حسن کریمی سنجری

کارشناس خودرو　

آلودگی هوا پدیده‌ای است که در جهان امروز و با توجه به تغییر سبک زندگی بشر، به‌نوعی اجتناب‌ناپذیر است، با این حال کشورهای مختلف به‌دنبال پیاده کردن انواع روش‌ها برای کمرنگ کردن این بحران هستند. امروزه کاستن از آلودگی هوا ناشی از خودرو و نیز وضع قوانین زیست‌محیطی و ارتباط آن با صنعت خودرو بیش از گذشته اهمیت یافته است. هم‌اکنون می‌توان ادعا کرد بخشی قابل توجهی از پیشرفت‌های تکنولوژیکی به‌ویژه در ساختار موتور طی دو دهه اخیر، به‌دلیل توجه ویژه به رعایت موارد زیست محیطی در طراحی خودرو بوده است. در واقع خودروسازان جهان در پی الزامات قانونی از سوی دولت‌ها و البته برنامه‌های زیست محیطی مختص خود، رو به بهبود ساختار موتورها برای کاهش مصرف سوخت از یکسو و پایین آوردن آلودگی از سوی دیگر، آورده‌اند.

بر اساس آمارهای موجود، در حال حاضر خودرو به‌عنوان مهم‌ترین عامل آلوده‌سازی هوا در کلان شهرهای ایران مطرح می‌شود و این در حالی است که سال‌هاست کشورهای توسعه یافته دنیا برای حذف آلایندگی خودروها قوانین مختلفی را وضع کرده‌اند. مبنای این قوانین جهانی، پیشرفت تکنولوژی در ساخت اجزای اصلی پلت‌فرم را به‌دنبال داشته، پیشرفتی که آلودگی‌های ناشی از کاربرد خودرو در کلانشهرها را تا حد زیادی کاهش داده است. در ایران اما گره خوردن منافع دولت در مدیریت شرکت‌های بزرگ خودروسازی سبب شده است وزارت خانه‌های مطبوع به‌نوعی به‌دنبال عقب انداختن این موضوع باشند. به نظر می‌رسد عدم آمادگی شرکت‌های خودروساز و نیز ناتوانی در فراهم آوری سوخت پاک، دلیل این ماجرا است و مسوولان به‌دنبال مجالی در به تاخیر انداختن اجرای قوانین هستند تا در این فاصله زیرساخت‌های لازم را فراهم کنند. در حال حاضر به روز نبودن زیرساخت‌های صنعت خودرو و صد البته قطعه‌سازی ایران از یک سو و کمبود نقدینگی برای ایجاد زیرساخت‌های جدید و نیز دستیابی به دانش فنی ازسوی دیگر، مشکلات و چالش‌های بزرگی را بر سر راه اجرای قوانین مربوط به آلودگی هوا ایجاد کرده‌اند.

به هر حال مشکلات زیرساختی صنعت خودرو به‌علاوه چندگانگی در حوزه قانون‌گذاری و نظارت، سبب شده در اجرای طرح کاستن از سهم خودروهای داخلی در آلودگی هوا، با تاخیر چند ساله مواجه باشیم. شاید اگر دولت روزی از خیر مدیریت کردن در صنعت خودرو بگذرد، آنگاه بتوان به عملکرد سازمان‌های قانون‌گذار و مجری در حوزه آلودگی هوا، تا حدودی امید بست. البته فعالیت‌های انجام شده در دولت یازدهم، در حوزه مشارکت‌های بین‌المللی خودروسازان داخلی، در حال پیگیری است و شاید این موضوع بتواند به رفع بحران آلودگی کمک کند. ورود خودروهای جدید با سطح استانداردهای زیست محیطی بالا تا حدودی عرضه خودروهای بی‌کیفیت را کاهش می‌دهد و این موضوع سبب کاسته شدن نقش خودروها در تیره شدن هوا خواهد شد. همچنین با اسقاط خودروهای فرسوده، قدمی بزرگ در راستای کاهش آلودگی هوا برداشته خواهد شد؛ زیرا فرسوده‌ها به شدت آلاینده بوده و یکی از مقصران اصلی در بحران آلودگی هوا به حساب می‌آیند.