چین با آمریکا در مورد ایران همراهی نکرد
دستهای خالی واشنگتن
یک مقام دولت آمریکا روز شنبه به نشریه پولیتیکو گفت که ایالات متحده در مذاکرات دو روزه خود برای تشویق چین به فشار بر ایران به منظور توقف حملات انصارالله به برخی کشتیهای تجاری در دریای سرخ شکست خورد. گفتوگوهای روز جمعه و شنبه سالیوان در بانکوک ظاهرا بدون هیچ نشانهای دال بر اینکه چین مایل به برداشتن گامهای قاطع برای استفاده از نفوذ اقتصادی خود بر ایران، بهعنوان حامی انصارالله است، به پایان رسید. به گزارش «ایسنا»، این حملات که از دو ماه پیش آغاز شد در هفتههای اخیر حملات هوایی تلافیجویانه متعددی از سوی آمریکا و انگلیس به مواضع انصارالله در یمن در پی داشته است. یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا درباره نشست روز شنبه جیک سالیوان در یک تماس تلفنی به خبرنگاران اظهار کرد: «پکن گفت که آنها این موضوع را با ایرانیها مطرح میکنند اما ما مطمئنا قبل از اظهارنظر بیشتر در مورد اینکه آیا آنها واقعا این موضوع را مطرح میکنند، صبر میکنیم.»
این مقام آمریکایی افزود: «دولت بایدن به پکن گفته است که باید برای آرام کردن برخی از این حملات کمک کند، اما اینکه آیا این اهرم را در این راه استفاده میکند یا خیر، فکر میکنم باید صبر کرد.» به نوشته نشریه پولیتیکو، دولت بایدن همچنین در تلاش برای ترغیب پکن به متقاعد کردن متحد نزدیک خود، یعنی کره شمالی برای کاهش برنامه تسلیحات هستهایاش، محدود کردن حمایت از جنگ روسیه در اوکراین و کاهش لفاظیهای خصمانه فزاینده آن در قبال کره جنوبی، به دیوار آجری برخورد کرده است. برخی مقامات آمریکایی بر این باورند که اخیرا هیچ چیز در رابطه با نفوذ پکن بر پیونگ یانگ سازنده نیست.
گزارش وزارت امورخارجه چین از نشست مشاور امنیت ملی آمریکا و وزیر خارجه چین که روز شنبه منتشر شد، مذاکرات سالیوان و وانگ را صادقانه، اساسی و ثمربخش خواند، اما اشاره خاصی به موضوع کشتیرانی در دریای سرخ نکرد. این گزارش همچنین، تهدید استقلال تایوان را «بزرگترین چالش برای روابط چین و ایالات متحده» توصیف کرد. پولیتیکو در ادامه نوشت: «بی میلی چین به استفاده از اهرم دیپلماتیک و اقتصادی خود برای حمایت از اقدامات ایالات متحده برای رسیدگی به مشکلات کشتیرانی در دریای سرخ یا تعدیل تحریکات کره شمالی، محدودیتهای تلاشهای دیپلماتیک دولت بایدن در ارتباط با پکن را در ۸ ماه گذشته برجسته میکند.» این، شامل مجموعهای از سفرهای مقامات دولت آمریکا به پکن است که با دیدار جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا و شی جین پینگ، همتای او از چین در ماه نوامبر در سانفرانسیسکو به اوج خود رسید.
به گفته این مقام آمریکایی، بایدن و شی قرار است این دیدار را با یک تماس تلفنی در بهار امسال تکمیل کنند اما گوشهای ناشنوای پکن نسبت به درخواستهای آمریکا برای کمک چین در دریای سرخ و شبهجزیره کره نشان میدهد که چین ترجیح میدهد درخصوص دو بحران بینالمللی جاری در حاشیه بنشیند تا اینکه فعالانه در کنار ایالات متحده علیه دو متحد کلیدی خود قرار بگیرد. همچنین فایننشال تایمز نیز در گزارشی به تلاشهای جیک سالیوان در بانکوک برای متقاعد کردن وانگ یی، وزیر خارجه چین در جهت فشار بر ایران با هدف کنترل نیروهای ارتش یمن در دریای سرخ پرداخت.
بر اساس این گزارش، این مقام گفت چین «اهرم فشار قابلتوجهی» در مقابل ایران دارد و پکن گفته است که این موضوع را با تهران مطرح کرده است. اما او گفت که ایالات متحده در تلاش است تا ببیند آیا پکن آن را با تهران مطرح کرده است یا خیر و آیا تلاشهای این کشور موثر خواهد بود؟ پس از دیدار سالیوان و وانگ در بانکوک در آخرین تلاش بین دو قدرت برای تثبیت روابط، کاخ سفید اعلام کرد که ایالات متحده و چین هفته آینده در پکن درباره مبارزه با مواد مخدر گفتوگو خواهند کرد.
