سواریهایی که حذف میشوند و وانتهایی که میمانند
درحالحاضر علاوه بر نیسان آبی و وانتهای دیگری که در بخش خصوصی و واحدهای تجاریساز خودروسازان به تولید میرسند، وانت پراید و وانت آریسان نیز عرضه میشوند. اولی روی پلتفرم پراید ساخته شده و دومی نیز ریشهاش به پژو ۴۰۵ برمیگردد و این در حالی است که هر دو محصول موردنظر (پراید و ۴۰۵ در مدل سواری) دیگر به تولید نمیرسند. پراید در سال ۹۹ و به دلیل آنکه امکان پاس کردن استانداردهای جدید را نداشت، از خطوط تولید سایپا و پارسخودرو حذف شد. در کنار پراید اما پژو ۴۰۵ نیز در دو مرحله به موزه رفت، به نحوی که ایرانخودرو ابتدا مدل جیالایکس این محصول را کنار گذاشت و چندی پیش هم به عمر مدل اسالایکس آن پایان داد.
این اتفاق پیشتر نیز در مورد پیکان رخ داد؛ به نحوی که هرچند این خودرو در سال ۸۴ حذف شد، بااینحال ایرانخودروییها سالها تولید مدل وانت آن را ادامه دادند. این رویه خودروسازان داخلی این پرسش را در ذهن افکار عمومی ایجاد کرده که اگر خودرویی به دلیل عدم پاس کردن استانداردها، از خط تولید خارج میشود، چرا تولید آن در قالب وانت ادامه مییابد؟ در حالت کلی وقتی امثال پیکان، پراید و پژو ۴۰۵ نمیتوانند خود را با استانداردهای روز تطبیق دهند، طبعا وانتهای آنها نیز کموبیش با این چالش مواجه هستند. این در حالی است که در مورد این خودروها، با وجود حذف مدلهای سواری، وانت آنها تولید شد. البته این امکان وجود دارد که استانداردهای موردنیاز در خودروهای سواری، الزاما نیازی به رعایت در وانتها نداشته باشند، بااینحال در اصل ماجرا ـ قدیمی بودن پلتفرم ـ توفیری ندارد. خودروهایی مانند پیکان، پراید و پژو ۴۰۵ پلتفرمهایی قدیمی داشتند که دیگر امکان تغییر و تحول کیفی خاصی در آنها وجود نداشت و به همین دلیل کنار گذاشته شدند. بنابراین این ضعف پلتفرمی در وانتهای آنها نیز وجود دارد و قابل اصلاح نیست، از همین رو ادامه تولید وانت پراید و آریسان جای سوال دارد.
در بین وانتهایی که از دل خودروهای سواری داخلی بیرون آمد، وانت پیکان به دلیل مشکلات استانداردی و کیفی حذف شد و وانت ال-۹۰ هم با توجه به تحریم خودروسازی کشور از گردونه تولید کنار رفت. با این وجود، تولید وانت پراید و آریسان (که البته ایرانخودرو از چندی پیش تولید مدل جدید آن را آغاز کرده) همچنان ادامه دارد. در میان این مدلها، وانت ال-۹۰ بهترین سطح کیفی را داشت زیرا روی پلتفرم تندر-۹۰ ساخته شده بود و اگر تولید آن همچنان ادامه پیدا میکرد، میتوانست بخش عظیمی از بازار وانتهای داخلی را نصیب خود کند. اما تحریم فرصت تولید این وانت در تیراژ بالا را گرفت تا بخش اعظم بازار بین وانت پراید (با سهم بیشتر) و آریسان تقسیم شود.