فعل و انفعالات نظامی در خلیج فارس ادامه دارد؟
الحاقهای دریایی جدید ایران در منطقه
البته ماجرا از آنجا شروع شد که آمریکا بعد از اعزام جنگندههای F۱۶، جنگندههای پیشرفتهتر F۳۵ را به منطقه فرستاد. البته تحرکات واشنگتن به همین جا ختم نشد و اواخر هفته گذشته اعلام کرد که قرار است کشتیهای تجاری را برای محافظت از ایران به تفنگداران آمریکایی مجهز کند. این اقدامات تنشزای آمریکا واکنش ایران را به دنبال داشت و اوایل هفته گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه سامانههای موشکی با برد ۳۰۰ کیلومتر ساخت وزارت دفاع به نیروی دریایی سپاه الحاق شد. پیشتر نیز رزمایش اقتدار، نمایش آمادگی ایران برای دفاع از جزایر سهگانه را شاهد بودیم. خبرگزاری رویترز در گزارش خود از این مانور که روز چهارشنبه ۱۱ مرداد آغاز شد بهطور ویژه به رونمایی از شناور جدید نیروی دریایی سپاه پاسداران در جریان برگزاری رزمایش اقتدار پرداخت و تصریح کرد که ایران در شرایطی که تنشها با ایالات متحده در خلیج فارس افزایش یافته است، از شناورهای جدید خود که مجهز به موشکهای برد ۶۰۰ کیلومتری است، رونمایی کرد.
رویترز در ادامه بخشهایی از صحبتهای دریادار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه را منتشر کرد که همزمان با رونمایی از این شناور خاطرنشان کرد: «امنیت خلیج فارس باید توسط کشورهای منطقه تامین شود. جزایر خلیج فارس جزو افتخارات ایران هستند و ما از آنها دفاع خواهیم کرد.» همچنین شبکه بلومبرگ در این باره گزارش داد: «سپاه پاسداران ایران در اطراف جزایر سهگانه در خلیج فارس که امارات متحده ادعای مالکیت بر آنها را دارد، یک رزمایش دریایی آغاز کرد.» بلومبرگ در گزارش خود هدف از برگزاری این رزمایش را نمایش آمادگی نیروی دریایی سپاه پاسداران ایران برای دفاع از جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک توصیف کرد.
همچنین ایران در حوزه هشدارهای لفظی نیز به جد به آمریکا گوشزد کرد که اگر در منطقه دست به اقدام اشتباهی بزند پاسخ آن را دریافت میکند. سردار رمضان شریف، سخنگو و مسوول روابط عمومی کل سپاه روز دوشنبه در سخنانی با تاکید بر اینکه امنیت منطقه خلیجفارس باید توسط کشورهای پیرامون آن تامین شود، گفت: «ایران اسلامی به درجهای از قدرت و توان رسیده است که میتواند برابر هر اقدام و شیطنت آمریکاییها مانند توقیف کشتیها، مقابله به مثل کرده و کشتیهای آنها را توقیف کند.» روز گذشته نیز امیردریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی ارتش گفت به زودی شاهد الحاقهایی در حوزه دریایی خواهیم بود و حضور موثر در همه اقیانوسها نیز در دستور کار ما قرار دارد.
در خلیجفارس چه میگذرد؟
پایگاه خبری المانیتور نیز در گزارشی به تحولات اخیر بین ایران و آمریکا در منطقه خلیجفارس پرداخته و نوشته است: «واکنش اخیر سردار رمضان شریف یک روز پس از آن رخ داد که ایالات متحده یک گروه ۳هزار نفری تفنگداران دریایی و پرسنل آمریکایی را به دریای سرخ فرستاد. اوایل ماه گذشته نیز ارتش آمریکا هواپیماهای جنگی اف۳۵، اف۱۶ و اِی۱۰ را به همراه ناوشکنهای نیروی دریایی آمریکا به خلیجفارس اعزام کرد. به گفته مقامات آمریکایی، افزایش نیروها برای انجام گشتزنی مشترک در تنگه هرمز صورت گرفته است.» به گزارش اکوایران به نقل از المانیتور، ایالات متحده مدعی شده که این حضور به طور خاص با هدف محدودکردن ایران انجام میشود که به ادعای او، کشتیهای تجاری در آبهای استراتژیک را مورد آزار قرار میدهد. آمریکا ادعا میکند که ایران «تهدیدی آشکار برای امنیت دریایی منطقه و اقتصاد جهانی» است.
تهران دخالت خود را در اکثر موارد انکار نکرده و دلیل اقدامات خود را «جنگ با قاچاق نفت» یا اقدام بر اساس دستور دادگاه برمیشمارد. سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مراسمی در شهر قم گفت: «کشورهای منطقه به درستی دریافتهاند که ایران در حال تبدیلشدن به یک قدرت بزرگ منطقهای است.» دو هفته پیش، وزارت دفاع ایران در واکنشی آشکار به همان استقرار جدید نیروهای آمریکایی، دهها فروند موشک بالستیک دریایی دوربرد خود را که گفته میشد کاملا «بومی» بوده و قابلیت «انهدام کامل» را دارند، به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحویل داده است. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در سخنانی با بیان اینکه این کشورها به ضعف آمریکا و قدرت جمهوری اسلامی در رویاروییهای سالهای اخیر پی بردهاند، گفت: «امنیت خلیجفارس باید توسط کشورهای منطقه حفظ شود.»
