دستمزد مدیران خودروسازی جهان

دنیای اقتصاد-رفیعه هراتی: صنعت خودرو جهان تاکنون چالش‌های زیادی را پشت‌سر گذاشته است، از موج فراخوان‌ها به‌دلیل نقص فنی گرفته تا پرونده تقلب در اعلام میزان آلایندگی خودروها و حالا هم بحران افت فروش. هر بار که هریک از این چالش‌ها به موضوع روز بدل می‌شود، عملکرد مدیران صنعت خودرو زیر ذره‌بین قرار می‌گیرد و دوباره بحث میزان دستمزد آنها به میان می‌آید. این در حالی است که بدون بحران و در فضایی فاقد تنش، میزان شفافیت دستمزد مدیران خودروساز جهان می‌تواند به‌عنوان الگویی برگرفته از کشورهای پیشرفته مورد بررسی قرار گیرد؛ چراکه این شفافیت تاوانی دارد و آن افزایش پاسخگویی این مدیران در قبال عملکردشان است.

یکی از شفاف‌ترین دستمزدهای مدیران صنعت خودروسازی جهان که البته بالاترین دستمزد جهانی در این حوزه نیز هست، مربوط به مدیرعامل شرکت جنرال موتورز است. گر چه ماری بارا، مدیرعامل جنرال موتورز، در سال گذشته با کاهش دستمزد روبه‌رو شد، با این وجود در میان مدیرعاملان صنعت خودروی جهان، همچنان بیشترین درآمد را دارد.به گزارش سی‌ان‌ان، بارا که در سال ۲۰۱۴ نخستین زنی نام گرفت که یک خودروسازی عمده را رهبری می‌کند، در سال ۲۰۱۶ مبلغ ۶/ ۲۲ میلیون دلار درآمد داشت. این مبلغ نسبت به درآمد او در سال ۲۰۱۵ با کاهش ۲۱ درصدی روبه‌رو شده است. علت درآمد بالای بارا در سال ۲۰۱۵ این بود که او و دیگر مدیران ارشد جنرال موتورز پاداش کلانی را به شکل سهام کارکنان دریافت کردند. بدون در نظر گرفتن این پاداش، درآمد بارا در سال ۲۰۱۶ حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است. بدون در نظر گرفتن پاداش سال ۲۰۱۵، سال گذشته میلادی نخستین‌باری بود که بارا بیشترین درآمد را در صنعت خودرو کسب کرد. در سال ۲۰۱۵ مبلغ ۷۵/ ۱ میلیون دلار به‌صورت حقوق، مبلغ ۱۲ میلیون دلار به‌صورت پاداش سهام، مبلغ ۲/ ۱۱ میلیون دلار پاداش به شکل سهام با اختیار معامله، مبلغ ۱/ ۳ میلیون دلار پاداش‌هایی غیر از سهام و مبلغ ۵۹۷ هزار و ۱۱۸ دلار به‌عنوان سایر دریافتی‌ها به بارا پرداخت شد. به این ترتیب مجموع دریافتی بارا در سال ۲۰۱۵ مبلغ ۶/ ۲۸ میلیون دلار بود. دستمزد مارک فیلدز، مدیرعامل فورد موتور، در سال ۲۰۱۶ با افزایش ۱۹درصدی روبه‌رو شد و به ۱/ ۲۲ میلیون دلار رسید که اندکی کمتر از درآمد بارا است. در سال ۲۰۱۵ فیلدز مبلغ ۷۵/ ۱ میلیون دلار به‌عنوان حقوق، مبلغ ۱/ ۱۲ میلیون دلار به‌عنوان پاداش سهام، مبلغ ۵/ ۳ میلیون دلار به‌عنوان پاداش‌هایی غیر از سهام و مبلغ ۳۷۰ هزار و ۴۵۱ دلار به‌عنوان سایر دریافتی‌ها، دریافت کرد. کل دریافتی‌های فیلدز در سال ۲۰۱۵ مبلغ ۶/ ۱۸ میلیون دلار بود. البته فیلدز چندی پیش به‌دلیل ناتوانی در پیشبرد اهداف فورد موتور از سمت خود برکنار شد. مارک فیلدز در شرایطی از سمت مدیریت شرکت فورد برکنار شد که تنها سه سال بود در این سمت فعالیت می‌کرد. او نتوانست سرمایه‌گذاران و حتی هیات‌مدیره شرکت را قانع کند که سرعت شرکت در تولید و توسعه خودروهای آینده از جمله خودروهای خودران برقی مجهز به باتری کافی است. واقعیت این است که کهنه‌کاران صنعت خودرو همچون شرکت‌های فورد، جنرال موتورز و فولکس واگن دیگر تنها تعیین‌کنندگان روندهای این صنعت نیستند. برکناری مدیر فورد، دومین خودروساز بزرگ آمریکا به لحاظ میزان تولید پس از جنرال موتورز، منعکس‌کننده چالش‌هایی است که پیش‌روی آن دسته از مدیرانی است که نتوانسته‌اند خود را با روند سریع تحولات منطبق سازند.

