دنیای اقتصاد: ایران خودرو و پژو در حالی قرار است اولین محصول مشترک خود را اواخر امسال راهی بازار کنند که برخی قطعه‌سازان داخلی از نقش کمرنگ شان در این پروژه، ناراضی و برخی دیگر به دلیل توجه سهم و نقش آنان در قرارداد مربوطه، کاملا راضی‌اند.این در شرایطی است که چندی پیش معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از امضای ۱۰ قرارداد قطعه‌ای با پژو توسط قطعه‌سازان خبر داد و بر داخلی‌سازی محصولات تولیدی این شرکت در ایران تاکید کرد.

با این حال، آن‌طور که منابع آگاه می‌گویند، ریشه نارضایتی برخی قطعه‌سازان از قرارداد پژو، به بازی گرفته نشدن آنها است، چه آنکه ظاهرا پژویی‌ها با این دسته از قطعه‌سازان بر سر مسائل مالی و کیفی به توافق لازم نرسیده است.به عبارت بهتر، برخی از قطعه‌سازان بزرگ داخلی، هنوز نتوانسته‌اند در قرارداد پژو و ایران‌خودرو، نقشی داشته باشند و نفعی از آن حاصل کنند، بنابراین نسبت به‌رفتار خودروساز فرانسوی گله و شکایت دارند. هرچند هنوز جزئیات دلایل به توافق نرسیدن پژو با این دسته از قطعه‌سازان چندان مشخص نیست، با این حال به‌نظر می‌رسد ریشه اصلی اختلاف به مسائلی مانند قیمت تمام شده قطعات و سطح کیفی متناسب با آن، مربوط می‌شود.

در واقع این احتمال وجود دارد که قطعه‌سازان ناراضی، نتوانسته‌اند بر سر قیمت و کیفیت قطعات خود برای استفاده در محصولات جدید پژو، با این خودروساز به توافق برسند و حال این وسط حق با کدام طرف است، فعلا مشخص نیست.در مقابل اما برخی دیگر از سازندگان قطعه در ایران، توانسته‌اند با حل مسائل مربوطه با پژو، وارد بازی شوند و بنابراین کاملا راضی و خشنود هستند.اما نظر متفاوت قطعه‌سازان داخلی در مورد قرارداد پژو در حالی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز از همان آغازین روزهای مذاکرات میان خودروسازان کشور با خارجی‌ها، بر لزوم داخلی‌سازی تاکید و حتی برای این موضوع، الزام نیز گذاشت.

بر این اساس، خودروسازان خارجی ملزم به آغاز فعالیت خود در ایران با داخلی‌سازی ۴۰‌درصدی هستند تا از این راه، قطعه‌سازی کشور نیز از قراردادهای خارجی منتفع شود.در کنار اینها اما خودروسازان داخلی نیز با توجه به الزام وزارت صنعت و همچنین در راستای کاهش هزینه‌های تولید، خواستار افزایش ساخت داخل خودروهای خارجی جدید هستند، با این حال مشخص نیست تا چه اندازه در این راستا با شرکای خارجی‌شان چانه‌زنی‌ کرده‌اند.با توجه به تمامی این موارد، اتفاقی که در حال حاضر رخ داده، نارضایتی نسبی قطعه‌سازان کشور از قراردادهای خارجی به‌خصوص قرارداد ایران خودرو و پژو، است. به عبارت بهتر، در حالی این قرارداد هم‌اکنون وارد فاز اجرایی شده و اولین محصول حاصل از آن، اواخر امسال راهی بازار می‌شود، که هنوز ظاهرا تکلیف داخلی‌سازی و مشارکت قطعه‌سازان در آن، چندان مشخص نیست.

