حماس عامل پیوند بود
نزدیکی کم سابقه ایران و ترکیه
البته هنوز خبر رسمی درباره این سفر منتشر نشده و سخنگوی وزارت خارجه نیز روز دوشنبه در پاسخ به سوال یک رسانه ترک در مورد زمان سفر ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران به ترکیه اظهار کرد : «زمان این سفر در زمان خودش توسط جهات ذی‌ربط و نهاد ریاست جمهوری اطلاعرسانی خواهد شد.»همچنین در آخرین تحول مرتبط با دو کشور، شامگاه یکشنبه سید ابراهیم رئیسی در گفت‌وگوی تلفنی با رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه علاوه بر بررسی روابط دوجانبه به مساله جنگ غزه نیز پرداختند.
رئیسی در این تماس، روابط دو کشور را دوستانه، تاریخی و مبتنی بر حسن همجواری، ارزش‌‌‌های دینی و منافع مشترک دو ملت توصیف کرد و تقویت و ارتقای سطح همکاری‌‌‌ها و مناسبات تهران-آنکارا را در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حائز اهمیت دانست. رئیسجمهور، ایران و ترکیه را دو کشور مهم و تاثیرگذار در جهان اسلام برشمرد و ابراز امیدواری کرد که همکاری‌‌‌های مشترک دو کشور الگویی از تعاملات میان کشورهای اسلامی باشد. رئیسی در بخش دیگری از این گفت‌وگوی تلفنی با تاکید بر اینکه آمریکا قاتل مردم غزه است، هرگونه دخالت آمریکایی‌‌‌ها نسبت به آینده غزه را ادامه جنایات این کشور در حق فلسطینیان توصیف کرد. رئیسجمهور با اشاره به همدستی و مباشرت آمریکایی‌‌‌ها در جنایات هولناک رژیم صهیونیستی و قتل‌‌‌عام مردم مظلوم غزه، بر رسوایی و بی‌‌‌اعتباری دولت آمریکا نزد افکارعمومی ملت‌‌‌ها تاکید کرد و گفت: «مردم غزه به واسطه حماس به عنوان دولت مشروع، قانونی و برآمده از آرای عمومی این منطقه، باید برای آینده غزه تصمیم بگیرند و آمریکایی‌‌‌ها حق هیچ‌گونه دخالت و تصمیم‌گیری برای مردم غزه را ندارند و هرگونه اقدام آنها در این زمینه محکوم به شکست است.»
رجب طیب اردوغان نیز در این گفت‌وگوی تلفنی با اشاره به روابط خوب و سازنده تهران-آنکارا، بر تلاش برای ارتقای این روابط به سطح ممتاز و استثنایی تاکید کرد. اردوغان همچنین بر آمادگی کشورش برای برگزاری نشست شورای‌‌‌عالی همکاری میان دو کشور تاکید کرد.پیش‌تر در تاریخ هجدهم آبان ماه در حاشیه شانزدهمین اجلاس سازمان همکاری اقتصادی «اکو» رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه با ابراهیم رئیسی رئیسجمهور دیدار و گفت‌وگو کرد.
روسای جمهور ایران و ترکیه پس از مذاکرات تفصیلی در خصوص موضوع فلسطین در حاشیه اجلاس اکو در ازبکستان، بر لزوم اتخاذ تصمیمات عملی و اثربخش در اجلاس سران کشورهای اسلامی در ریاض تاکید کردند و گفتند بمباران غزه باید فورا متوقف و محاصره غزه رفع شود.
رئیسی در این دیدار روابط ایران و ترکیه را رو به گسترش توصیف کرد و بر فراهم بودن زمینه برای توسعه بیشتر روابط به‌‌‌ویژه در بخش تجاری و اقتصادی و ارتقای آن به سطوح بالاتر تاکید کرد. در عین حال رئیسجمهور مساله فلسطین و جنایات هولناک رژیم غاصب صهیونیستی در غزه را مهم‌ترین دغدغه امروز دو کشور و بلکه جهان اسلام و بشریت دانست و با تقدیر از مواضع حمایتگرانه رئیسجمهور ترکیه از مردم غزه تصریح کرد: «معتقدیم در شرایط فعلی باید فراتر از اعلام مواضع، گام‌‌‌های عملی برای آتش‌‌‌بس فوری، رفع محاصره غزه و امدادرسانی به مردم مظلوم این منطقه صورت گیرد.»
