کارنامه جهانی میهمانان فرانسوی در ایران

دنیای اقتصاد:دو خودروساز بزرگ فرانسه در شرایطی به‌عنوان اولین سرمایه‌گذاران خارجی صنعت خودرو در پسابرجام، راهی ایران شده‌اند که کارنامه جهانی آنها در نیمه اول سال ۲۰۱۷، در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۶ نشان از فروش نامناسب برخی محصولات شان دارد. پژوسیتروئن و رنو درحال حاضر تنها سرمایه‌گذاران خارجی در خودروسازی ایران به شمار می‌روند که اولی در زمستان سال گذشته قرارداد خود را با شرکای ایرانی به امضا رساند و دومی نیز کمتر از یک ماه گذشته. بر این اساس، پژو با ایران خودرو و همچنین رنو نیز با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، قرارداد همکاری مشترک امضا کرده‌اند و سیتروئن نیز تفاهم‌نامه‌ای را با سایپا به امضا رساند. هرچه هست، مطابق با آمارهای ارائه شده، پژوسیتروئن و رنو نتوانسته‌اند آمار چندان مناسبی را در فروش جهانی از خود به جا بگذارند. مرور جزئیات این آمار اما جدای از اینکه وضعیت نه چندان مناسب فروش پژوسیتروئن و رنو را در بازارهای جهانی (به جز ایران) نشان می‌دهد، بلکه ثابت می‌کند بازار ایران تا چه حد توانسته در آمار کلی فروش آنها اثر مثبت بگذارد.

کارنامه فروش پژو

ابتدا از پژوسیتروئن (شامل پژو و سیتروئن و دی‌اس) شروع کنیم، گروه خودروسازی که هرچند مجموع جهانی فروش‌شان در نیمه ابتدایی سال ۲۰۱۷ اندکی افزایشی بوده، با این حال در بازارهای بزرگی مانند اروپا و چین، کاهش فروش را تجربه کرده‌اند. بر این اساس، گروه پژوسیتروئن در مجموع یک میلیون و ۵۷۹ هزار و ۹۳۴ دستگاه انواع محصول را در بازارهای جهانی به فروش رسانده که در مقایسه با نیمه نخست سال ۲۰۱۶، ۳/ ۲ درصد افزایش داشته است. طبق آمار اعلامی، پژو به‌صورت جداگانه یک میلیون و ۲۵ هزار و ۳۰۷ دستگاه انواع محصول را در نیمه نخست ۲۰۱۷ به فروش رسانده و سیتروئن نیز آماری ۵۲۶ هزار و ۷۶۱ دستگاهی را از خود به جا گذاشته است. با این حساب، پژو افزایش ۱۵ درصدی فروش را تجربه کرده اما سیتروئن ۳/ ۱۲ درصد کاهش را به خود می‌بیند. همچنین دی‌اس نیز فروش تنها ۲۷ هزار و ۸۶۶ دستگاه انواع محصول در بازه زمانی موردنظر داشته تا نسبت به نیمه نخست ۲۰۱۶ افتی ۳/ ۴۶ درصدی را تجربه کرده باشد.بیشترین فروش پژوسیتروئن اما در بازار اروپا بوده، به نحوی که این گروه خودروسازی توانسته یک میلیون و ۳۶ هزار و ۹۰ دستگاه محصول در آن بفروشد. با این حال پژوسیتروئنی‌ها در مقایسه با نیمه نخست سال ۲۰۱۶ با کاهش ۹/ ۱ درصدی فروش مواجه شده‌اند. در حالت تفکیکی اما بیشترین فروش به ترتیب نصیب پژو،سیتروئن و دی‌اس شده است. بر این اساس، پژو و سیتروئن کاهشی بسیار جزئی را تجربه کرده‌اند، حال آنکه دی‌اس حدود ۴۵ درصد افت فروش را به خود دیده است.