اعتراض قطعه‌سازان

اما جرقه اختلافات میان قطعه‌سازان ایرانی و پژو، چندی پیش زده شد، آنجا که قطعه‌سازان از داخلی‌سازی اندک محصولات جدید این خودروساز فرانسوی در کشور صحبت به میان آوردند. آن‌طور که از صحبت‌های آن روز قطعه‌سازان برمی آمد، ظاهرا پژویی‌ها بابت تولید خودروهای جدید، چندان روی خوش به برخی قطعه‌سازان ایرانی نشان نداده‌اند.این برداشت قطعه‌سازان از رفتار پژو کار را به‌جایی رساند که آنها عنوان کردند اگر خودروساز فرانسوی نخواهد برنامه داخلی‌سازی قطعات محصولاتش را مطابق با برنامه‌های وزارت صنعت، پیش ببرد، جلوی تولیدش را خواهند گرفت.بنا به گفته قطعه‌سازان، هماهنگی لازم با وزارت صنعت انجام شده تا اگر پژویی‌ها از مسیر داخلی‌سازی قطعات در ایران منحرف شدند، تولید محصولات‌شان در کشور متوقف شود. با توجه به این اظهارات، مشخص می‌شود هماهنگی لازم میان قطعه‌سازان و وزارت صنعت و البته خودروسازان، برای کنترل رفتار پژو در ماجرای داخلی‌سازی قطعات، انجام شده است.آن‌طور که هاشم یکه زارع مدیرعامل ایران خودرو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید، داخلی‌سازی قطعات محصولات پژو و سایر خودروسازان خارجی در ایران، یک الزام بوده و خط قرمز است، بنابراین خارجی‌ها ملزم به رعایت آن هستند. به گفته یکه‌زارع، ایران خودرو در این ماجرا کاملا از داخلی‌سازی قطعات حمایت کرده و به اصطلاح پشت قطعه‌سازان است، زیرا در حال حاضر پتانسیل تولید داخل قطعات تا مرز حداقل ۴۰ درصد، در قطعه‌سازی کشور وجود دارد.

مدیرعامل ایران خودرو این را هم می‌گوید که اگر پژو الزام داخلی‌سازی قطعات در ایران را رعایت نکند، طبق قرارداد، اقدامات لازم برای برخورد با این تخلف احتمالی انجام خواهد شد.در عین حال محمدرضا نجفی‌منش یکی از فعالان صنعت قطعه کشور، از قول مسوولان پژو عنوان می‌کند که آنها به‌دنبال ساخت داخل ۸۵ درصدی قطعات محصولات جدیدشان در ایران هستند. وی با بیان اینکه در حال حاضر پتانسیل ساخت داخل ۶۰ درصدی محصولات پژو در قطعه‌سازی کشور وجود دارد، می‌گوید: پژو چاره‌ای جز داخلی‌سازی قطعات در ایران ندارد، زیرا اگر می‌خواهد محصولات رقابت‌پذیری را تولید و عرضه کرده و همچنین الزام صادرات ۳۰ درصدی را هم رعایت کند، راهش افزایش ساخت داخل قطعات است.اما حسن کریمی‌سنجری کارشناس خودرو کشور نیز اگرچه از داخلی‌سازی قطعات محصولات پژو دفاع می‌کند، اما معتقد است قطعه‌سازان باید یکسری اقدامات را برای جلب اعتماد این خودروساز فرانسوی انجام دهند.

وی با بیان اینکه وقت آن رسیده قطعه‌سازان به‌صورت جمعی وارد پروژه‌های بزرگ شوند، می‌گوید: قطعه‌سازان داخلی اگر می‌خواهند در قرارداد پژو و امثال آن وارد شده و عملکرد موفقی از خود نشان دهند، بهتر است با تشکیل یک هلدینگ قوی، پای میز مذاکره با آنها بنشینند. این کارشناس با اشاره به اینکه احتیاط قطعه‌سازان ناشی از احتمال کم‌شدن سهم آنها در تامین قطعات خودروهای فعلی و آینده کشور است، می‌افزاید: این دغدغه کاملا بجا است، با این حال قطعه‌سازان باید به اصطلاح خود را تکان داده و سطح کمی و کیفی‌شان را بالا ببرند.