نمایندگان در مورد افزایش قیمت ارز و سکه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ابراز نظر کردند
کسری بودجه یا انتظارات تورمی؟
تورم انتظاری آخر سال
بهروز محبی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به نوسانات بازار ارز و طلا گفت: در پایان سال همیشه به دلیل تورم انتظاری که در کشور وجود دارد، شاهد افزایش قیمت‌ها هستیم. تورم، فضایی است که در آن طبقه ضعیف به طبقه فرادست مالیات می‌دهند و در دوران تورم بیشترین ضرر را طبقه متوسط و طبقه ضعیف می‌کنند. این است که متمکنین تلاش می‌کنند از دوران تورمی حداکثر استفاده را بکنند و چون فضا، قدرت، تبلیغات و نقدینگی کلان دارند؛ این نقدینگی‌ها را به سمت دلالی‌ها هدایت می‌کنند. معتقدم قانون مالیات بر عایدی سرمایه اگر با دقت اجرا شود می‌تواند مانع بزرگی برای دلالی‌هایی باشد که فضای تولید را تحت‌شعاع خود قرار می‌دهند.
او افزود: بر اساس اطلاعاتی که ما داریم و توان خرید افراد اگر یک سبد کالا و خدمات در کشور اروپایی و آمریکایی را معادل یک سبد کالا و خدمات در جمهوری اسلامی قرار دهیم، به نظر ما قیمت دلار باید از نرخ نیمایی هم پایین‌تر باشد و این را بر اساس اطلاعاتی می‌گویم که در اختیار دارم. این عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در خصوص برخی اظهارات مبنی بر افزایش نرخ ارز به دلیل جبران کسری بودجه دولت، گفت: کسری بودجه را با هر روشی نباید جبران کرد، اگر چاپ پول کنند بهتر از آن است که قیمت دلار را افزایش دهند چون دلار تاثیر مستقیم در زندگی مردم دارد و بسیاری از مواد اولیه کالاها به وسیله دلار و ارز تهیه می‌شود و آسیب این افزایش را طبقه محروم و متوسط می‌بینند.
محبی به دلیل افزایش ارز و طلا اشاره کرد و ادامه داد: یک دلیل تورم انتظاری است و دلیل دیگر تورم معمول و سالانه‌ای است که در کشور وجود دارد و انتظار این است که این تورم خود را در پایان سال نشان دهد. برخی از رسانه‌ها ۶ ماه پیش قیمت دلار را رسمی اعلام می‌کردند که به فلان عدد خواهد رسید و یک تورم انتظاری را پیش‌بینی می‌کردند. او در خصوص نرخ تورم در سال آینده تاکید کرد: تلاشمان این است که قدرت و توان تولیدی را در کشور بالا ببریم و منابع پایدارمان را افزایش دهیم و هر چه منابع پایدار افزایش یابد و مالیات و عوارض به شکل واقعی اخذ شود و کسری تراز عملیاتی‌مان کاهش پیدا کند، تورم پایین‌تر خواهد آمد.
انتظارات روانی بعد از انتخابات
همچنین محمد علیپور، نماینده ماکو و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به افزایش نرخ ارز و طلا گفت: بخشی از افزایش قیمت ارز و دلار ناشی از انتظار روانی است که در بین مردم وجود دارد. مردم انتظار داشتند که قیمت‌ها بعد از انتخابات جهش پیدا کند. بنابراین بخشی از افزایش قیمت ارز و طلا را ناشی از این موضوع می‌دانم. او ادامه داد: در مقابل ارز، قیمت سکه نوسان بیشتری داشته، اما قیمت دلار حدود ۶۰ هزار تومان است. دولت توانست نرخ ارز را در چندماه منتهی به انتخابات ثابت نگه دارد. اما انتقاد جدی به تخصیص ارز مسافرتی وجود دارد. اگر کسی بخواهد به خارج از کشور سفر کند حقش است که ارز دریافت کند، اما معتقدم دادن ارز به این شکل خیلی‌ها را تشویق می‌کند که حتی اگر قصد سفر هم نداشته باشند، به سفر بروند و این نوع پرداخت درست نیست.
باید سازوکاری را تعریف کنند و به کسانی‌که سوءاستفاده می‌کنند، ارز داده نشود. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: در سنوات گذشته هم خاطره خوشی از تخصیص ارز مسافرتی نداریم. در سال‌های گذشته ارز زیادی از این طریق از خزانه کشور بیرون رفته، بنابراین دولت باید تدبیر کند و جلوی این کار را بگیرد. اما به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از افزایش نرخ طلا و ارز به دلیل انتظارات روانی بعد از انتخابات است و شایعه شده بود بعد از انتخابات قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند. البته این هیجانات فروکش می‌کند و شرایط با ثبات‌تری خواهیم داشت.
علیپور در خصوص نرخ تورم در سال آینده خاطرنشان کرد: باتوجه به اینکه در چند سال اخیر دولت سعی کرده کسری بودجه را کاهش دهد و یکی از عوامل تورم هم کسری بودجه است، در دو سال اخیر اتفاقات و قدم‌های خوبی از سوی دولت برای رفع کسری بودجه برداشته شده است و تامین بخشی از منابع مالی بودجه از مالیات است و این سبب شده تا درآمدهای دولت واقعی‌تر پیش‌بینی شود. انتظارم این است همچنان که در سال گذشته دولت به نوعی جلوی افزایش انفجاری قیمت مسکن و خودرو را گرفت، تورم سال آینده را هم بتواند کنترل کند. بنابراین تورم سال آینده را در محدوده تورم سال جاری می‌دانم و معتقدم تغییرات اندکی را شاهد خواهیم بود.
احتمال ارتباط نرخ ارز و تامین کسری بودجه
محمدحسین فرهنگی، عضو کمیسیون صنایع و معادن نیز با اشاره به افزایش نرخ ارز و طلا و برخی خبرها مبنی بر گرانی ارز به دلیل جبران کسری بودجه، اظهار کرد: احتمال این موضوع وجود دارد، اما راهکارهای ما برای اداره کشور و تغییر شرایط فراتر از این موضوعات است. به عنوان مثال افزایش حقوق‌ها را به شکل دیگری می‌توان تدبیر کرد تا شاهد افزایش نقدینگی نباشیم. مثلا بازنشستگان چند مشکل دارند و اگر دولت عزم کند و آن مشکلات را حل کند می‌تواند در فرآیند افزایش قیمت‌ها از جمله افزایش نرخ ارز و طلا تاثیر بگذارد. ما معادن متعدد طلا در کشور داریم که دولت مدیریت درستی بر اینها ندارد در صورتی‌که این معادن اموال عمومی و انفال هستند و می‌توان به نحو موثری آنها را به سمت نیازهای کشور هدایت کرد. البته موارد متعدد دیگری وجود دارد که به مدیریت مربوط است و البته مجلس هم در ریل‌گذاری می‌تواند موثر باشد.
او در خصوص نرخ تورم در سال آینده گفت: با تصمیماتی که در بودجه ۱۴۰۳ و برنامه هفتم توسعه گرفته شده، اگر مجلس دوازدهم فورا وارد عمل نشود و تصمیمات لازم را نگیرد، حتما تورمی فراتر از امروز خواهیم داشت. اما اینکه تورم چند درصد افزایش پیدا کند، بستگی به عملکرد مجلس و دولت دارد.