از اروپا که بگذریم، اوج افت فروش پژوسیتروئن در بازار چین اتفاق افتاده است. طبق آمار، فروش این گروه خودروساز از ۲۹۶ هزار و ۵۰۷ دستگاه طی نیمه نخست سال ۲۰۱۶، به ۱۵۲ هزار و ۳۸۰ دستگاه طی شش ماه اول ۲۰۱۷ رسیده است. با این حساب، پژوسیتروئن ۶/ ۴۸ درصد کاهش فروش در بزرگترین بازار خودرو دنیا داشته است. در حالت تفکیکی اما، پژو افتی ۶/ ۳۶ درصدی، سیتروئن افتی ۲/ ۶۲ درصدی و دی‌اس نیز افتی ۹/ ۶۳ درصدی را در این بازار به خود اختصاص داده‌اند. اما در آمریکای لاتین شرایط برای گروه پژوسیتروئن خوب پیش رفته، چه آنکه در مجموع ۵/ ۸ درصد به فروش محصولات آن در نیمه نخست ۲۰۱۷ و نسبت به شش ماه ابتدایی ۲۰۱۶، اضافه شده است. این در شرایطی است که پژو با افزایش ۲/ ۵ درصدی، سیتروئن با افزایش ۷/ ۱۴ درصدی مواجه شده‌اند و دی‌اس مانند بازارهای اروپا و چین، باز هم افت را تجربه کرده است. طبق آمار، فروش دی‌اس در بازار آمریکای لاتین تقریبا به نصف کاهش یافته و این نشان می‌دهد برند لوکس فرانسوی روزهای خوشی را در نیمه نخست ۲۰۱۷ سپری نکرده است. از آمریکای لاتین به اوراسیا برویم، جایی که گروه پژوسیتروئن با افزایش قابل‌توجه فروش طی نیمه نخست سال ۲۰۱۷ مواجه شده است. در این بازار، اگرچه پژو با افزایش ۱/ ۴۱ درصدی و سیتروئن با ۵/ ۱۰ درصدی مواجه شده‌اند، با این حال دی‌اس باز هم خلاف جهت رفته و کاهشی ۱۴ درصدی را به خود می‌بیند. در مجموع اما گروه خودروسازی پژوسیتروئن توانسته فروش خود در بازار اوراسیا را ۴/ ۲۶ درصد در مقایسه با نیمه نخست سال ۲۰۱۶ افزایش دهد.

سری هم اما به بازار هند بزنیم، بازاری که تنها دو‌درصد به حجم فروش پژوسیتروئن طی نیمه نخست ۲۰۱۷ و در مقایسه با ۶ ماه ابتدایی ۲۰۱۶ اضافه شده است. کل فروش این گروه خودروسازی در هند، ۱۰ هزار و ۴۵۸ دستگاه بوده که بیشترین آن سهم پژو و کمترین نیز سهم سیتروئن بوده است. در این بازار، پژو کاهش فروشی ۴/ ۴ درصدی داشته و دی‌اس نیز بیش از ۴۰ درصد افت را تجربه کرده، با این حال سیتروئن توانسته ۸/ ۵۲ درصد به فروش خود در هند بیفزاید. اما به خاورمیانه و ایران بیاییم، جایی که گروه پژوسیتروئن با آماری شگفت‌انگیز مواجه و حدود ۲۱۸ درصد به میزان فروش آن طی نیمه ابتدایی ۲۰۱۷ و در مقایسه با شش ماه نخست ۲۰۱۶ اضافه شده است. طبق آمار اعلامی، فروش این گروه خودروساز فرانسوی از ۸۷ هزار و ۴۲۰ دستگاه طی نیمه نخست ۲۰۱۶ به ۲۷۷ هزار و ۹۳۱ دستگاه طی شش ماه ابتدایی ۲۰۱۷ رسیده که بدون شک بازار ایران بیشترین سهم را در این صعود بزرگ ایفا کرده است. طبق آمار اعلامی، پژو توانسته در بازه زمانی موردنظر حدود ۳۳۳ درصد به فروش خود در بازار خاورمیانه و آفریقا بیفزاید و این موضوع به‌طور مستقیم با لغو تحریم علیه خودروسازی ایران و بازگشت پژو به کشور در ارتباط است. در آمار منتشره، فروش پژو ۲۰۶ و پژو ۴۰۵ طی نیمه نخست ۲۰۱۷، به ترتیب ۱۲۴۴ و ۱۶۵۶ درصد افزایش یافته و ازآنجاکه این دو محصول فقط در ایران به فروش می‌رسند، باید پذیرفت که اوج‌گیری پژویی‌ها در بازار خاورمیانه و آفریقا به لطف بازگشت شان به ایران بوده است. در آمار منتشره نام خودروهای آینده پژو در ایران نیز به چشم می‌آیند. بر این اساس، مدل ۲۰۸ کاهشی ۸/ ۹ درصدی، مدل ۲۰۰۸ کاهشی ۲/ ۱۰ درصدی، مدل ۳۰۱ افتی ۳۳ درصدی و مدل پژو ۵۰۸ هم افتی ۸/ ۵۶ درصدی را در فروش تجربه کرده‌اند.

