حقابه ایران پشت سد کجکی است
فرصت یک ماهه ایران به طالبان
حالا در جدیدترین واکنش‌ها به این موضوع جبار وطنفدا، مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی وزارت نیرو در یک گفت‌وگوی تلویزیونی اعلام کرده است که با وجود اینکه تصاویر ماهواره‌ای نشانگر وجود ذخایر مناسب برف در کوه‌های مشرف به رودخانه هیرمند است، طرف مقابل از رهاسازی حقابه متعارف ایران سر باز می‌زند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، وطنفدا با بیان اینکه بارها درمورد این حقابه با مقامات افغانستان مذاکره شده است، گفت: ما از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون سه نشست کمیساریا داشتیم، دو نشست در افغانستان، یک نشست در تهران.
ما مطالبات خود را بر اساس اطلاعاتی که از تصاویر ماهواره‌ای سایت‌های بین‌المللی دریافت کردیم، مطرح کردیم. طرف مقابل تاکنون در جلسات دو رویکرد داشته اول اینکه در تمام جلسات معاهده را به رسمیت می‌شناسند و نظرشان این است که ما طبق معاهده خودمان را موظف می‌دانیم که حقابه ایران را رهاسازی و عمل کنیم، ولی متاسفانه در عمل ما شاهد عکس این رفتار بودیم و جریان آبی که می‌توانست حقابه ایران را تامین کند پشت سد کمال‌خان منحرف و در عمل از دسترس ما خارج شده است.
وی با بیان اینکه آخرین نشست در ۲۷ و ۲۸ اسفند سال گذشته در کابل بود که صورت‌جلسه آن امضا نشد، چرا که در عمل آن چیزی که مدنظر ما بود محقق نشد، گفت: در همه جلسات یکی، دو سال گذشته که با طرف افغان برگزار شده، مقامات ارشد نظرشان این است که ما متعهدیم به اجرای قرارداد، ولی توجیهی که گاهی اوقات آورده می‌شود یکی این است که آب کم است و وضعیت بارندگی‌ها خوب نبوده، پاسخ این را به صورت مستند از تصاویر ماهواره‌ای اعلام کردیم که جریان آب و بارندگی مناسب بوده و کفایت می‌کرده برای اینکه حقابه ایران رهاسازی شود، نکته دومی که گاهی اوقات گفته می‌شود این است که آب رهاسازی شده و ایران تحویل گرفته است.
وطنفدا همچنین تصریح کرد: تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که اصلا آبی به سمت ایران جریان پیدا نکرده، یک رکن اصلی معاهده این است که تعیین سال آبی بر اساس ایستگاه اندازه‌گیری که بالادست سد کجکی تعریف شده باشد،همچنین ایستگاه‌های دیگری در مرز ایران پیش‌بینی شده که باید احداث شود، این ایستگاه‌ها اندازه‌گیری می‌کنند که چه مقدار آب تحویل گرفتیم. وی در ادامه سخنان خود اظهار کرد: در عمل انتظار داریم همان‌طور که رئیس‌جمهوری اعلام کرد اگر آبی پشت سد کجکی وجود دارد که به نظر ما وجود دارد باید رهاسازی کنند، اگر ادعا می‌شود که آبی وجود ندارد ما اعلام آمادگی کردیم که تیم کارشناسی از منطقه بازدید داشته باشند.
