وزارت انرژی و معادن عمان در گزارش سالانه خود در خصوص آخرین وضعیت انرژی و معادن تا پایان سال ۲۰۲۳  تاکید کرده است که این وزارتخانه تلاش دارد تا سهم بخش انرژی و معادن را در تولید ناخالص داخلی و درآمدهای ملی افزایش دهد. بر این اساس، مجموع ذخایر نفت خام و میعانات نفتی عمان با افزایش یک درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲، حدود ۴ هزار و ۹۷۱ میلیون بشکه و مجموع ذخایر گاز طبیعی با کاهش ۵ درصدی نسبت به سال پیش از آن ۲۳تریلیون فوت مکعب گزارش شده است.

وزارت انرژی و معادن عمان اعلام کرد در سال گذشته میلادی، ۶۳ چاه اکتشافی نفت و ۱۵ چاه اکتشافی گاز طبیعی حفر شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است. ۱۸ شرکت در ۳۶ منطقه عملیات اکتشاف و استخراج نفت و گاز را انجام می‌دهند. صادرات نفت عمان در سال ۲۰۲۳ شامل نفت خام و میعانات نفتی در مجموع ۳۱۰ میلیون بشکه بوده که ۹۲درصد آن به چین صادر شده است. متوسط قیمت نفت خام عمان در سال ۲۰۲۳ به ازای هر بشکه حدود ۸۲ دلار و ۳۰ سنت گزارش شده که این رقم نسبت به متوسط قیمت سال پیش از آن ۱۴درصد کاهش داشته است. قیمت نفت خام عمان از ۷۴ دلار و ۸۰ سنت در ماه اوت تا ۹۲ دلار و ۸۰ سنت در ماه نوامبر نوسان داشته است. متوسط تولید روزانه نفت خام و میعانات نفتی در سال گذشته میلادی یک میلیون و ۵۰ هزار بشکه بود که این رقم نسبت به سال ۲۰۲۲ با کاهش یک و نیم‌درصدی همراه بوده است. متوسط تولید روزانه گاز طبیعی ۱۴۲ میلیون و ۵۰۰ متر مکعب بوده که این رقم با افزایش ۴ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ همراه بوده است.

معادن و انرژی‌های تجدیدپذیر در عمان

سلطنت عمان، به عنوان یکی از کشورهای حوزه جنوبی خلیج‌فارس با منابع غنی معدنی و ظرفیت‌های بالقوه در حوزه انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر، در حال حاضر به دنبال توسعه و بهره‌‌‌برداری بهینه از این منابع است. حوزه معادن در عمان شامل منابعی چون مس، آهن، زغال‌سنگ، گچ، کرومیت و سنگ‌آهن است که نقش اساسی در تامین نیازهای داخلی و صادرات این کشور دارند. علاوه بر این، عمان در زمینه انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر نیز پیشرفت‌‌‌های قابل توجهی در سال‌های گذشته داشته است.  وزش بادهای شدید، تابش نور آفتاب و همجواری با دریا برای تولید انرژی در این کشور به خوبی مورد بررسی قرار گرفته است. سیاست‌‌‌‌های دولت عمان مبنی بر توسعه انرژی‌‌‌های نو و پایدار، علاوه بر حفظ محیط زیست، بهبود امنیت انرژی و افزایش توانمندی‌‌‌های اقتصادی را در عمان تقویت کرده است. با بهره‌‌‌گیری از فناوری‌‌‌های نوین و جذب سرمایه‌‌‌‌‌‌های خارجی، عمان قصد دارد تا بهره‌‌‌وری بیشتری از منابع معدنی و ظرفیت انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر داشته باشد و از وابستگی به منابع انرژی سنتی کاسته و اقتصاد پایداری را برای آینده خود ترسیم کند.