روز شنبه نیز وزرای خارجه ایران و ترکیه رایزنی تلفنی داشتند. در گفت‌وگوی تلفنی امیرعبداللهیان با هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، تحولات فلسطین و برخی موضوعات دوجانبه مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار گرفت. امیرعبداللهیان با تاکید بر لزوم توقف کامل جنایات رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین در غزه و کرانه غربی خاطرنشان کرد: «لازم است ایران و ترکیه به همراه سایر کشورهای اسلامی اقدامات نیرومندتری در حمایت از ملت فلسطین انجام دهند.»
همچنین روز گذشته هیات‌‌‌های پارلمانی ایران و ترکیه در حاشیه نشست شورای اجرایی مجمع مجالس آسیایی( (APA در ترکیه دیدار داشتند.
هیات پارلمانی ایران در دیدار با رئیس هیات پارلمانی ترکیه ضمن تاکید بر اینکه باید مجمع مجالس آسیایی اقدام عملیاتی برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی انجام دهد، بیان کردند که باید ایران و ترکیه برای حصول نتیجه و اقدام بازدارنده علیه رژیم اشغالگر صهیونیستی بیش از پیش با یکدیگر همکاری کنند. به گزارش «ایسنا»، در این دیدار محمدمهدی زاهدی رئیس گروه پارلمانی ایران در APA، گفت: «روابط دوستانه و تاریخی دو کشور با تکیه بر حسن همجواری، ارزش‌‌‌های مشترک فرهنگی- دینی و احترام متقابل به منافع مشترک میان طرفین استوار است و در این میان، روابط پارلمانی نیز همواره در مسیر تقویت تعاملات قرار دارد.»
همکاری‌‌‌های تهران و آنکارا در غزه
روز گذشته ناصر کنعانی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی نیز درخصوص همکاری‌‌‌های ایران و ترکیه توضیح داد: «روابط ایران و ترکیه کاملا روشن است، یکی از نمونه‌‌‌های خوب روابط همسایگی را می‌توان در روابط دو کشور در زمینه‌‌‌های مختلف شاهد بود و ان‌‌‌شاءالله ادامه پیدا خواهد کرد.»
در ادامه سخنگوی وزارت امور خارجه درباره همکاری ایران و ترکیه درباره تبادل اسرای دیگر کشورها در غزه گفت: «من اطلاعرسانی کردم که مبتنی بر درخواست برخی از کشورها از جمله تایلند و در گفت‌وگوهای وزرای خارجه ایران و تایلند که در دوحه انجام شد و درخواست‌های دیگر، این موضوع مورد پیگیری ایران قرار گرفت و در همان چارچوب با نگاه انساندوستانه حماس تعدادی از شهروندان تایلندی در بازداشت حماس آزاد شدند و این تلاش‌ها ادامه پیدا خواهد کرد. موضوع فلسطین از جمله موضوعات مورد گفت‌وگوی ایران و ترکیه است و همواره در سطوح مختلف مورد توجه و گفت‌وگو بوده و گفت‌وگوها ادامه پیدا خواهد کرد.»
تقویت محور اخوانی و ایرانی مقاومت
به نظر می‌رسد بعد از هفت اکتبر منافع محور اخوانی و محور ایرانی جبهه مقاومت بیش از گذشته مماس شده است.
درواقع در حوزه غزه به نظر می‌رسد که میزان تعاملات و همکاری‌‌‌های این دو محور افزایش یافته است. از جمله نتایج این همکاری تا به امروز این است که باعث شده برنامه‌‌‌های ایالات متحده در مورد دالان اقتصادی
هند-خاورمیانه-اروپا یا کریدور آی‌‌‌مِک (IMEC) با معضلات و مشکلاتی مواجه شود. در این طرح تقریبا به جز ایران و ترکیه
تمامی کشورهای عربی و اسرائیل حضور دارند و نقش موثر و چندانی برای بازیگران غیرعربی یعنی ایران و ترکیه در این کریدور در نظر گرفته نشده بود.
با توجه به این نادیده گرفتن تهران و آنکارا، اکنون دو محور اخوانی و ایرانی مقاومت در حال تلاش هستند که از طریق اهرم‌‌‌های سیاسی و دیپلماتیکی که در اختیار دارند دستاوردهای حاصل از هفت اکتبر را تثبیت کنند و موجبات بازنگری ایالات متحده را در کلان استراتژی پیشین خود فراهم آورند. به گونه‌‌‌ای که آمریکا قادر نباشد نقش محور اخوانی و ایرانی را در تحولات منطقه و استراتژی خود نادیده انگارد.
از همین رو هم ایران و هم ترکیه از موقعیت تمدید آتش‌‌‌بس و حفظ موقعیت حماس در غزه پشتیبانی می‌کنند؛ زیرا این مساله منافع آنها را تامین می‌کند.
