ایران میخواهد به عنوان بازیگر اصلی منطقه شناسایی شود
پشت پرده فعال شدن محور مقاومت
حملات موشکی ایران به شمال عراق و پاکستان نشاندهنده تغییر در استراتژی چند دههای ایران از طریق نیروهای نیابتی یا عدم دخالت مستقیم به «دفاع رو به جلو» است. تحلیلگران خاورمیانه میگویند تاکتیکهای جدید میتواند هزینههای زیادی برای منطقه داشته باشد. پروفسور شهرام اکبرزاده از دانشگاه دیکین میگوید: «هر چه بیشتر درگیریها شدت گیرد، بیشتر شاهد حملات موثر از سوی ایران خواهیم بود.» سامی نادر، از دانشگاه سنت جوزف در بیروت، گفت: «ما در میانه یک جنگ منطقهای هستیم. درست است که هنوز شدت آن کم است، اما تمام منطقه به سمت افزایش تنش میرود.» این شبکه خبری استرالیا نوشت: «سپس در ۳ ژانویه، حمله داعش خراسان به مراسم سالگرد قاسم سلیمانی در کرمان را شاهد بودیم که طی آن حدود ۱۰۰ نفر جان خود را از دست دادند. این بدترین حمله تروریستی در داخل ایران در چند دهه گذشته بود.» پروفسور اکبرزاده گفت: «این حمله باعث افزایش فشار بر مقامات ایران شده است.»
لذا پس از حمله داعش، ایران موشکهایی را به سمت گروههای تروریستی مستقر در پاکستان پرتاب کرد. پروفسور اکبرزاده با اشاره به حمله ایران به خاک پاکستان گفت: «پاکستان یک قدرت هستهای است. پاکستان دارای نیروی نظامی و ارتش و نیروی هوایی بسیار توانمند است.» ایران همچنین اخیرا موشکهایی را به سمت اربیل در شمال عراق پرتاب کرد که یک پایگاه جاسوسی اسرائیل در آن مستقر بود. آوی ملامد، تحلیلگر و نویسنده اسرائیلی مدعی است که این حمله نتیجه دیگری داشت. او گفت: «اخیرا شاهد تشدید تنشها بین عراقیهایی بودیم که مخالف نفوذ ایران هستند و همین طور عراقیهایی که به ایران نزدیک هستند.» عراق برای ایران بسیار مهم است، زیرا عراق، تا حد زیادی، ریههای ایران است؛ به این معنی که بازار عراق مقصد اصلی محصولات ایرانی است. ما به تجارت ۲۰ میلیارد دلاری نگاه میکنیم.حملات ارتش یمن در دریای سرخ، با موفقیت حملونقل کانتینری را مختل کرده است؛ حملاتی که اعلام شده است در حمایت از فلسطینیان غزه صورت میگیرد.
اما این اقدام مورد حمایت ایران نیز این امکان را دارد که از کنترل خارج شود. ایالات متحده و بریتانیا با حمایت لجستیکی استرالیا، حملات هوایی را علیه یمنیها انجام دادهاند. نادر ادعا کرد: «ایران جنگ همهجانبه نمیخواهد. بلکه در حال تشدید تنش است؛ روی لبه دیوار راه میرود و به دنبال سهم خود است. درواقع ایران میخواهد ثابت کند که بازیگر اصلی در منطقه است.» آخر هفتهای که گذشت، نیروهای مورد حمایت ایران در عراق راکتهایی به پایگاه آمریکایی شلیک کردند و موشکهای اسرائیلی به دمشق اصابت کردند و بنابر گزارشها، چهار عضو سپاه پاسداران ایران از جمله یک فرمانده جان باختند. از زمان حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر، شبهنظامیان حزبالله لبنان که مورد حمایت ایران هستند و ارتش اسرائیل در سراسر مرزهای شمالی اسرائیل به تبادل آتش پرداختند. تاکنون، این درگیری نسبتا مهار شده است؛ اگرچه دههاهزار نفر در دو طرف مرز منطقه درگیری را ادامه میدهند.نادر گفت: «ایران واکنشهای خود را میسنجد.» به گفته وی، در این فضا، احتمال اشتباه محاسباتی وجود دارد. با افزایش شدت بازی تلافیجویانه، خطر اشتباه محاسباتی نیز بالاتر میرود و خطر لغزش همه به سمت جنگ تمام عیار را هم افزایش میدهد.
احتمال جنگ منطقهای
آرون دیوید میلر، تحلیلگر آمریکایی میگوید اگر درگیری اسرائیل و حزبالله تشدید و به جنگ گسترده تبدیل شود، جنگ غزه در برابر آن بسیار ملایم و کوچک خواهد بود. وی افزود: «شما در نهایت با استفاده از تسلیحات با برد بالای حزبالله که بیشتر مناطق اسرائیل را پوشش میدهد، مواجه خواهید شد.» میلر گفت: «صدها اسرائیلی کشته خواهند شد و اسرائیلیها نیز علیه زیرساختهای لبنان، جنوب این کشور و علیه جنوب بیروت، جایی که مقر حزبالله است، حملات پیشدستانه انجام خواهند داد یا به حملات پاسخ میدهند. در این بین هزاران لبنانی نیز جان خود را از دست خواهند داد.» او گفت که این درگیری میتواند سریعا آمریکا و متحدان یمنی ایران را در دریای سرخ درگیر کند. وی افزود: «این یک جنگ منطقهای خواهد بود و چیزی است که خاورمیانه هرگز آن را تجربه نکرده است. این امر منجر به افزایش قیمت نفت و افت بازارهای مالی خواهد شد و این یک فاجعه واقعی است.»