گروه خودرو: آمار کیفیت خودروهای داخلی در حالی پس از مدت‌ها تعلیق، دوباره اعلام شد که طی آن، تنها پنج محصول موفق به کسب سه ستاره کیفی از پنج ستاره شدند. در این گزارش که کماکان توسط شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران اعلام می‌شود، ۳۲ خودرو داخلی تحت ارزیابی کیفی قرار گرفته و در پنج گروه قیمتی شامل زیر ۲۵ میلیون تومان، ۲۵ تا ۵۰ میلیون، ۵۰ تا ۷۵ میلیون، ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون و بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان دسته بندی شده‌اند. بر این اساس، سوزوکی گرندویتارا در دسته بالای ۱۰۰ میلیون، سراتو در دسته ۷۵ تا ۱۰۰، جک J۵ در دسته ۵۰ تا ۷۵، تندر اتومات در گروه ۲۵ تا ۵۰ میلیون و پراید ۱۳۲ در دسته زیر ۲۵ میلیون تومان، در صدر نشسته‌اند. در مجموع اما سوزوکی گرندویتارا، تندر-۹۰ (در تمام مدل‌ها)، رانا، سراتو و مزدا۳ تنها خودروهایی هستد که توانسته‌اند سه ستاره کیفی را کسب کنند و سایر خودروها تنها دو یا یک ستاره دارند.

اما شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد در شرایطی گزارش کیفی خودروها را پس از ماه‌ها تاخیر، رسما اعلام کرده که تا مدت‌ها به دلیل مخالفت وزارت صنعت، معدن و تجارت، اجازه انتشار این گزارش را نداشت. هرچه هست، در روش جدید ارزیابی، دیگر خبری از اطلاعات مربوط به نمرات منفی نیست و این موضوع به‌نوعی از ناقص بودن آمار مربوطه حکایت دارد. این شرکت در گذشته با ارزیابی کیفی خودروها در ۹‌معیار مختلف، عددی را به‌عنوان «مجموع نمرات منفی» برای هر خودرو اعلام می‌کرد و این «عدد» نشان‌دهنده سطح کیفی بود. بر این اساس، هر خودرویی که نمره منفی کمتری دریافت می‌کرد، طبعا از کیفیت بالاتری برخوردار بود و هرچه نمره موردنظر بالا می‌رفت، نشان از پایین بودن کیفیت خودروها داشت. این در شرایطی است که شرکت بازرسی در شکل جدید ارزیابی خود، خودروهای داخلی را با توجه به دریافت «ستاره» طبقه‌بندی می‌کند، به این معنی که هرچه کیفیت بالاتر باشد، خودروها ستاره بیشتری دریافت خواهند کرد.

از قرار معلوم، کف کیفیت در روش جدید ارزیابی، دریافت یک ستاره است و سقف آن نیز پنج ستاره. به‌عبارت بهتر، خودرویی که یک ستاره دریافت می‌کند، دارای پایین‌ترین سطح کیفی است و آنکه موفق به کسب پنج ستاره می‌شود، بالاترین کیفیت را دارد. طبعا خودروهایی نیز که چهار،سه و دو ستاره دریافت می‌کنند، به ترتیب از کیفیت بالاتری برخوردارند. این در حالی است که طی دو گزارش اعلامی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، هنوز هیچ کدام از خودروهای داخلی نتوانسته‌اند بیش از سه ستاره دریافت کنند. هرچند شرکت بازرسی کیفیت و وزارت صنعت دقیقا مشخص نکرده‌اند که مبنای این ستاره‌ها چیست و جزئیات ارزیابی کیفی خودروها چه تغییری در مقایسه با گذشته کرده است، با این حال به‌نظر می‌رسد معیارهای سختگیرانه جهانی برای کیفیت خودروها لحاظ شده و از همین رو به جز تندر پارس‌خودرو، سایر خودروها نتوانسته‌اند از «سه ستاره» رد شوند.

