آوازهایی از جنس بیستون
علی طجوزی - جایی است برای میعاد. برای آنان که هم سازهای ایرانی را دوست دارند و هم آوازهای محلی را.

سعدالله نصیری
صدای کمانچه از یکسو می‌آید، نوای نرمه نای از سوی دیگر. یک طرف آوای بی‌قراری می‌آید و صدای دلنشین دیوان؛ یک طرف غوغای دف و دهل است و حاصل نام اثری می‌شود به نام «ژوان» که در گویش کردی معنای آن می‌شود میعاد. «ژوان» نام جدیدترین و یکی از پرفروش‌ترین‌های بازار موسیقی محلی- مقامی است که این روزها با استقبال خوبی از سوی علاقه‌مندان این سبک مواجه شده است.
«ژوان» کاری مشترک از سعید فرج‌پوری (کمانچه)، صادق تعریف (دف، دهل و دایره)، حسین حمیدی (نرمه‌نای) و سعدا... نصیری (دیوان و آواز) است.
یکی از دلایل استقبال از این اثر داشتن ذهنیت خوب مخاطبان این نوع موسیقی از هریک از اساتید نام برده است و دلیل دیگر بازخوانی و اجرای متفاوت برخی از آثار ماندگار در حافظه موسیقی اهالی کردستان است.
هرکدام از این استادان کارنامه موفق و درخشانی در اجراهای مختلف با دیگر بزرگان سازوآواز در تجربه کاری خود دارند. «ژوان» نامی است با مسما برای این کار؛ چرا که اضافه شدن تدریجی آنان به هم در برخی قطعات کم‌نظیر است. جایی که با کمانچه آغاز می‌شود و دیوان آرام‌آرام نزدیک شده و نرمه‌نای با طنازی خاص خود حضورش را اعلام می‌کند و دف که حلقه آنان را تکمیل می‌کند بی‌آنکه احساس غربتی در شنونده ایجاد شود.
حس دیگری هم که با شنیدن ژوان احساس می‌شود این است که به نظر می‌رسد قطعات از پیش‌ساخته نیستند و بر بداهه‌نوازی و درک متقابل سازها از هم به وجود آمده است. ژوان نزدیک به یک‌ماه است که به بازار آمده و با توجه به خاص بودن این نوع آثار توانسته است رکورد خوبی را از نظر فروش کسب کند.
در این اثر همچنین می‌توانیم قطعاتی چون چاروکه، ئه‌ی شمال (ای نسیم شمال) هورامان و واران واران را بشنویم.
یکی دیگر از کارهای پرفروش هفته گذشته باز هم به زبان کردی است، اما این کار کمی خاص‌تر، حتی برای علاقه‌مندان به تنبور است. چرا که «مجنونی» طاهر یارویسی به نوعی مقامات مجلسی ذکر طریقتی منسوب به اهل حق است که ایشان را «یارسان» هم می‌گویند. طاهر یارویسی در «مجنونی» علاوه بر تنبورنوازی به کلام‌خوانی هم پرداخته است. نام آلبوم نیز برگرفته از یکی از قطعات اجرا شده به همین نام است.
در «مجنونی»، سرطرز، دواله، الوناتی، هجرانی، پاوه موری را هم می‌توانیم بشنویم.
«مال کنون» هم یکی دیگر از آثار پرفروش موسیقی محلی در هفته گذشته بود. «مال کنون» که یکی از آخرین کارهای مسعود بختیاری محسوب می‌شود، توانسته است جای بهیگ و دزپارت را در صدر پرفروش‌ها بگیرد.
غوغا دوباره برپا شد
در بازار موسیقی سنتی ایران یا کلاسیک هم طی ماه‌های اخیر گویا رسم شده است که هر آلبومی که اندکی از سقف فروشش کاسته شود «غوغای عشق‌بازان» جای آن را بگیرد. آخرین اثر ارائه شده از محمدرضا شجریان که یکی دو هفته پشت‌سر «رازگشا»ی علیرضا افتخاری قرار گرفته بود، با افت نسبی فروش این کار باز هم به عنوان پرفروش‌ترین معرفی شد.
هرچند که «رازگشا» در کنار «راست‌پنجگاه» همچنان فروش خوبی دارند، اما نه آنقدر که بتوانند در صدر قرار بگیرند. از دیگر کارهای پرفروش دیگر، همچنان باید به دریای بی‌پایان (عقیلی- گروه دستان)، سوگواران خموش (قربانی- ایرانی)، از بودن و سرودن (رستمیان- خوشدل) اشاره کرد. ضمن اینکه طی هفته اخیر یادگار دوست و گل صدبرگ نیز به مناسبت سال مولانا دوباره از سطح فروش خوبی برخوردار بوده‌اند.