اوضاع فروش رنوهای ایران

اما به سراغ رنو برویم، دیگر خودروساز فرانسوی که آمار فروش اروپایی آن در نیمه نخست ۲۰۱۷ تقریبا با کل فروش جهانی پژو در همین بازه زمانی، برابری می‌کند. این شرکت توانسته بیش از یک میلیون و ۲۵ هزار دستگاه انواع محصول را در بازه زمانی موردنظر بفروشد و در مقایسه با ۶ ماه ابتدایی ۲۰۱۶ حدود ۶/ ۵ درصد افزایش فروش را تجربه کند. آمارها نشان می‌دهند فروش رنو در بازارهایی مانند ایران و چین طی نیمه نخست ۲۰۱۷ شتاب گرفته است. این در شرایطی است که ریسک حضور در بازار ایران در ۲۰۱۷ و برای رنو، افزایشی بوده، با این حال خودروساز فرانسوی با افزایش تولید و واردات (در ایران)، فروش خود را در کشور افزایش داده است. آمارها می‌گویند رنو توانسته در بازه زمانی موردنظر، فروش خود را در بازار ایران ۳/ ۱۰۰ درصد افزایش دهد، به نحوی که سهم این بازار از کل فروش جهانی رنو، حدود ۸/ ۹ درصد بوده است. نکته مهم دیگر در مورد فروش جهانی رنو اما اینجا است که برخی از محصولات حال حاضر و آینده این شرکت برای بازار ایران، با کاهش فروش در دنیا مواجه شده‌اند. به‌عنوان مثال، رنوداستر که قرار است مدل جدید آن در ایران تولید و عرضه شود، با کاهش ۶درصدی در فروش مواجه شده است. یا مثلا در بین خودروهای وارداتی رنو به ایران، مدل فلوئنس با افت ۳/ ۸۰ درصدی مواجه شده و کپچر هم ۳/ ۶ درصد کاهش را به خود می‌بیند. همچنین مدل کلیو نیز که احتمال حضور آن در ایران هست، ۹/ ۲ درصد کاهش فروش در بازارهای جهانی داشته است. در مقابل اما خودروهایی مانند کوئید و تندر-۹۰ و ساندرو و تالیسمان و کلئوس با افزایش فروش در سطح دنیا مواجه شده‌اند. بر این اساس، کوئید به‌عنوان یکی از گزینه‌های رنو برای حضور در ایران، ۴/ ۶ درصد افزایش فروش داشته و فروش خانواده لوگان (شامل تندر و ساندرو و...) نیز حدود ۲۳ درصد بالا رفته است. در مجموع اما رنو یک میلیون و ۸۷۹ هزار و ۲۸۸ دستگاه انواع محصول در نیمه نخست سال ۲۰۱۷ به فروش رسانده تا ۴/ ۱۰ درصد افزایش را نسبت به ۶‌ماه ابتدایی ۲۰۱۶ تجربه کند.

فرانسوی‌های تنها سرمایه‌گذاران خودروسازی ایران

اما اگرچه در نگاه اول این طور به نظر می‌رسد که فرانسوی‌ها برای نجات از رکود فروش و تنها به قصد استفاده از بازار خودرو ایران راهی کشور شده‌اند، با این حال، چه این فرضیه صحیح باشد چه نه، پژوسیتروئن و رنو فعلا تنها سرمایه‌گذاران خارجی صنعت خودرو به‌شمار می‌روند. به عبارت بهتر، با توجه به تداوم سیاست‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران و اثر منفی این موضوع بر روند سرمایه‌گذاری خارجی، هنوز هم بسیاری از برندهای اروپایی برای حضور در خودروسازی کشور بیم دارند، با این حال پژوسیتروئن و رنو ریسک این ماجرا را پذیرفته‌اند. گذشته از این، به هر حال تردیدی وجود ندارد که برای همه برندهای خودرویی دنیا، «فروش محصول» مساله‌ای حیاتی به‌شمار می‌رود و بنابراین طبیعی است هدف اولیه امثال پژوسیتروئن و رنو در ایران یا هر بازار دیگری، در درجه اول فروش و کسب سود باشد. نکته دیگر اینجاست که بازار ایران با توجه به انحصار نسبی و نیاز وافر به محصولات جدید و با کیفیت و دارای قیمت مناسب، طبعا می‌تواند نقش یک ناجی را برای خودروسازان خارجی بحران زده در فروش، ایفا کند. در واقع هرچند خارجی‌ها با نیت اولیه فروش و درآمدزایی راهی بازار ایران شده‌اند، با این حال در صورت تداوم این روند (ورود برندهای خارجی به بازار خودرو ایران)، می‌توان به افزایش رقابت در این بازار امید زیادی داشت.