هرچه هست، در گروه خودروهای بالای ۱۰۰ میلیون تومان، تنها دو محصول یعنی ویتارا و مزدا۳ به چشم می‌آیند که هر دو موفق به کسب سه ستاره کیفی شده‌اند. همچنین در گروه خودروهای ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان نیز تنها سراتو و جک S۵ به چشم می‌آیند و در این بین، سراتو صاحب سه ستاره شده و جک نیز تنها یک ستاره به دست آورده است. جک طی یک سال گذشته با استقبال خوبی از سوی مشتریان روبه‌رو شد، با این حال کسب تنها یک ستاره کیفی، تردیدهایی را در مورد کیفیت این محصول به‌وجود می‌آورد. این خودرو چینی البته مدلی سواری به نام J۵ نیز دارد که توانسته کارنامه کیفی بهتری را از خود به جا بگذارد. جک J۵ که در گروه خودروهای ۵۰ تا ۷۵ میلیون تومان قرار دارد، موفق به کسب دو ستاره کیفی شده تا در کنار برلیانس H۳۳۰ پارس خودرو (دیگر عضو این گروه) قرار بگیرد. برلیانس خودرو چینی نسبتا جدید پارس خودرو به شمار می‌رود و اگرچه مدلی سایپایی نیز دارد، اما نام آن در جمع خودروهای تحت ارزیابی به چشم نمی‌آید.

در این گروه که کلا در اشغال چینی‌ها قرار دارد، ام وی ام مدل ۵۵۰ نیز عضو است که توانسته تنها یک ستاره برای خود دست و پا کند. البته ام‌وی‌ام X۳۳ جدید و لیفان X۶۰ نیز اوضاع بهتری نداشته و آنها نیز موفق به کسب فقط یک ستاره کیفی از بازرسان شرکت بازرسی شده‌اند. اما در گروه خودروهای ۲۵ تا ۵۰ میلیون تومان که دارای بیشترین عضو است، تندر-۹۰‌ها آقایی می‌کنند، چه آنکه برای هر چهار مدل این محصول، سه ستاره کیفی ثبت شده است.

بر این اساس، تندر-۹۰ اتومات در صدر قرار دارد و سایر تندرها نیز رده‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. طبق جدول کیفی ارائه شده، تندر ایران خودرو، پارس‌تندر و تندر پارس خودرو توانسته‌اند رده‌های دوم تا چهارم گروه تحت بررسی را به خود اختصاص دهند. پس از تندر-۹۰‌ها اما این رانا است که توانسته با کسب سه ستاره کیفی، ایران خودرویی‌ها را سورپرایز کند. رانا که در گذشته حرف و حدیث‌هایی در مورد کیفیت آن وجود داشت، در گزارش جدید شرکت بازرسی موفق به کسب سه ستاره کیفی شده تا خود را در کنار امثال ویتارا و تندر ببیند.

از رانا که بگذریم، در رده‌های بعدی با خودروهایی به نام ام‌ وی ‌ام ۳۱۵ جدید، پژو ۲۰۶‌هاچ بک و ۲۰۶ صندوقدار و دنا روبه‌رو می‌شویم که همه آنها موفق به کسب تنها دو ستاره کیفی شده‌اند. این در شرایطی است که سایر خودروهای این گروه شامل سمند، پژو ۴۰۵، پارس و تیبا۲، فقط یک ستاره کیفی به دست آورده‌اند.

سری هم اما به گروه خودروهای زیر ۲۵ میلیون تومان بزنیم، گروهی که تیبا و چهار مدل پراید را در خود جای داده است. پرایدهای این گروه را مدل‌های ۱۳۲،۱۱۱ و ۱۳۱ (در دو مدل سایپایی و پارس خودرویی) تشکیل داده‌اند که از آنها به‌عنوان ارزان‌ترین خودروهای کشور یاد می‌شود. همچنین تیبای صندوقدار نیز که عضو این گروه است، پس از پراید، کمترین قیمت را در بازار خودرو کشور دارد. طبق اعلام شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، هر پنج عضو گروه خودروهای زیر ۲۵ میلیون تومان، جزو تک ستاره‌ها به شمار می‌روند و کیفیت‌شان چندان تعریفی ندارد.