در این بیانیه آمده است که سالیوان و وانگ از پیشرفت در تلاشها برای مقابله با تجارت مواد مخدر استقبال میکنند، زیرا هر دو طرف آماده برگزاری اولین جلسه کارگروهی بودند که در زمان برگزاری نشست جو بایدن رئیسجمهور با همتای چینی خود شی جین پینگ در سانفرانسیسکو در نوامبر ایجاد شد. کاخ سفید گفت این دیدار «بخشی از تلاش برای حفظ خطوط باز ارتباط و مدیریت مسوولانه رقابت» است که مورد توافق بایدن و شی است. این مقام ارشد گفت که ایالات متحده انتظار دارد که بایدن و شی در ماههای آینده با یکدیگر تماس بگیرند.
در این بیانیه آمده است که هر دو طرف از تلاشهای اخیر برای تثبیت روابط، از جمله از سرگیری مذاکرات بین ارتش آمریکا و چین که پکن در سال ۲۰۲۲ پس از سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان آن را متوقف کرد، استقبال کردند. کاخ سفید اعلام کرد که آنها همچنین درباره موضوعاتی که شامل جنگ روسیه علیه اوکراین، خاورمیانه، کرهشمالی و دریای چین جنوبی میشد، «بحثهای صریح، اساسی و سازنده» داشتند. آنها همچنین درباره گفتوگوی دوجانبه در مورد هوش مصنوعی که در بهار آغاز میشود، گفتوگو کردند. فایننشال تایمز اخیرا گزارش داد که مقامات ارشد ایالات متحده، چین را تحت فشار قرار دادهاند تا از تهران بخواهد ارتش یمن را که طی دو ماه گذشته به کشتیهای تجاری در دریای سرخ حمله کردهاند، مهار کند. آنها همچنین در مورد تایوان پس از انتخاب لای چینگ-ته به عنوان رئیسجمهور در ماه جاری گفتوگو کردند. پکن، لای را یک جداییطلب خطرناک میداند و نگران است که تایوان را به سمت استقلال سوق دهد. واشنگتن از چین خواسته است تا در حالی که تایوان برای مراسم تحلیف لای در ماه مه آماده میشود، اقدامات تحریکآمیز انجام ندهد.
سفارت چین در واشنگتن اعلام کرده که وانگ به سالیوان گفته استقلال تایوان «بزرگترین خطر برای صلح و ثبات در میان تنگه و بزرگترین چالش برای روابط چین و ایالات متحده است». در این بیانیه آمده است که وانگ از دو کشور خواسته است که «به جای رفتارهای تحقیرآمیز» به یکدیگر یکسان نگاه کنند. سفارت چین افزود که وانگ «در مورد تبدیل مسائل اقتصادی و فناوری به مسائل سیاسی و امنیتی هشدار داده است». در نشانه دیگری از بهبود، مقامات آمریکایی گفتند که طی دو ماه پس از برگزاری نشست وودساید بایدن و شی، هیچگونه رهگیری هوایی خطرناک هواپیماهای جاسوسی آمریکا توسط جتهای جنگنده چینی بر فراز دریای چین جنوبی صورت نگرفته است. مقامات آمریکایی در ماههای اخیر تاکید کردهاند که انتظار نتایج قاطعی از تعامل در سطح بالا را ندارند. در عوض، تلاشهای مجدد برای کاهش تنش و تلاش برای اطمینان از اینکه رقابت شدید بین دو قدرت به درگیری منحرف نمیشود، طراحی شدهاند.
فایننشال تایمز هفته گذشته گزارش داد که سالیوان و وانگ در ادامه یک کانال خصوصی که مقامات آمریکایی گفتند موثر بوده است، در تایلند با یکدیگر ملاقات خواهند کرد؛ این دیدارها بدون رسانهای شدن برگزار شده است. سالیوان و وانگ سال گذشته بیسروصدا در وین و مالت ملاقات کردند و به هموار کردن راه برای دیدار بایدن و شی در ماه نوامبر کمک کردند. هدف از مذاکرات مبارزه با مواد مخدر یعنی متوقف کردن جریان مواد مورد استفاده برای ساخت فنتانیل، یک ماده افیونی مصنوعی است که باعث ایجاد یک اپیدمی در آمریکا شده است. کارتلهای مواد مخدر مکزیک این دارو را از مواد شیمیایی پیشساز تولید میکنند که عمدتا از چین میآیند و مواد مخدر را به ایالات متحده قاچاق میکنند.