در بخش معادن، وزارت انرژی و معادن عمان در سال گذشته میلادی ۵ توافق اکتشاف و حفر معادن پتاس و نیکل در مناطق مختلف امضا کرده است. در مجموع در سال ۲۰۲۳ حدود ۶۴ و نیم میلیون تن مواد معدنی خام فروخته شده که این رقم ۳ میلیون تن نسبت به سال پیش از آن افزایش داشته است. مجموع استخراج و تولید مواد معدنی خام در سال گذشته میلادی حدود ۷۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تن بوده که این رقم نسبت به سال ۲۰۲۲ با افزایش ۷ درصدی همراه بوده است. علاوه بر این، وزارت انرژی و معادن سلطنت عمان در سال گذشته میلادی ۸ مجوز حفر معدن و ۱۲ مجوز اکتشاف معدن صادر کرده است. در حوزه انرژی های تجدیدپذیر، ۷ منطقه ظفار، الدقم، الجزر، منح، عبری، صور و مسندم محل اجرای پروژه انرژی‌های نو بوده و در مجموع ۶ قرارداد جدید برای تولید هیدروژن سبز در مناطق الدقم، ظفار و الجزر امضا شده است.

همچنین تولید برق در سال گذشته میلادی به حدود ۴۴.۴ تراوات ساعت رسیده که این رقم نسبت به سال ۲۰۲۲ با افزایش ۶.۴ درصدی همراه بوده است. منابع انرژی‌های تجدیدپذیر نیز حدود ۲ تراوات ساعت تولید داشتند که این رقم نیز با افزایش ۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ همراه بوده است. مهندس سالم بن ناصر العوفی، وزیر انرژی و معادن سلطنت عمان بر تعهد این وزارتخانه نسبت به بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته برای گسترش تولید و همچنین افزایش ذخایر نفت خام و میعانات نفتی تاکید کرده است. وی گفت با راه‌اندازی یک کارخانه تولید مواد شیمیایی در عمان و تکمیل پلتفرم حفاری چاه که برای اولین بار در عمان ساخته شده، گام‌های عملی مناسبی در این خصوص برداشته شده است. وی افزود: به منظور حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط، ۱۶درصد از ارزش خرید و مناقصات نفت و گاز به این شرکت‌ها اختصاص داده شده است. در همین چارچوب در سال ۲۰۲۳ چند پروژه از جمله معدن مس القیسین در خابوره با ذخایر بیش از ۶ میلیون تن مس و همچنین نیروگاه خورشیدی در صور به منظور نمک‌زدایی راه‌اندازی شده است.

در مجموع عمان گام‌های خوبی در زمینه گذار از انرژی‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر برداشته و سرمایه‌گذاری‌های مناسبی جذب کرده اما هنوز چالش‌‌‌هایی در راه گذار به انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر باقی مانده است که نیازمند راه‌‌‌حل‌‌‌هایی قوی‌‌‌تر و پشتیبانی بیشتر از سوی دولت و اقتصاد است. یکی از چالش‌‌‌های اصلی در گذار از انرژی‌‌‌های فسیلی به انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر در عمان، ایجاد زیرساخت‌‌‌های لازم برای انتقال و توزیع انرژی است.  برای بهره‌‌‌وری بیشتر از نیروگاه‌‌‌های خورشیدی و بادی، نیاز به سیستم‌‌‌های انتقال برق بهینه و موثر است که بتوانند انرژی تولید شده را به نقاط مصرف منتقل کنند. ساخت و توسعه این زیرساخت‌‌‌ها نیازمند سرمایه‌‌‌گذاری و برنامه‌‌‌ریزی دقیق از سوی دولت و شرکت‌‌‌های مختلف است تا از پتانسیل انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر به بهترین شکل بهره‌‌‌برداری شود و این صنعت رشد خود را ادامه دهد.  سلطنت عمان در حال پیشرفت در این مسیر است اما همچنان نیازمند تلاش‌‌‌ها و سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های بیشتری است تا با چالش‌‌‌های پیش رو مقابله کند.