سیاست صنعتی فرانسه

مترجم: شادی آذری

تمایلات لیبرالیستی سارکوزی رییس‌جمهور فرانسه، به بوته آزمایش گذاشته می‌شود. آیا در یک ظرف ماست دلیلی برای خوشحالی وجود دارد؟ شاید این‌طور باشد. دو سال پیش فرانک ریبود، رییس گروه صنایع غذایی فرانسوی دانون، موفق شد با رهایی از تهدید خرید شرکتش توسط شرکت آمریکایی پپسی، طلایه‌دار ملی‌گرایی اقتصادی در فرانسه شود. نخست‌وزیر وقت فرانسه این موضع را بهانه‌ای کرد برای ارائه فهرستی از صنایع استراتژیک که می‌بایست برای همیشه فقط در دست فرانسویان باقی بماند. (البته او دقیقا صنایع لبنی و ماست را در این فهرست ذکر نکرد). اما وقتی در هفته گذشته شرکت فرانسوی دانون واحد تولید بیسکویت خود را به غول صنایع غذایی آمریکا یعنی کرفت فروخت و سپس اعلام کرد برنامه دارد پول حاصل از این معامله را برای خرید شرکت هلندی رویال نامیکو که یک شرکت تولید مواد غذایی کودک است صرف کند. تنها نظراتی که تحلیلگران اظهار کردند این بود که احتمال می‌رود دانون برای این خرید مجبور به صرف پول هنگفتی شود.

بسیار امیدبخش خواهد بود که رفتار خونسردانه مقامات دولت فرانسه را در مورد فروش دانون این‌گونه تعبیر کنیم که این روزها سیاستمداران فرانسوی به رهبری رییس‌جمهوری جدید خود، نیکلا سارکوزی، هنگامی که یک شرکت خارجی قصد خرید، شرکت فرانسوی را می‌کند، از ملی‌گرایی نخ‌نمای فرانسوی خود کناره می‌گیرند.

این واکنش آنها چیزی نخواهد بود جز انعکاسی از بین‌المللی شدن فعالیت‌های تجاری فرانسویان، چون هر ساله صدها شرکت کوچک و متوسط فرانسوی توسط خارجیان خریداری می‌شوند.

این روزها از هر هفت کارگر فرانسوی یک نفر برای یک شرکت خارجی کار می‌کند و این میزان دوبرابر میزان ده سال پیش است. یک‌سوم صادرات فرانسه هم توسط شرکت‌هایی که مالکیت خارجی دارند تولید می‌شود.

اما دو مرکز قدیمی صنعتی فعال در زمینه انرژی و هوافضا، هنوز شاهد مداخلات فراوان سیاست در امورشان هستند. ادغام شرکت خصوصی شده سوئز که تاسیسات مربوط به آب و انرژی را در اختیار دارد، با شرکت دولتی گاز دفرانس از ماه فوریه سال گذشته به بن‌بست رسیده و متوقف شده است. چون در آن زمان مناقصه‌ای بسیار خصمانه برای سهام شرکت سوئز برگزار شده بود و شرکت بزرگ ایتالیایی انل که در زمینه انرژی فعال است قصد خرید سوئز را داشت. اکنون به نظر می‌آید دولت فرانسه برای خرید سهام شرکت سوئز توسط یک شرکت دولتی دیگر که در زمینه انرژی فعال است و ای‌دی‌اف نام دارد (بیش از شرکت‌های خارجی) تمایل نشان می‌دهد.

شرکت سوئز نگرانی‌هایی را در زمینه رقابت در کمیسیون اروپا برانگیخته است. اگرچه این وضعیت دخالت بیش از حد دولت را نشان می‌دهد، ‌اما می‌تواند حداقل راه را برای خصوصی‌سازی به تعویق افتاده شرکت گاز دفرانس هموار سازد.

نزاع بر سر قدرت در مرکز دفاعی- فضایی اروپا (EADS) طی دو سال اخیر به اوج خود رسیده است چون در بزرگترین عملیات این مرکز که مربوط به هواپیماهای ایرباس است و در تحویل مدل‌های جدید هواپیمای خود تاخیر داشته است و تضعیف دلار هم بر مشکلات آن افزوده است. (اغلب هزینه‌های ایرباس یه یورو هستند و درآمدهای آن به دلار) آقای سارکوزی روز شانزدهم جولای به مذاکرات خود با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در مورد دفتر ایرباس در شهر تولوس فرانسه ادامه داد. او امیدوار است راهی بیابد برای تعویض مدیریت بی مهارت این دفتر و جایگزینی یکسری دستورالعمل‌های ساده که هیچ یک از آنها حساسیت‌های فرانسه یا آلمان را برانگیخته نکند.

سارکوزی به درستی اصرار دارد که هیچ معامله‌ای نباید در برنامه دشوار احیای ایرباس خلل وارد کند. او اغلب می‌گوید که دولت فرانسه (که هنوز صاحب ۱۵درصد مرکز دفاعی- فضایی اروپاست) سرانجام باید سهام خود را بفروشد. مشکل تغییر جهت از سوی یک سیاست مداخله‌جویانه در صنعت به سوی ایجاد سیاست آزاد و باز صنعتی این است که مداخله و آلوده شدن دست‌ها لازمه آن است.

اما در این مورد حداقل می‌توان گفت که سارکوزی آستین‌های خود را بالا زده است.