موضوع انحراف مسیر آب به سمت ایران ازسوی طالبان که مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی وزارت نیرو نیز برآن صحه گذاشته است، همان موضوعی است که سازمان فضایی ایران روز پنج‌شنبه بر آن تاکید و تصریح کرده بود که در پایش رودخانه هیرمند مشخص شده حکومت افغانستان در برخی نقاط با انحراف مسیر آب و ایجاد بند‌‌‌های متعدد، مانع رسیدن آب به ایران شده است. پیش از این علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو نیز در گفت‌وگویی از آمادگی ایران برای بازدید از شرایط مسیر رودخانه هیرمند از سد کجکی تا مرز ایران برای تعیین وضعیت حقابه خبر داده بود. این اظهارنظرها و هشدارها در شرایطی است که تمام گزارش‌ها حاکی از آن است که افغانستان با ایجاد کانال‌های بسیار از هیرمند و ساختن سدهای مخزنی و انحرافی روی آن، حجم فزاینده آب آن را مصرف و ورود آب به سیستان را کاهش داده است. وضعیتی که موجب خشکسالی فزاینده در منطقه سیستان و بلوچستان شده است و به تبع آن موجب افزایش مهاجرت از منطقه سیستان شده است. پدیده‌ای که سال گذشته نیز حبیب‌اله دهمرده، نماینده مردم زابل در مجلس نسبت به آن هشدار داده بود.
سیستان فقط دو تا سه ماه آب دارد
روز گذشته نیز جمعی از نمایندگان مجلس در واکنش به بیانیه اخیر طالبان و لحن حاکمان افغانستان در مقابل هشدار ابراهیم رئیسی در مورد حقابه ایران از هیرمند اعلام کردند بیانیه طالبان مبنی برعدم وجود آب قابل قبول نیست چون تمام تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که پشت سد کجکی و کمال‌خان آب وجود دارد. درهمین ارتباط محمد سرگزی، نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «ایسنا» نیز گفت: با توجه به اینکه تاکنون رودخانه هیرمند آورده‌ای برای منطقه سیستان نداشته و پروژه‌های تامین آب با جدیت دنبال نشده است اگر دولت منابع اعتباری را سریع‌تر برای تامین آب اختصاص ندهد ظرف دو تا سه ماه آینده منطقه سیستان و بلوچستان آب نخواهد داشت.
در کنار نمایندگان مجلس، محسن منصوری، معاون اجرایی رئیس‌جمهور در توییتی با اشاره به اینکه پیگیری حقابه هیرمند تا حصول نتیجه ادامه دارد، نوشت: حاکمان افغانستان در زمینه سیاست «حسن همجواری» دولت سیزدهم، دچار سوءتفاهم نشوند! به گزارش «ایسنا»، وی همچنین در ادامه توییت خود تاکید کرد که پیگیری حقابه هیرمند به ویژه بعد از هشدار آیت‌الله رئیسی تا حصول نتیجه ادامه دارد.
در واکنشی دیگر از سوی دولت، احمد وحیدی، وزیر کشور نیز گفت: طالبان امروز می‌گوید آبی نیست، در حالی‌که برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که آب پشت سد مربوطه(سد کمال‌خان و بند کجکی) وجود دارد و برای رفع این ابهام باید به یک تفاهم با طالبان برسیم و در هماهنگی با وزارت خارجه و طالبان، مسوولان ذی‌ربط از وضعیت آب پشت سد دیدن کنند. وی ادامه داد: با توجه به تنگنای مردم شرق کشور به‌ویژه استان سیستان و بلوچستان از کمبود آب، حتما باید سوء‌تفاهم‌ها در این زمینه حل شود. همچنین حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان و سرپرست سفارت ایران در این کشور با بیان اینکه در مدت یک ماه طالبان باید حقابه را به ایران دهد، اظهار کرد: اگر آب باشد و طالبان ندهد برای ایران حجت تمام است که این مساله جزو حقوق ملت بوده و چگونه باید عمل کند.
از سوی دیگر رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی هم در توییتی نسبت به اقدام هر چه سریع‌تر هیات حاکمه افغانستان در تامین حقابه ایران هشدار داد. به گزارش «ایسنا»، نور نیوز در توییتی نوشت: دفاع از حقوق مردم ایران وظیفه قانونی و ملی رئیس‌جمهور است که بدون تنازل و با صراحت کلام دنبال شده. هیات حاکمه افغانستان برای رفع اتهام بی‌توجهی به موازین بین‌المللی، هرچه سریع‌تر به تعهدات قانونی و همسایگی خود در تامین حقابه ایران عمل کند.
