«نیویورک‌تایمز» انجام داد
رصد آمریکایی موشکهای ایران
سال گذشته، جهان دریافت که پهپادهای ایران در حال تبدیل شدن به تهدیدی در سطح جهانی است و مورد علاقه روس‌‌‌ها نیز قرار دارد. در حال حاضر، ناوگان موشکی احیا شده ایران توجه‌ها را به خود جلب کرده است. لارا جیکز و دیوید سنگر ۱۸ ژانویه در نیویورک تایمز نوشتند: هنگامی که ایران حملات هوایی را به سمت عراق، سوریه و پاکستان نشانه گرفت، نه تنها میزان برد و پیچیدگی برخی از جدیدترین موشکهای خود را نشان داد، بلکه درصدد القای این پیام بود که این دوره جدیدی است که ایران میتواند بازوهایش را به میل خود و به عنوان یک مزیت اضافی نشان دهد و اعتبار خود را به عنوان یک تامین‌کننده مهم تسلیحات نیز تقویت کند.
حداقل در یکی از این حملات – حمله‌ای که تهران اظهار کرد گروه تروریستی داعش را در ادلب سوریه هدف قرار داده است - به نظر می‌رسد ایران از یکی از دوربردترین و پیشرفته‌ترین موشکهای خود به نام خیبرشکن رونمایی کرد. برد و دقت این موشکها توجه مقامات امنیت ملی در اروپا و اسرائیل و همچنین کارشناسان خارجی را که پیشرفت‌‌‌های فناوری ایران را دنبال می‌‌‌کنند، به خود جلب کرد. ترکیب جدیدترین موشکها و ناوگان هواپیماهای بدون سرنشین ایران که روسیه هزاران فروند از آنها را برای استفاده در اوکراین خریداری کرده، به ایران کمک کرده است تا به تولیدکننده پیچیده‌ترین سلاح‌‌‌ها در خاورمیانه تبدیل شود. تمایل تهران برای نشان دادن قدرتش ممکن است محاسبات آمریکا را پیچیده کند. پنتاگون این سوال را در مورد گسترش درگیری خاورمیانه بررسی میکند: آیا این وضعیت میتواند منجر به درگیری مستقیم با ایران شود؟
برنامههای آمریکا برای مقابله با ایران مدت‌‌‌ها با این فرض شکل گرفته که توانایی تهران برای ایجاد مشکل فراتر از مرزهای خود با محدودیت‌هایی مواجه است. موشک‌هایش دقت مشکوکی داشتند و برنامه پهپادهایش هنوز تازگی داشت. قوی‌ترین سلاح‌های آن علیه ایالات متحده و متحدان غربی آن عمدتا سلاح‌های سایبری بودند. حتی در زمانی که ضربه‌‌‌هایی وارد کرده بود، تهدید جهانی ناشی از ایران در جایگاه دوم بعد از چین و روسیه قرار گرفت. اما توانایی ایران در تولید هزاران هواپیمای بدون سرنشین، بسیاری از مقامات را شگفت‌زده کرد. اکنون توان موشکی آن غرب را وادار میکند تا به دفاع و پاسخ فکر کند. مارک اسپر، که به عنوان یکی از وزرای دفاع دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا خدمت می‌کرد، روز چهارشنبه مدعی شد که ایران همه این فعالیت‌ها را که زندگی در خاورمیانه و فراتر از آن را مختل کرده؛ تامین و حمایت میکند. اسپر به سی‌‌‌ان‌‌‌ان گفت: «ما باید با دموکراسی‌‌‌های غربی و کشورهای عربی، به‌صورت آشکار کنار هم قرار بگیریم و طرحی را برای مقابله با ایران و توقف این رویدادها بیابیم.»
خطری که برای منطقه و جهان وجود دارد این است که ضربات باعث یک جنگ گسترده‌تر شود. پس از اینکه ایران در اواخر روز سه‌شنبه حمله پهپادی را علیه گروهی تروریستی در پاکستان انجام داد، پاکستان روز پنج‌شنبه گفت که با حملات موشکی علیه افراط‌گرایان در ایران تلافی کرده است. دیپلماتها و کارشناسان بر این عقیده هستند که تمایل ایران به شلیک موشکها به سوی دشمنان خود، تا حدی تخلیه خشم، بخشی برای هشدار و تا حدودی هم فروش به مشتریان آینده را در بر می‌گیرد. موشکهای بی‌‌‌نظیر آن، نوعی که ادعا میشود به یمن یا به حزب‌‌‌الله لبنان ارسال میشود، میتواند با پهپادها ترکیب شود تا پدافند هوایی را تحت تأثیر قرار دهد. اما موشک خیبرشکن میتواند دورتر و با دقت بیشتری از هر چیزی که ایرانی‌ها در گذشته به میدان آورده‌اند، ضربه وارد کند.
