مصاحبه مشترک عباس کیارستمی و پرویز تناولی با روزنامه اماراتی
باید یک هنرمند جهانی بود
نشریه «نشنال» امارات به بهانه برگزاری نمایشگاه مشترک «عباس کیارستمی» و «پرویز تناولی» در دوبی، به پای صحبت این دو هنرمند ایرانی نشست.
ابتدا عباس کیارستمی صحبت را آغاز کرد و گفت: «فکر می‌کنم چون نمی‌توانستم نقاشی کنم به ساخت فیلم رو آوردم. نقاشی من خیلی بد بود، به‌طوری‌که دوره چهار ساله را در ۱۳ سال در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان رساندم.! معمولا تناولی را آنجا زیاد می‌دیدم. گرچه او خیلی بزرگ‌تر از من نیست، اما به دلایلی که من هیچ‌وقت متوجه نشدم وقتی من دانشجو بودم، او آنجا تدریس می‌کرد.»
«تناولی» دراین‌باره گفت: «کیارستمی حتی در آن زمان هم به فیلم‌سازی علاقه زیادی داشت. من آن زمان مجسمه‌ساز بودم و همدیگر را می‌شناختیم، اما بعد از وقوع انقلاب از هم جدا شدیم.»
«عباس کیارستمی» در بخش دیگری از این گفت‌وگو یادآور شد: «بعد از آنکه از دانشگاه فارغ‌التحصیل شدم، شروع به کار برروی فیلم‌های تجاری کردم که مرا با مکانیزم فیلم‌سازی و دوربین آشنا کرد. از آنجا بود که ساخت فیلم‌های کوتاه برای کودکان را آغاز کردم و پس از آن به مطالعه عکاسی پرداختم.»
این کارگردان ادامه داد: «بیشتر این عکس‌ها را زمانی گرفتم که به‌دنبال پیدا کردن لوکیشن برای ساخت فیلم‌هایم بودم. من این روند را مدیون ناآگاهی‌ام از دوربین، لنز و فیلتر می‌دانم. هنگام ساخت فیلم‌هایم، فیلم‌برداری که پشت دوربین نشسته، یک فیلم‌بردار حرفه‌ای است. اما وقتی عکاسی می‌کنم به‌خاطر نداشتن این فن و آگاهی، فقط عکس می‌گیرم بدون آنکه از فیلتر استفاده کنم، واقعا نمی‌دانم که عکس چه از آب درخواهد آمد. طبیعتی که من به‌تصویر می‌کشم، دقیقا آن چیزی که یک عکاس حرفه‌ای می‌گیرد، نیست. به‌ویژه در رابطه با صحنه‌های برفی که به‌نظر من این عکس‌ها بسیار شبیه تصاویر آب‌رنگ در آثار هنری ژاپن است.»
«تناولی» در ادامه مصاحبه با «نشنال» درباره اثر مشهورش «شاعر و هیچ» گفت: «به‌نظر من شاعر، یک انسان آزاد است. به هرکجا که بخواهد می‌تواند پرواز کند، به هرچیزی که بخواهد می‌تواند فکر کند و هیچ مرز و محدوده‌ای در افکارش ندارد. در عین حال، شاعر در جامعه‌ای زندگی می‌کند که باید با این محدودیت‌ها مبارزه کند. اینجا دیگر او آزاد نیست و نمی‌تواند هرکاری که می‌خواهد انجام دهد. پس بعضی از این سمبل‌ها، مثل قفل‌ها و قفس‌ها چیزهایی هستند که او با آنها می‌جنگد.»
این هنرمند مجسمه‌ساز در مقایسه چالش‌های یک شاعر و یک مجسمه‌ساز در دوره‌های تاریخی اظهار کرد: «در عهد ساسانیان و پیش از اسلام ما مجسمه‌سازان بزرگی داشتیم و برخی از داستان‌ها و مجسمه‌های آنها هنوز باقی مانده و قابل مشاهده‌اند. اما بعد از آن، شعر جایگزین مجسمه‌سازی در ایران شد. این‌که ما دیگر مجسمه‌ساز نداشتیم مرا آزار می‌دهد. به‌نظر من شعر بسیار غنی است و یک نوع منبع الهام‌بخش محسوب می‌شود. من با پیش‌زمینه شاعری، مجسمه‌ساز شدم.»
«کیارستمی» نیز در توصیف شعر، آن را بخشی از بافت اجتماعی ایران دانست و گفت: «در ایران، قصاب‌ها، سبزی‌فروش‌ها و فرش فروش‌ها نیز در زندگی روزمره‌شان از شعر استفاده می‌کنند. ما نیز به‌عنوان هنرمند اگر در آثارمان از شعر استفاده نکنیم، به فرهنگ و تاریخ‌مان ضربه زده‌ایم و من گاهی سری به دنیای شعر می‌زنم و اشعاری می‌نویسم.»
«تناولی» در پاسخ «کیارستمی» که از او درباره سرودن شعر پرسید، گفت: «قبلا شعر می‌نوشتم، اما آنقدر بد بودند که آن را رها کردم. اما امروزه واقعا لازم است که با گونه‌های مختلف هنری آشنایی داشته باشیم. من به دانشجویانم توصیه کرده‌ام که شعر بیاموزند، موسیقی یاد بگیرند، حتی اگر می‌خواهند مجسمه‌ساز شوند. یک هنرمند خوب کسی است که با موسیقی و شعر آشنا باشد و از حرفه‌اش، دنیای پیرامونی‌اش و دیگر فرهنگ‌ها اطلاع داشته باشد. امروزه دیگر باید یک هنرمند جهانی بود.»
«کیارستمی» در تایید صحبت‌های «تناولی» گفت: «وقتی شما نت‌ها را بدانید، همه آلات موسیقی را می‌توانید بنوازید و در رشته‌های دیگر هنر نیز موفق خواهید بود.»
«تناولی» در تمجید از آثار هنری «کیارستمی» اظهار کرد: «از آثار هنری کیارستمی واقعا لذت می‌برم و گاهی آنها یک منبع الهام برای من بوده‌اند. آثار او بسیار ساده‌اند، اما مردم نمی‌دانند که چه‌قدر برای به ثمر‌رساندن آنها تلاش شده است تا در عین سادگی و آسانی، قابل فهم و لذت‌بخش باشند. من هم می‌خواهم در همین راه قدم بگذارم، اما کار ساده‌ای نیست و نمی‌دانم به آن خواهم رسید یا خیر. اما می‌خواهم به‌جایی برسم که کیارستمی رسیده است. من عاشق این سادگی هستم.»
«کیارستمی» در پایان این مصاحبه گفت: «ابزارهای کاری ما متفاوت است، اما ما هردو آثار یکدیگر را می‌فهمیم. زیبایی رابطه ما در اینجاست که به ندرت درباره چیزی بحث می‌کنیم چون ما برای ارتباط به واژه نیاز نداریم.»
نمایشگاه مشترک عکس‌های «عباس کیارستمی» و مجسمه‌های «پرویز تناولی» از روز ۱۸ آبان ماه در گالری «میم» دوبی آغاز به‌کار کرده است.
ارسال نظر