۱۶ و ۱۷ خرداد ماه سال‌جاری بود که بعد از اعزام هیات‌‌های فنی ایران به عربستان سعودی برای بازگشایی سفارتخانه در ریاض، سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در جده و دفتر نمایندگی ایران نزد سازمان همکاری اسلامی، اماکن دیپلماتیک ایران با حضور علیرضا بیکدلی معاون امور کنسولی، مجلس و ایرانیان خارج از کشور وزارت امور خارجه، «حسن زرنگار» سرپرست سفارت جمهوری اسلامی ایران در ریاض و مقامات سعودی رسما بازگشایی شد.

بر همین اساس، «علیرضا عنایتی» دستیار وزیر و مدیرکل خلیج فارس وزارت امور خارجه عهده‌‌دار سفارت ایران در ریاض خواهد شد. وی اولین سفیری است که بعد از قطع روابط ۲ کشور در دی ماه ۱۳۹۴ و پس از از سرگیری مجدد مناسبات دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی عهده‌‌دار این سفارتخانه می‌شود. عنایتی همچنین سوابقی چون سفارت ایران در کویت را در کارنامه کاری خود دارد.

علیرضا عنایتی از اردیبهشت ۱۳۹۳ عهده دار سفارت ایران در کویت بود. وی قبل از تصدی به عنوان سفیر ایران در کویت، مدیرکل خلیج فارس وزارت خارجه بود.« دنیای‌اقتصاد» ۲۷ فروردین سال‌جاری در گزارشی از گزینه‌‌ احتمالی سفارت ایران در عربستان با عنوان «مسافر پرواز تهران- ریاض» نوشت: انتخاب محتمل و در عین حال به روایتی قطعی‌‌ترین گزینه مطرح برای تصدی سفارت ایران در ریاض علیرضا عنایتی مدیرکل کنونی خلیج‌‌فارس و دستیار حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه است که یکی از اعضای اصلی و ثابت تیم ایرانی مذاکره‌‌کننده با عربستان در طول دو سال گذشته بوده است. مذاکراتی که از فروردین ۱۴۰۰ به میزبانی بغداد آغاز و نهایتا ۱۷ فروردین ۱۴۰۲ با ابتکار و میزبانی پکن منجر به آغاز دوباره روابط ایران و عربستان شد. بنابراین نقش‌‌آفرینی وی در این مذاکرات که نیروی ثابت وزارت امور خارجه در این گفت‌‌وگوها بوده، او را به عنوان گزینه محتمل‌‌تر راهی ریاض خواهد کرد.

عنایتی از اوایل روی کار آمدن دولت حسن روحانی یعنی اردیبهشت ۱۳۹۳ راهی کویت شد و در سال ۱۳۹۶ متاثر از فضای تنش‌‌های ایران و عربستان پس از برجام و اتهام و ادعای دولت کویت مبنی بر دخالت ایران در پرونده «گروهک العبدلی»، تعداد دیپلمات‌‌‌‌‌‌های ایرانی در این کشور کاهش پیدا کرد و علیرضا عنایتی نیز ظرف ۴۸ روز فرصت داشت تا به ایران بازگردد. با بازگشت او به تهران به عنوان مدیرکل خلیج فارس جایگزین محمد فرازمند شد که راهی ماموریت سفارت ایران در ترکیه شد. عنایتی در طول چند ماه گذشته که توافق ایران و عربستان توسط روسای امنیتی دو کشور در چین اعلام شد، نقش مهمی در اطلاع‌‌رسانی این توافقات و تبادل هیات‌‌های فنی و چگونگی بازگشایی سفارتخانه‌‌ها و سرکنسولگری‌‌ها داشته است.در پی توافق ۱۹ اسفند ماه ۱۴۰۱ در پکن بین ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دیپلماتیک ظرف حداکثر دو ماه، مقرر شد وزرای خارجه دو کشور با یکدیگر دیدار و مقدمات بازگشایی سفارتخانه‌‌ها و سرکنسولگری‌‌های دو کشور فراهم‌‌ شود که بر همین اساس، وزرای خارجه ایران و عربستان پس از سه دور گفت‌‌وگوی تلفنی در صبح پنج‌شنبه ۱۷ فروردین، بعد از حدود ۷ سال و ۳ ماه قطع روابط، در پکن به‌طور رسمی دیدار و بیانیه‌‌ای مشترک را امضا کرده و بر آمادگی برای از بین بردن موانع پیش روی گسترش همکاری‌‌ها تاکید کردند.

