آمریکا و اروپا تحریمهای موشکی را تمدید میکنند
تنش در پروسه محدودسازی تنش
هشدار تهران
این تصمیم اروپا واکنش تهران را به دنبال داشت و وزارت امور خارجه، طی بیانیهای اعلام کرد: «تهران، تصمیم اتحادیه اروپا و ۳ کشور اروپایی برای عدمانجام تعهدات خود در موعد سال هشتم برجامی را اقدامی غیرقانونی و مغایر با تعهدات آنها ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و عملی تنشزا و توام با سوءنیت میداند.» به گزارش «ایسنا»، در متن این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا و باز وضع تحریمهای ظالمانه، مطابق حقوق خود ذیل مواد ۲۶ و ۳۶ برجام، گامهای جبرانی را اتخاذ کرد و این گامها کاملا مطابق با رویههای مندرج در برجام است.
تصمیم به عدمانجام تعهدات از سوی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در واکنش به اقدامات هستهای ایران، کاملا خالی از منطق حقوقی است، زیرا ایران یک سال تمام به طرفهای اروپایی برای جبران اقدام غیرقانونی آمریکا در خروج از برجام فرصت داد و پس از آن نیز گامهای جبرانی خود را به منظور ارائه فرصت جبران به طرفهای اروپایی و حفظ پنجره دیپلماسی، به صورت تدریجی آغاز کرد. قابل پذیرش نیست که اتحادیه و سه کشور اروپایی این اقدام غیرقانونی خود را به عنوان واکنش به اقداماتی از ایران مستند کنند که کاملا قانونی و در واکنش به خروج آمریکا و بیعملی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی بوده است. اقدامات ایران از منظر حقوقی کاملا قانونی بوده و خود اروپاییها نیز به اذعان داشته و دارند.»
تهران در این بیانیه افزود: «اقدام طرفهای اروپایی قطعا بر تلاشها برای مدیریت تنش و ایجاد فضای مناسب برای همکاریهای بیشتر بین طرفهای برجام، آثار منفی خواهد داشت. معیارهای جمهوری اسلامی ایران، همواره عمل و نه سخن کشورها بوده است. این اقدام طرفهای اروپایی با ادعای آنان مبنی بر تلاش برای ایجاد فضای لازم به منظور احیای برجام ناسازگار است.» در بیانیه وزارت خارجه ایران ضمن اشاره به اینکه تردیدی وجود ندارد که جمهوری اسلامی ایران به این اقدام غیرقانونی، تحریکآمیز و نقض آشکار تکالیف اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و انگلیس وفق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل«به صورت مقتضی و در چارچوب حقوق خود ذیل برجام پاسخ خواهد داد، تاکید شده است: «ما به طرفهای اروپایی نسبت به انجام و اتخاذ اقدامات تنشزا که قطعا مدیریت روابط فی مابین را پیچیده و بر روند همکاریها از جمله در مذاکرات رفع تحریمها اثر منفی خواهد گذاشت، هشدار میدهیم.»حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران نیز به این اظهارات غربیها واکنش نشان داد و روز جمعه در حاشیه حضور در یک اجلاسیه گفت: «سه کشور اروپایی به دنبال این هستند که با فشارهای کاذب فرار به جلو کنند و به تعهدات خود عمل نکنند.»
به گزارش «ایسنا»، وزیر امور خارجه ایران ادامه داد: «زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، اروپاییها قرار بود بر تعهدات خود باقی بمانند ولی آنها با زمان بازی کردند و این تحولات را عاملی قرار دادند که گامی در راستای انجام تعهدات خود برندارند.» این دیپلمات ایرانی با بیان اینکه ایران پایبندترین عضو برجام به تعهداتش بوده است، گفت: «قطعا بر اساس و برمبنای متن برجام هر مقداری که طرفهای مقابل کارشکنی کنند و از انجام تعهدات خود فاصله بگیرند، ایران نیز در چارچوب برجام اقدامات خود را انجام میدهد.» وی افزود: «ما در عین حال قانون مجلس شورای اسلامی را نیز داریم، این قانون تکلیف را مشخص کرده و دولت در چارچوب آن گامهای مناسب را بر میدارد.» از سوی دیگر ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز در این خصوص گفت: «ما قویا این تصمیم انگلیس، آلمان و فرانسه برای نقض تعمدی شروط برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را محکوم میکنیم. اگر تصمیم آنها عملی شود، ضربه محکمی به چشماندازهای ازسرگیری برجام وارد میشود.»
تصمیم مشترک
در خصوص تصمیم غرب برای ادامه تحریمهای تسلیحاتی ایران، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز پنجشنبه گفت نامهای از فرانسه، انگلیس و آلمان دریافت کرده که در آن اعلام شده آنها قصد ندارند تحریمهای موشکی علیه ایران را بعد از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ رفع کنند. به گزارش خبرگزاری فارس، طبق گزارش رویترز، بورل در این بیانیه تاکید کرد: «وزرای خارجه اظهار میکنند که ایران از سال ۲۰۱۹ به توافق پایبند نبوده و این مساله از طریق مکانیزم حل و فصل اختلافات برجام حل و فصل نشده است.» در ادامه این بیانیه آمده است: «آنها (تروئیکای اروپایی) قصد خود را برای بر نداشتن اقداماتی در زمینه رفع تحریمهای بیشتر در روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ به عنوان روز انتقال برجام ابراز کردهاند.»
مطابق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که حدود ۸ سال پیش برای تایید برجام صادر شد، محدودیتهای اعمالشده این سازمان در خصوص فعالیتهای مربوط به موشکهای بالستیک ایران اکتبر ۲۰۲۳ منقضی خواهند شد. به دنبال این تصمیم بروکسل، متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در آستانه یکی از بندهای غروب برجام و پایان تحریمهای موشکی ایران اعلام کرد: «واشنگتن با همکاری شرکای اروپایی خود برای مقابله با موشکهای ایران تحریمها را تقویت خواهد کرد.»
به گزارش خبرگزاری «ایرنا»، میلر روز پنجشنبه به وقت محلی در نشستی خبری در خصوص اقدامات آمریکا پس از منقضی شدن تحریمهای تسلیحاتی ایران مدعی شد: «ما با همکاری شرکای خود در اروپا و آلمان و فرانسه و انگلیس برای مقابله با تهدیدهای مستمر جمهوری اسلامی ایران آماده هستیم و از جمله در مورد موشکها و انتقال تسلیحات با برد وسیع، با ابزارهای یکجانبه و چند جانبهای که در اختیار داریم، ایران را کنترل و تحریمها را تقویت خواهیم کرد.» همچنین وزارت خارجه انگلیس بامداد روز جمعه اعلام کرد که این کشور به همراه آلمان و فرانسه، تحریمهایی را که قرار بود ماه آینده پایان یابد، همچنان باقی خواهد گذاشت. در بیانیه وزارت امور خارجه انگلیس آمده است: «به راهحل دیپلماتیک پایبند هستیم اما باقی ماندن تحریمها علیه ایران در واکنش به تلاش این کشور برای توسعه برنامه هستهای است.»