آقازاده‌های هنر

غزال صادقی

عکس: حمید جانی‌پور

در موسیقی ایران واژه خاندان هنر بی‌درنگ ذهن را به سوی خانواده تارنواز فراهانی در دوره قاجار پرواز می‌دهد، خانواده‌ای که با شاه ولی فراهانی آغاز می‌شود، سپس فرزندش آقا علی‌اکبر فراهانی با تاری به‌نام «قلندر» راه پدر را ادامه می‌دهد. میرزاعبدالله و میرزا حسین قلی نیز راه پدر را ادامه داده و فرزندان آنها یعنی استاد احمد عبادی، علی‌اکبرخان شهنازی و عبدالحسین شهنازی هم همین طور. آنچه امروزه به نام ردیف موسیقی ایرانی می‌شناسیم و شالوده موسیقی اصیل را تشکیل می‌دهد حاصل همدلی و شور و حال پسرانی است که پای در جای پای پدران خود نهاده‌اند. در شماره روز گذشته شرح حال چند تن از آقازاده‌های هنری را خواندید و امروز ادامه گزارش فرزندانی که راه خانواده هنرمند خود را در پیش گرفتند.

دست‌پرورده استاد سنتور

آیین مشکاتیان نوجوان خوش‌ذوقی است که پدرش پرویز مشکاتیان و مادرش افسانه شجریان است. پدر و پدربزرگ و دایی و خاله او بخشی جداناشدنی از تاریخ موسیقی این سرزمین هستند و اینگونه است که او راهی ندارد مگر آنکه در وادی هنر پای بگذارد. آیین مشکاتیان اولین تجربه حرفه‌ای خود در کنسرت گروه عارف امسال با ساز دف آغاز کرد. او چندی است که نواختن سنتور را نزد پدر آغاز کرده و می‌رود تا سنتورنوازی را در خانواده مشکاتیان موروثی کند.

پسر شوالیه آواز ایران

حافظ ناظری پسر آواز شوالیه ایران، فراگیری موسیقی را از هفت سالگی آغاز کرد و خیلی پیشتر از آن فراگیری آواز را نزد پدر آغاز کرده بود. حافظ ناظری از نوجوانی پدر را در کنسرت‌های خارج از کشور همراهی می‌کرد.

اولین حضور جدی او روی صحنه در ایران به کنسرت ۷۷ پدرش با گروه کامکارها باز می‌گردد. حافظ ناظری به فراگیری موسیقی ایرانی بسنده نکرده و برای آموختن موسیقی کلاسیک و موسیقی روز جهان به آمریکا سفر کرد. وی در سال ۲۰۰۵ از کالج موسیقی مانز فارغ‌التحصیل شد. او مطالعات گسترده‌ای روی موسیقی شرق و غرب و اشتراکات آن انجام داده است که کاست رومی براساس اشعار مولانا حاصل این پژوهش‌هاست. تز دکترای حافظ، سمفونی است که بر روی اشعار فردوسی در شاهنامه ساخته است.

پسران تنبور

تهمورس و سهراب پورناظری فرزندان تنبورنواز بزرگ منطقه کرمانشاه، کیخسرو پورناظری هستند که هم به‌طور مستقل و هم در قالب گروه شمس زیر سایه پدر به فعالیت مشغولند. تهمورس پورناظری در بهمن ۱۳۵۵ متولد شده و هنوز به ۲۰ سالگی نرسیده بود که نخستین اثر مستقل خود را در مقام آهنگساز با عنوان آوای باران روانه بازار کرد. وی تار، سه‌تار و تنبور را به چیره‌دستی می‌نوازد. سهراب پورناظری در سال ۱۳۶۲ متولد شد. تنبور را نزد پدر و کمانچه را نزد اردشیر کامکار فرا گرفت. او علاوه بر همنوایی با پدر و برادر در گروه تنبور شمس به تدریس موسیقی نیز مشغول است.

دختری در نوای کمانچه

آساره شکارچی فرزند استاد علی‌اکبر شکارچی ردیف‌دان و برجسته‌ترین کمانچه کش خطه لرستان است که راه پدر را ادامه داده است. او متولد سال ۱۳۶۰ است و از هفت سالگی موسیقی را با شاگردی تنبک نزد مرحوم داریوش زرگری آغاز کرده است. هفده ساله بود که تعلیم کمانچه را نزد پدرش آغاز کرد پس از هنرستان موسیقی به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۸۱ مقام نخست ردیف نوازی را در جشنواره موسیقی آن سال به دست آورد. صدای کمانچه او به پدر بسیار نزدیک است و به همراهی استاد شکارچی دونوازهای بسیار زیادی داشته‌اند.

امید تار

امید لطفی فرزند یگانه تار ایران زمین است که از طرف مادر نیز تبارش به خاندان هنرپرور کامکار می‌رسد. امید لطفی در سال ۱۳۵۶ دیده به جهان گشود. او بیش از آنکه فرصت شاگردی پدر هنرمند خود را داشته باشد از مادر و دایی‌های هنرمندش هوشنگ و ارسلان کامکار آموخته است. از این رو او در نواختن سه‌تار متبحرتر از تار است. امید لطفی اگر چه تا پا گذاشتن در جای پای پدر راهی طولانی را در پیش دارد اما هنگام نواختن گاه شفافیت ریز‌های «سینه مال» پدر را به یاد می‌آورد.