از چالش حج عبور کردیم

امیرعبداللهیان در ادامه گفت‌وگوی خود با برنامه صف اول افزود: امسال حج خوبی را توانسته‌ایم برگزار کنیم اگر ایرادات جزئی هم در کار پیش آمد با یک پیام من و وزیر امور خارجه عربستان سعودی واقعا سعودی‌‌ها وارد کار شدند و به سرعت اگر مانعی بود برطرف کردند؛ حتی ما در حج شاهد بودیم بعضی جریاناتی که در داخل عربستان مایل نیستند روابط ایران و عربستان یک وضعیت خوب داشته باشد یک جا‌‌هایی کارشکنی‌‌هایی می‌‌خواستند کنند. در تماس‌‌های مستقیم بین خود من و مسوولان حج و زیارت و مقامات عربستان سعودی ما از هرگونه چالشی در بحث‌‌های مربوط به حج به خوبی توانسته‌ایم عبور کنیم.

وزیرخارجه با بیان اینکه در برنامه سیاست خارجی فراگیر دولت یکی از اولویت‌‌های مهم ما اقتصاد، تجارت، سرمایه‌گذاری و ارزآوری است، ادامه داد: من با آقای بن فرحان در اولین ملاقاتم در پکن در پانزدهم ماه مبارک رمضان گفتم، ما نمی‌‌خواهیم یک روابط تاکتیکی داشته باشیم. اولا ما مشکلاتی داریم؛ با هم تفاوت دیدگاه‌‌هایی داریم اختلاف‌نظر‌‌هایی داریم این چیزی نیست که یک‌شبه حل شود. روی موضوعاتی اتفاق نظر داریم. روی موضوعاتی که اتفاق نظر داریم باید به سرعت جلو برویم. روی موضوعاتی که تفاوت دیدگاه داریم باید تلاش کنیم که این تفاوت دیدگاه‌‌ها را در راستای وجود روابطی پایدار بین دو کشور از آن عبور کنیم.

برآورد از آسیب‌شناسی رابطه

وزیر خارجه در ادامه اظهار کرد: در آسیب‌شناسی که در وزارت خارجه کردیم یک ایراد در روابط ما و عربستان در دهه‌‌های گذشته همواره وجود داشته است. حتی در بهترین دوره روابط در دوره مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی و در دوره آقای خاتمی، در بهترین شرایط چه اتفاقی افتاده است، حجم حملات رسانه‌‌ای علیه یکدیگر کاهش پیدا کرده است به صفر هم نرسیده، کاهش پیدا کرده است و یک حج آرامی هم داشته‌‌ایم، اما آیا یک توافق اقتصادی بین ما انجام شده است، یک همکاری پایدار تجاری، اقتصادی، سرمایه‌گذاری بین ما شکل گرفته است؟ نه. توافق ما با همتای سعودی‌‌ام این است که ما در این مرحله باید با درک اینکه تفاوت دیدگاه‌‌های سیاسی در حوزه‌‌هایی داریم در محاسبات دوجانبه به همکاری‌‌های اقتصادی، تجاری، سرمایه‌گذاری بین دو کشور قوام ببخشیم. یک همکاری پایدار اقتصادی که باعث رونق اقتصادی در دو طرف بشود و این به پایداری کار کمک می‌کند.