متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان ممکن است؟
یار کمکی صندوق‌های بازنشستگی
شیرین جمشیدیان : روز گذشته مجلس در ادامه بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی را به تصویب رساند. بر این اساس سازمان تامین اجتماعی مکلف است با تایید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در طول سه سال اول برنامه نسبت به متناسب‌سازی مستمری بازنشستگان و شاغلین اقدام کند؛ به نحوی که در پایان سال سوم نسبت مستمری بازنشسته به حداقل دستمزد همان سال، با ۹۰ درصد نسبت نخستین مستمری بازنشستگی به حداقل دستمزد سال برقراری مستمری، متناسب شود .
پیش از این هم افزایش حقوق بازنشستگان لشکری و کشوری برای عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان و نیز متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با ۹۰ درصد حقوق و فوق‌العاده‌های مستمر مشمول کسور شاغلان مشابه و همتراز به تصویب نمایندگان در مجلس رسیده بود. بر این اساس دولت مکلف است تا پایان سال سوم برنامه اقدام لازم را به عمل آورد. این افزایش از سال ۱۴۰۳ آغاز می‌شود و در سال اول معادل ۴۰ درصد و در سال‌های دوم و سوم هر کدام ۳۰ درصد ما‌به‌التفاوت تا ۹۰ درصد یاد شده خواهد بود. با وجود اینکه در لایحه برنامه هفتم توسعه بر متناسب‌سازی 40 درصدی حقوق بازنشستگان با شاغلان همتراز تاکید شده، اما در لایحه بودجه 1403 که سال ابتدایی اجرای برنامه هفتم توسعه است، این مهم دیده نشده است. بر اساس لایحه بودجه 1403 حقوق بازنشستگان 20 درصد افزایش پیدا می‌کند و این رقم تناسبی با متناسب‌سازی 40درصدی حقوق بازنشستگان با 90 درصد حقوق شاغلان ندارد. از سوی دیگر این سوال مطرح است در حالی‌که بارها بر ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و شرایط نامناسب تامین اجتماعی اشاره می‌شود آیا آنها توانایی متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را دارند؟
نخستین آزمون عملی دولت
محسن زنگنه، سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به افزایش حقوق درنظر گرفته شده برای بازنشستگان در لایحه بودجه 1403 گفت: لایحه بودجه 1403 نخستین امتحان عملی دولت برای سنجش میزان پایبندی‌اش به برنامه هفتم است. بنابراین امیدواریم با توجه به اینکه دولت یک هفته تا ارائه بودجه به مجلس زمان دارد؛ موادی را که در قانون برنامه با هم به توافق رسیدیم، در بودجه 1403 لحاظ کند. او تاکید کرد: بر اساس اخبار منتشر شده از بودجه 1403 حقوق شاغلان 18 درصد افزایش داشته و حقوق بازنشستگان 20 درصد این در حالی است که 2 درصد موجب تحقق متناسب‌سازی 40 درصدی حقوق بازنشستگان نمی‌شود.
سه گام برای متناسب‌سازی
جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس اظهار کرد: همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با شاغلان باید در سه گام انجام شود و در سال اول 40 درصد، سال دوم 30 و سال سوم نیز 30 درصد افزایش پیدا کند. در حال حاضر دولت میزان افزایش حقوق بازنشستگان را در بودجه 1403، معادل 20درصد دیده که به نظر می‌رسد این میزان افزایش بسیار کم است؛ این در حالی است که میزان افزایش حقوق شاغلان 18 درصد دیده شده است. او افزود: به نظر می‌رسد افزایش حقوق بازنشستگان به نسبت شاغلان باید در مجلس افزایش پیدا کند تا حقوق بازنشستگان بعد از سه سال به 90 درصد حقوق شاغلان برسد. متناسب‌سازی 40 درصدی حقوق بازنشستگان باید در بودجه 1403 که سال اول اجرای برنامه هفتم است دیده شود، اما با افزایش 20 درصدی که در لایحه بودجه سال آینده آمده است، این موضوع تحقق پیدا نمی‌کند.
این عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم تاکید کرد: افزایش سن بازنشستگی به افزایش توان صندوق‌ها و تامین اجتماعی برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان کمک می‌کند تا منابعشان تقویت شود. علاوه بر این چند گام برای حمایت از صندوق‌های بازنشستگی انجام شد. البته در خصوص افزایش سن بازنشستگی ابهاماتی وجود دارد که امیدواریم شورای نگهبان ایراد بگیرد و این بخش به مجلس برگردد تا دو فرمول مختلف برای بازنشستگی خانم‌ها و آقایان داشته باشیم و افزایش سن بازنشستگی را برای خانم‌ها از 25 به 30 برسانیم و سن بازنشستگی آقایان را از 30 به 35 برسانیم.
تاب‌آوری صندوق‌ها چقدر است؟
همچنین کریم حسینی، عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم، خاطرنشان کرد: بودجه 1403 هنوز تقدیم مجلس نشده و با مصاحبه یا اظهارنظر هم نمی‌توان در مورد اعداد آن نظر داد. ضمن اینکه در کمیسیون تلفیق و صحن علنی مجلس بر این لایحه تغییراتی اعمال می‌شود. او ادامه داد: مصوباتی در برنامه هفتم داشتیم که باید در بودجه 1403، دیده شود و تاخیر در ارائه بودجه نیز به دلیل این است که تمامی دغدغه‌ها از جمله افزایش حقوق بازنشستگان در لایحه بودجه سال آینده دیده شود. متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان به 90 درصد حقوق شاغلان و افزایش سنواتی حقوق این قشر باید در لایحه بودجه بیاید. بنابراین اعداد و ارقام منتشر شده بودجه قبل از اینکه بودجه به مجلس تقدیم شود قابل استناد نیست.
این نماینده مجلس در خصوص اینکه آیا صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی توان پرداخت متناسب‌سازی 40 درصد حقوق بازنشستگان را دارند، تاکید کرد: از یکسو باید وضعیت تورمی کشور را در نظر گرفت و از سوی دیگر تاب‌آوری صندوق‌ها و منابع مالی آن باید دیده شود. اگر توان صندوق‌ها را در نظر نگیریم باید با توجه به تورم، افزایش حقوق‌ها را در نظر بگیریم، اما باید دو طرف قضیه دیده شود و عدد متناسبی را انتخاب کرد. حسینی ادامه داد: برخی از صندوق‌های بازنشستگی ناترازی دارند. اما دولت برای پرداخت حقوق بازنشستگان تا الان کمک کرده و بعد از این هم کمک خواهد کرد.
دولت و مجلس درمورد بازنشستگان هماهنگ‌اند
احمد امیرآبادی‌فراهانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز تصریح کرد: تا پایان سال سوم برنامه دریافتی بازنشسته‌ها، 90 درصد دریافتی شاغلان خواهد شد. برای مثال یک مدیر هر چقدر دریافتی داشته باشد یک بازنشسته که مدیر بوده و مدرک تحصیلی مشابه داشته 90 درصد حقوق آن شاغل را دریافت می‌کند. میزان متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سال اول 40 درصد و در سال دوم و سوم هر سال 30 درصد خواهد بود. او ادامه داد: بنابراین در سال سوم برنامه هفتم شاهد خواهیم بود که بازنشستگان 90 درصد حقوق شاغل همتراز خود را دریافت می‌کند. مجلس باید در قانون بودجه سنواتی، بودجه مورد نیاز متناسب‌سازی را تامین کند. از سوی دیگر از نظر نظارتی می‌تواند از سوال و استیضاح وزرا استفاده کند تا به این هدف برسیم. همچنین پرداخت پاداش پایان خدمت بازنشستگان تامین اجتماعی و هم بازنشستگان لشکری و کشوری بر اساس دریافتی دو سال پایان خدمت شد. امیرآبادی یاد‌آور شد: دولت در بودجه سنواتی صندوق‌های بازنشستگی را کمک می‌کند تا بتوانند متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را انجام دهند. اگر دولت این کار را نکرد ما در مجلس در بودجه سنواتی باید این ردیف‌ها را ببینیم.
