«توافق موقت» پیش‌درآمد توافق جایگزین برجام است
رحمن قهرمانپور در گفت‌‌‌وگو با «ایسنا» با اشاره به همکاری‌‌‌های فنی و نظارتی ایران با آژانس در حالی که برخی کارشناسان معتقدند این همکاری‌‌‌ها بدون توافق سیاسی بر سر برجام نمی‌تواند دوام یابد افزود: هر دو طرف ایران و آژانس یک حرکت تاکتیکی انجام دادند؛ ایران نمی‌‌‌خواهد پرونده‌‌‌اش به شورای امنیت برود و مکانیزم ماشه فعال شود چراکه گزارش آژانس در فعال شدن مکانیزم ماشه بسیار مهم است و تلاش دارد شرایط از کنترل خارج نشود.
در مقابل غرب دنبال این است که ارزیابی خود را ولو غیرکامل درباره ابعاد فنی برنامه هسته‌‌‌ای ایران ارتقا دهد تا ببیند آیا شرایط فنی برای توافق جدید آماده هست یا نه؟
این هدف مشترک، دو طرف را به سمت همکاری محدود سوق داده است.
وی ادامه داد: فعلا دو طرف در این فصل مشترک کار می‌کنند، از این فاز که عبور کنیم باید دید همکاری‌‌‌ها چه نتیجه‌ای در بر خواهد داشت که به سمت توافق جدید یا توافق موقت طرفین را سوق می‌دهد یا نه! غرب از برجام عبور کرده و این را امروز با قاطعیت بیشتر می‌توان گفت. امروز درباره توافق موقت بحث می‌کنند که به توافقی بلندمدت و البته محدودکننده‌‌‌تر منجر شود. از نظر غربی‌‌‌ها برجام مبنای فنی‌‌‌ای که داشت را از دست داده است اما‌سازوکار و مبنای حقوقی - سیاسی آن ممکن است مورد توجه و استفاده قرار گیرد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: به نظرم ایران به همکاری با آژانس ادامه می‌دهد، چون مکانیزم ماشه جدی است. تا جایی که این مکانیزم فعال نشود این همکاری ادامه می‌یابد، اما از آن به بعد ایران نیز ارزیابی می‌کند که غرب دنبال یک توافق قوی است یا نه و غرب هم ارزیابی می‌کند که مذاکره و توافق در شرایطی که برنامه هسته‌‌‌ای ایران در این مرحله از پیشرفت است امکان‌پذیر است یا نه. البته معتقدم این برآورد و ارزیابی دو طرفه برای سه، چهار ماه ادامه دارد و این لحن مثبت هم تا همین زمان ادامه خواهد داشت، بعد از آن، دو طرف تصمیمات جدی خواهند گرفت.
قهرمانپور با اشاره به میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران که در حال افزایش است گفت: یک عده معتقدند ایران هنوز به مرحله بازگشت‌ناپذیری هسته‌‌‌ای نرسیده است و جیک سالیوان و رابرت مالی طرفدار این دیدگاه هستند که می‌شود حتی در شرایط فعلی به توافقی با ایران رسید البته به شرطی که ایران محدودیت‌های بیشتری را بپذیرد. اما مخالفان برجام در آمریکا می‌‌‌گویند امکان توافق به شکل قبلی وجود ندارد و توافق جامع باید محدودیت‌هایش به مراتب بیشتر باشد؛ آنها توافق را رد نمی‌‌‌کنند اما معتقدند باید محدودیت بیشتری برای ایران ایجاد شود.وی درباره افزایش نظارت‌‌‌ها از سوی آژانس بر برنامه هسته‌‌‌ای ایران گفت: بخشی از نظارت‌‌‌ها فراپادمانی است مثلا دستگاه نظارت بر غنیسازی در فردو و پایلوت غنیسازی در نطنز از این جمله است.
این دستگاه صرفا یک دوربین نیست بلکه در لحظه‌درصد غنیسازی، فشار و دما را می‌‌‌سنجد و این طبیعتا همکاری فراپادمانی است و به خاطر همین همکاری‌‌‌هاست که آژانس از میزان افزایش نظارت‌‌‌ها استقبال کرده است. به نوعی ایران در زمینه برجام هم همکاری می‌کند. البته ایران مجوز نظارت آنلاین به آژانس نداده و فیلم دوربین‌‌‌ها را در اختیار آژانس قرار نمی‌‌‌دهد. به هر حال ایران هم استراتژی خودش را دارد و این‌‌‌طور نیست که به هر آن‌‌‌چیزی که آژانس می‌‌‌گوید تن دهد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: اینکه بگوییم این همکاری‌‌‌ها به احیای برجام منجر می‌شود، این طور فکر نمی‌‌‌کنم. در بهترین حالت این همکاری‌‌‌ها و روند به توافق موقت منجر شود.
قهرمانپور در پاسخ به اینکه توافق موقت آن‌‌‌گونه که آمریکا و غرب از آن نام می‌‌‌برند به چه مفهوم است؟ اظهار کرد: توافق موقت یعنی از نظر زمانی باید محدود باشد، مثلا حداکثر۶ تا ۸ ماه. دوم اینکه مقدمه توافق جامع‌‌‌تر و محدودکننده‌‌‌تری شود که آمریکایی‌‌‌ها دنبالش هستند. سوم اینکه در ازای اقدامات محدودکننده به همان اندازه آمریکایی‌‌‌ها تحریم را برمی‌‌‌دارند. این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: توافق موقت به معنای بازگشت به برجام نیست، بلکه حرکتی رو به جلو برای یک توافق وسیع‌‌‌تر با ایران است.
