایط شورای رقابت مبنی بر دریافت حداقل ۵۰درصد هزینه خودروی ثبت‌نامی است و در عمل میانگین رو به پایینی از قیمت خودروها را اعلام شده است. تاکید ضیغمی بر این است که «ریالی از پول مردم برای واردات خودرو نمی‌رود، مردم پس از عقد قرارداد بخشی از پولی را می‌دهند که قبلا کاملا پرداخت شده است.»
به گفته وی قیمت علی‌الحساب خودروها تا حد زیادی مشخص است، یعنی سود قطعی است و قیمت را سازمان حمایت مشخص می‌کند. همچنین ضیغمی می‌گوید هنوز قیمت نهایی مشخص نیست و علت آن را اینطور تشریح می‌کند که «نرخ ETS در زمان ترخیص خودرو مهم است، باید همه هزینه‌ها مشخص باشد تا مردم و واردکنندگان متضرر نشوند و به همین دلیل است که قیمت نهایی مشخص نیست.»
پس از حدود چهار سال از ممنوعیت واردات خودرو، حالا فروش اولین خودروهای خارجی به مرحله عملیاتی شدن نزدیک شده است و اینطور که مدیر طرح واردات خودرو وزارت صمت می‌گوید، تا چند روز دیگر قرعه‌کشی اولویتبندی خرید خودروهای وارداتی آغاز خواهد شد، قرعه‌کشی‌ای که البته با حواشی زیادی همراه بود؛ از جمله اینکه درحالی از متقاضیان خواسته شده است ۵۰۰میلیون تومان را در حساب وکالتی خود در ۲۲ بانکی که اعلام شده بلوکه کنند تا بتوانند وارد قرعه‌کشی اولویتبندی شوند. بنابراین هنوز برای متقاضیان مشخص نیست که چه خودرویی با چه قیمتی از چه برندی و حتی ساخت چه کشوری را می‌توانند خریداری کنند.
«دنیای اقتصاد» نیز پیش از این در گزارشی با عنوان «خالی‌فروشی در واردات خودرو» به ابهامات این شکل از واردات پرداخته بود. گرچه وزارت صمت در جوابیه‌ای اعلام کرد قیمت خودرو در زمان فروش به اطلاع متقاضیان خواهد رسید و حتی ضیغمی نیز در این نشست گفت: «خودروهایی در حال حاضر عرضه می‌شوند که یا در کشور موجودند یا اینکه به کشور رسیده یا روی آب قرار دارند یا اینکه در حال تولید برای کشورند. بنابراین بحث خالی‌فروشی مطرح نیست و تهمت است»، اما به نظر می‌رسد این وعده چندان نتوانسته متقاضیان را راضی کنند؛ چراکه آنها زمانی که ۵۰۰ میلیون تومان خود را بلوکه می‌کنند از هیچ‌یک از این موارد اطلاع ندارند. استقبال ضعیف از این شکل فروش خودروهای وارداتی در صورتی است که بعد از چهار سال از ممنوعیت واردات خودرو، شکاف عمیقی بین عرضه و تقاضا شکل گرفته و انتظار می‌رفت افراد استقبال بیشتری از خرید خودروهای خارجی داشته باشند.