در بازار سنتی بی‌کلام نیز باز هم بازار در اختیار نغمه‌های خوابگرد (گروه ضربانگ)، ایران زمین (کامکارها)، بال در بال (لطفی - قوی حلم)، ثنا (ابراهیمی) و مهر و مهتاب (یاحقی) کهنه‌های همیشه نو (بهزاد خدارحمی) قرار دارد.
پرفروش‌های موسیقی تلفیقی نیز تقریبا همان کارهای هفته گذشته هستند. آلبوم‌های به تماشای آب‌های سپید (علیزاده- گاسپاریان)، آلبا (گروه نور)، زرتشت (سینا ودجانی) توانسته است خود را همچنان به عنوان پرفروش‌ها معرفی کنند.
6 + 6 و خداحافظ سلام آخر
هفته گذشته بازار پاپ هم شاهد کاری پرفروش به غیر از سلام آخر بود.
هفته گذشته آلبوم جدیدی از بردیا به نام (6 + 6) به بازار آمد که توانست بالاخره بعد از چند ماه جای اول را از آلبوم سلام آخر بگیرد.
بعد از این دو آلبوم آلبوم‌های تیک‌وتیک (گروه گپ)، فقط تو را نگاه می‌کنم (حامی) و سونامی (مهدی مقدم) از دیگر کارهای پرفروش هفته گذشته بودند.
از سوی دیگر بازار موسیقی پاپ بی‌کلام، اما تقریبا بی‌تغییر مانده است و تنها یک تغییر در آن به چشم می‌خورد. در این بازار آلبوم‌های ییلاق (پویان احمدزاده)، اشتیاق (رادی) تنها در باران (هومن راد) جزو پرفروش‌ها هستند و تنها باید به این جمع
«پرنده آتش» آلبومی قدیمی از (علی حان) بالابان یا دودوک نواز برجسته کشور آذربایجان را اضافه کرد.
در بازار موسیقی متن فیلم هم آلبوم‌های زیر تیغ (علیزاده) برداشت 1 و 2 (پیمان یزدانیان) جایی برای زندگی (انتظامی) خیلی دور خیلی نزدیک (علیقلی) و میم مثل مادر (آریا عظیم‌پور) به عنوان پرفروش‌ترین‌ها معرفی شدند.
عنوان پرفروش‌ترین موسیقی فیلم خارجی هم در اختیار ساخته‌هایی از انیو موریکونه، جان بارین و میشل ژار قرار دارد.
برگزیده‌ای از ساخته این سه آهنگساز بزرگ در مجموعه‌ای با 3 سی‌دی به بازار عرضه شده است که با توجه به گزینش خوب این آثار توانسته نظر علاقه‌مندان به این نوع موسیقی را جلب کند.
طی هفته گذشته آلبوم‌های (آب درخشان) و (خیال در بیشه‌زار) که تمی آرام دارند و باعث آرامش مخاطب می‌شوند نیز از فروش قابل قبولی برخوردار بوده‌اند.
این دو آلبوم برگزیده‌ای از صداهای ضبط شده طبیعی هستند که با شنوندگان این نوع آثار خود را در جایی که صدا گرفته شده است، حس می‌کنند و با توجه به زندگی ماشینی و دوری از طبیعت می‌توانند اندکی آرامش و انرژی مثبت دریافت کنند.
از سوی دیگر علاقه‌مندان به آثار حماسی ایران نیز با توجه به کامل بودن مجموعه‌ای از موسیقی حماسی ایران که کار گروه آوری و انتخاب آن را محمدرضا درویشی انجام داده است، هفته خوبی را برای این نوع موسیقی رقم زدند.
هفته گذشته همچنین هفته خوبی برای موسیقی رقص‌های محلی بود.
استقبال نسبی علاقه‌مندان از آلبوم‌هایی با نام رقص‌های محلی کردستان، لرستان، بختیاری، آذری و خراسان این آثار را کمی از حالت رکود خارج کرد.
ضمن این که اکثر فروشندگان محصولات فرهنگی شنیداری دلیل خاصی را برای استقبال مجدد از این کارها ارائه نکردند و این گونه استقبال را امری طبیعی می‌دانند و به نوعی چرخش بازار عنوان می‌کنند.
چرا که در هفته گذشته این استقبال نصیب دوتار نوازی از استادان مناطق مختلف خراسان شده بود. در هر صورت آنچه که بیش از دغدغه فروش باعث نگرانی فروشندگان و شرکت‌های تولید و ضبط و پخش شده است، گران شدن نسبی و تدریجی محصولاتشان است. زیرا آنان احساس می‌کنند که با ادامه روند فعلی تمامی آثار در تمامی سبک‌ها شاهد افت فروش خواهند بود.


سعید فرج‌پوری