سرجو مارکیونه، مدیرعامل فیات‌کرایسلر، در سال ۲۰۱۶ مبلغ ۹/ ۹ میلیون یورو درآمد داشت که با نرخ فعلی دلار حدود ۶/ ۱۰ میلیون دلار می‌شود. مارکیونه در سال ۲۰۱۵ مبلغ ۴ میلیون دلار به‌عنوان حقوق، مبلغ ۸۵/ ۶ میلیون دلار به‌عنوان پاداش و مبلغ ۷/ ۶۲ میلیون دلار به‌عنوان پاداش سهام دریافت کرد. به این ترتیب کل دریافتی او در سال ۲۰۱۵ مبلغ ۶/ ۷۳ میلیون دلار بود. ماتیاس مولر، مدیرعامل گروه خودروسازی فولکس‌واگن، مبلغ ۳/ ۷ میلیون یورو یا ۷/ ۷ میلیون دلار دستمزد دریافت کرد. فولکس‌واگن که همچنان با رسوایی تقلب در میزان انتشار گازهای آلاینده دست به گریبان است، سال گذشته موفق شد با پیشی گرفتن از تویوتا به بزرگ‌ترین خودروساز جهان تبدیل شود. در پی رسوایی فولکس‌واگن، این خودروساز آلمانی تصمیم گرفت به‌منظور کاهش هزینه‌ها برای دستمزد مدیران این شرکت سقف تعیین و بسته پرداختی سالانه مدیرعامل را به ۱۰ میلیون یورو یا ۷/ ۱۰ میلیون دلار محدود کند. براساس این برنامه اعضای هیات‌مدیره سالانه مبلغی کمتر از ۱۰ میلیون یورو دریافت می‌کنند. این برنامه به‌گونه‌ای طراحی شده است که مدیران حقوق ثابت بیشتری دریافت می‌کنند، اما دریافتی‌های متغیر آنها کمتر خواهد بود. براساس این برنامه، مدیران می‌توانند در سهام فولکس‌واگن سرمایه‌گذاری کنند اما باید سهام خود را برای چندین سال نگه دارند. این برنامه در شرایطی تدوین شد که فولکس‌واگن به‌دلیل دستمزد بالای مدیران به شدت مورد انتقاد قرار گرفته بود. مارتین وینترکورن، مدیرعامل سابق گروه خودروسازی فولکس‌واگن، پردرآمدترین مدیر خودرویی آلمان بود. او در سال ۲۰۱۴ حدود ۱۶ میلیون یورو دریافت کرد. گرچه در سال ۲۰۱۵ درآمد او تقریبا نصف شد، اما با توجه به کاهش شدید ارزش سهام فولکس‌واگن درپی رسوایی این شرکت، بازهم حقوق بالایی دریافت کرد.در شرایطی که دستمزد مدیران خودرویی آمریکایی و اروپایی تا این حد شفاف است، در آسیا دریافتی مدیران شرکت‌های خودروساز معمولا به‌طور رسمی و علنی اعلام نمی‌شود. این عدم شفافیت هم موجب بدبینی افکار عمومی می‌شود و هم میزان پاسخگویی مدیران را در برابر مصرف‌کنندگان کاهش می‌دهد. به‌عنوان مثال در اکثر موارد میزان دریافتی‌های مدیران خودرویی ژاپن که معمولا کمتر از همتایان آمریکایی و اروپایی خود دستمزد دریافت می‌کنند، به‌طور رسمی منتشر نمی‌شود.

کم‌درآمدترین مدیرعامل صنعت خودروی جهان اما ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، است. جدیدترین آماری که تسلا از دستمزد مدیران خود منتشر کرده مربوط به سال ۲۰۱۵ است. ماسک در سال ۲۰۱۵ مبلغ ۳۷ هزار و ۵۸۴ دلار دریافت کرد. براساس گزارش شرکت تسلا، ماسک خود اعلام کرده است تمایلی به دریافت حقوق از این شرکت ندارد، اما به‌منظور محاسبه مالیات بر درآمد، این میزان حقوق براساس حداقل دستمزد در ایالت کالیفرنیا برای او تعیین شده است. ماسک علاوه‌بر تسلا، مدیرعامل و بنیانگذار شرکت اسپیس‌اکس هم هست. ماسک مالک ۶/ ۳۳ میلیون سهم از سهام تسلا به ارزش حدود ۱۰ میلیارد دلار است و به همین دلیل ثروتمندترین مدیر خودرویی جهان محسوب می‌شود. از دیگر مدیرعاملان پردرآمد صنعت خودروی جهان، کارلوس گوسن مدیرعامل رنو-نیسان است. نیسان موتور اعلام کرده است در سال مالی منتهی به ماه مارس، مبلغ ۰۹۸/ ۱ میلیارد ین یا ۸۱/ ۹ میلیون دلار به گوسن دستمزد داده است که نسبت به سال گذشته ۵/ ۲ درصد افزایش یافته است. گوسن در سال گذشته مبلغ ۰۶/ ۷ میلیون یورو یا ۸۹/ ۷ میلیون دلار به‌عنوان مدیرعامل رنو دریافت کرد. گوسن در پایان ماه مارس از سمت مدیرعاملی رنو استعفا کرد، اما همچنان رئیس هیات‌مدیره این شرکت است. او همچنین به‌عنوان رئیس هیات‌مدیره رنو و رئیس هیات‌مدیره میتسوبیشی، دستمزدهای جداگانه‌ای دریافت می‌کند.