خیبرشکن که سال ۲۰۲۲ رونمایی شد، یک موشک هدایت‌شونده با سوخت جامد است که بردی معادل ۱۴۵۰ کیلومتر یا حدود ۹۰۰ مایل دارد - به این معنی که میتواند اسرائیل را هدف قرار دهد. اما چیزی که آن را از سایر تسلیحات ایران متمایز میکند این است که کلاهک آن میتواند با باله‌‌‌های آیرودینامیکی کوچک مانور ایجاد کند تا حداقل برخی از سیستم‌های دفاع هوایی سنتی را دور بزند. انتخاب زمانی که برای اولین بار این موشک به کار گرفته شد و همچنین بار دیگر در این هفته، نشان می‌دهد که این یک پروژه مورد علاقه وزارت دفاع ایران است. تصمیم به استفاده از خیبرشکن در این هفته در سوریه در حالی که موشکی کمتر پیشرفته می‌توانست به همان اندازه موثر باشد، به عنوان نشانه‌ای تلقی می شود که ممکن است ایران بیشتر علاقه‌مند به نمایش قدرت خود به غرب بوده باشد.
فابیان هینز، کارشناس موشک و پهپاد در مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک خاورمیانه در لندن، میگوید: «استفاده از این سیستم بسیار جالب بود. این سوال وجود دارد که آیا آنها ممکن است آن را برای آزمایش یکی از پیشرفته‌ترین موشکهای خود در شرایط جنگی انتخاب کرده باشند یا پیامی به اسرائیل ارسال کنند یا به طور بالقوه هر دو را انجام دهند. بر اساس برآوردهای اطلاعاتی و نظامی ایالات متحده، ایران بیش از ۳۰۰۰ موشک بالستیک دارد و به طور پیوسته در حال افزودن به انبار موشکهای کروز خود است. به ادعای مرکز سیاست امارات، یک سازمان تحقیقاتی مستقر در ابوظبی، ایران سال گذشته قصد داشت ۴۱ درصد از بودجه نظامی خود را صرف توسعه و تولید تسلیحات کند. تولید موشک ایران در ۱۵ سال گذشته افزایش یافته است. دقت، هدایت و فناوری آیرودینامیک تسلیحات ایران به میزان قابل توجهی ارتقا یافته است.
طی این سال‌‌‌ها، ایران از موضع تدافعی‌‌‌تر در خاورمیانه به موضعی تغییر شیفت کرده که نقش قاطع‌‌‌تری در سراسر منطقه ایفا میکند. حملات این هفته احتمالا هم نمایشی تهاجمی از پیشرفت‌‌‌های تکنولوژیک ایران بود و هم یادآور این است که ایران یک قدرت منطقه‌‌‌ای با تمایل به ضربه زدن است. هینز، کارشناس موشکی، گفت: «احتمالا این احساس در میان تصمیم‌گیرندگان ایرانی وجود داشت که پس از حملات باید کاری انجام دهند. شاید این ایده نیز وجود داشت که از آنجایی که تنش‌های زیادی در منطقه وجود دارد، ایران نمی‌تواند دست روی دست بگذارد.» برنامه موشکهای بالستیک ایران از زرادخانه موشکهای اسکاد که در دهه ۱۹۸۰ از لیبی و کره شمالی به دست آورده بود، به سلاح‌های دقیقی تبدیل شده که توسط ماهواره، ناوبری GPS یا جست‌وجوگرهای فروسرخ هدایت می‌شوند. ذخایر آن از موشکهای میان‌‌‌برد و کوتاه‌‌‌برد تشکیل شده است، از جمله برخی که برای حمله به اهداف میدان نبرد در فاصله ۲۰کیلومتری (۱۲ مایلی) طراحی شده‌‌‌اند.
ایران همچنین شروع به تقویت برنامه موشکهای کروز زمینی کرده است، از جمله موشکی که توسط یمنی‌ها به نام قدس مورد استفاده قرار می‌گیرد. هینز میگوید یمنی‌ها می‌گویند که نسخه‌های جدید این موشک، که یا توسط ایران ارائه شده یا از نمونه ایرانی کپی شده است، دارای برد ۲۰۰۰ کیلومتر (۱۲۵۰ مایل) است. ایران گفته است که یک نوع موشک به نام پاوه دارد که بردی در حدود ۱۶۵۰ کیلومتر دارد. بر اساس آخرین تحلیل موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، برنامههای موشکی بخش حیاتی از ارتش ایران است و به احتمال زیاد دلیل اصلی این گزاره است که بودجه دفاعی تهران در سال ۲۰۲۲ در رتبه دهم جهان قرار گرفت. هینز و مقامات اطلاعاتی آمریکا مدعی‌اند در چند هفته گذشته، ایران و روسیه در حال نزدیک شدن به توافقی هستند که ترتیبات آن شامل پهپادها و موشکهای بالستیک ایران است. این میتواند در میدان نبرد در اوکراین تعیین‌‌‌کننده باشد، جایی که روس‌‌‌ها در هفته‌‌‌های اخیر به سمت استراتژی تلاش برای غلبه بر پدافند هوایی ارائه‌‌‌شده توسط غرب حرکت کرده‌‌‌اند.
هینز گفت: شناخت دقیق موشک‌‌‌هایی که ایران به متحدان خود از جمله حزب‌‌‌الله داده، دشوارتر است. اما خیبرشکن - یا حداقل یک کپی دقیق از آن - توسط یمنی‌ها به نمایش گذاشته شده است. نام خیبرشکن به خاطر نبردی در قرن هفتم است که در آن نیروهای مسلمان قبایل یهودی را شکست دادند. هینز گفت: «بر همین اساس می‌‌‌توانید مأموریت موشک را مشاهده کنید.»
