بر اساس این گزارش، کشور ترکیه طی سال‌های گذشته از شرکای مهم تجاری ایران محسوب شده، به‌گونه‌ای‌که مطابق با آمار منتشرشده توسط گمرک ایران، این کشور طی ۱۰‌سال گذشته همواره جزو ۵ کشور نخست در عمده مبادی وارداتی ایران بوده‌است و از سال‌۱۳۹۵ توانسته در صادرات هم جایگاه خودش را به‌عنوان ۵ مقصد مهم صادراتی ایران تثبیت کند، پس از آن نیز از سال‌۱۳۹۸ تا ۵ ماهه نخست ۱۴۰۲ ترکیه همواره سومین شریک تجاری ایران پس از چین و امارات‌متحده‌عربی بوده‌است. با توجه به اینکه طی یک‌دهه‌اخیر ترکیه همواره از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران بوده، تجارت با این کشور روند نزولی را درپیش گرفته‌است؛ به گونه‌ای که پس از آنکه کل تجارت ایران با ترکیه در سال‌۲۰۱۲ به حدود ۲۲‌میلیارد دلاررسید، دو کشور تصمیم گرفتند تا هدف‌گذاری سالانه تجارت را تا حدود ۳۰‌میلیارد دلار افزایش دهند. این درحالی است که روند تجارت دو کشور از آن زمان تاکنون نه‌تنها افزایش نیافته؛ بلکه به‌طور کلی روند کاهشی را درپیش گرفته و در سال‌۲۰۲۰ به پایین‌ترین میزان خود طی دهه‌اخیر رسیده است.

دلایل گوناگونی منجر به کاهش تجارت ایران با ترکیه شده که از جمله آنها می‌توان به ظهور بازارهای جدید برای صادرات محصولات پتروشیمی ایران و همچنین به‌وجود آمدن تغییراتی در نیازهای بازار ترکیه اشاره کرد که از سمت مقامات ایرانی توجهی به این مقوله صورت نگرفته و در واقع تولید صادراتی مناسب با بازار ترکیه شکل نگرفته است. یکی دیگر از دلایل کاهش تجارت ایران با ترکیه طی سال‌های اخیر را می‌توان به‌جایگزین‌شدن روسیه به‌جای ایران در بازار واردات گاز به این کشور نسبت داد که جنگ روسیه و اوکراین این عامل را تشدید کرده؛ زیرا در حال‌حاضر روسیه گاز خود را به قیمتی پایین‌تر به ترکیه عرضه می‌کند و امتیازات ویژه‌ای برای صادرات به این کشور درنظر گرفته‌است. عدم‌موفقیت موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران و ترکیه را می‌توان به‌عنوان یکی دیگر از مشکلات تجارت ایران با این کشور بیان کرد. مشروح این گزارش در روزهای آینده در «دنیای‌‌‌‌‌‌‌‌‌اقتصاد» منتشر خواهد شد.