یکی از این کشورهای منطقه، امارات متحده عربی و رقیب اصلی جمهوری اسلامی است که از توقیف کشتیها و همچنین تنشهای دریایی دیگر عصبانی شده است. بهرغم فشارهای اخیر برای آشتی با ابوظبی به عنوان بخشی از موج عادیسازی روابط منطقهای، هفته گذشته، تهران با مباهات بر پیشرفت و قدرت دفاعی خود در اطراف جزایر سهگانه رزمایشی نظامی برگزار کرد. این جزایر در مرکز مناقشه ارضی چند دههای ایران و امارات قرار دارد.
دیدار بنزاید و سالیوان
در همین شرایط، در بحبوحه تنشها با ایران و تحولات نظامی آمریکا در منطقه، شیخ محمد بن زاید، حاکم امارات، روز سهشنبه میزبان جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا بود. خبرگزاری رسمی امارات گزارش داد که این دو «بر اهمیت اقدام مشترک برای تضمین صلح و ثبات در خاورمیانه تاکید کردند». شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات و علی بن حمد الشمسی، دبیرکل شورای عالی امنیت ملی و سایر مقامات در این نشست حضور داشتند. یکی از سخنگویان شورای امنیت ملی کاخ سفید به المانیتور گفته که سالیوان پس از مذاکرات در عربستان سعودی درباره جنگ در اوکراین با بنزاید در ابوظبی ملاقات کرد و دو طرف درباره موضوعات مورد علاقه دوجانبه گفتوگو و توافق کردند که در تماس باقی بمانند. عربستان سعودی شنبه و یکشنبه میزبان نشستی درباره جنگ بود.
این ماجرا از این بابت مهم است که گفتوگوی بنزاید و سالیوان در مورد ثبات در خاورمیانه در بحبوحه تنشهای قابلتوجه در منطقه، بهویژه در مورد ایران انجام میشود. یک گروه متشکل از ۳هزار پرسنل نظامی آمریکایی روز یکشنبه به سمت کانال سوئز حرکت کردند. این استقرار در حالی صورت میگیرد که ایالات متحده در حال بررسی اقدامات بیشتر برای جلوگیری از توقیف نفتکشهای تجاری توسط ایران در خلیج فارس است.
فرمانده سنتکام در منطقه
همچنین روز سهشنبه، سنتکام ایالات متحده گفت که فرمانده آن، ژنرال مایکل کوریلا، با یک ناوشکن نیروی دریایی ایالات متحده به امارات و بحرین سفر کرده است. به گزارش «ایسنا»، فرماندهی مرکزی نیروهای آمریکا اعلام کرد مایکل کوریلا، فرمانده سنتکام از ۶تا ۸ اوت (۱۶ تا ۱۷) مرداد، سوار بر ناو جنگی (USS THOMAS HUNDER (DD۱۱۶ از تنگه هرمز عبور کرده و به امارات عربی متحده رفت که در آنجا با رئیس ستاد ارتش این کشور دیدار کرد. کوریلا سفری نیز به بحرین داشت و در آنجا با پادشاه و وزیر دفاع این کشور دیدار کرد. بنا بر اعلام سنتکام، برد کوپر، فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در بحرین نیز در این سفر همراه کوریلا بود.
سنتکام خبر داده این ناوشکن آمریکایی که کوریلا با آن از تنگه هرمز رد شد، مجهز به سامانه ضد موشکهای هدایتپذیر بود. به نظر میرسد احتیاطی که فرمانده سنتکام هنگام عبور از تنگه هرمز به خرج داده است، با تصمیم اخیر پنتاگون برای اعزام کشتیهای جنگی، جنگندهها و تفنگداران بیشتر به منطقه مرتبط باشد. در این بین متیو میلر، سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در یک نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره افزایش نیروهای نظامی این کشور در تنگه هرمز مدعی شد که واشنگتن با هدف تضمین آزادی کشتیرانی و حملونقل دریایی دست به این کار زده است. به گزارش «ایسنا»، بنابر گزارش وبسایت وزارت امورخارجه آمریکا، میلر در پاسخ به این سوال که «آیا آنها نگران تشدید تنشها در منطقه باتوجه به افزایش نیروهای آمریکایی در تنگه هرمز نیستند؟» مدعی شد: «آنچه باید بگویم این است که ایالات متحده در هماهنگی با شرکا و متحدان خود، متعهد به حفاظت از آزادی کشتیرانی دریایی و جریان آزاد تجارت است.» وی ادامه داد: «تنگه هرمز یک آبراه حیاتی برای بازارهای جهانی است که سالانه بیش از یک تریلیون دلار تجارت از طریق دریا، از جمله ۲۵درصد نفت خام جهانی از این منطقه ترانزیت میشود.»