فساد، سرعت تولید و رشد اقتصادی را کند می‌کند
میانبر قانونی فساد؟
افشاکننده فساد؛ زیر چتر قانون
موسی غضنفرآبادی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، به اقدامات مجلس برای مبارزه با فساد اشاره کرد و گفت: مجلس دو وظیفه قانون‌گذاری و نظارت را برعهده دارد. در بحث قانون‌گذاری طرحی را کمیسیون قضایی آماده کرد که در دستور کار مجلس قرار گرفت و نهایی شد. این طرح در مورد حمایت از افشاکنندگان فساد است. بر اساس این قانون از کسانی‌که فسادی را از سوی کارکنان و کارمندان دستگاه اجرایی ملاحظه و اعلام می‌کنند، حمایت می‌شود. او ادامه داد: با بحث‌های تطبیقی که انجام دادیم مشاهده کردیم در بسیاری از کشورها این طرح تحت عنوان سوت‌زنی مطرح است و موفق بوده است. تاکنون قانونی برای حمایت از فاش‌کنندگان فساد نداشتیم، اما در حال حاضر کسانی‌که فسادی را اعلام می‌کنند مورد حمایت‌های حقوقی و مالی قرار می‌گیرند و راهکار برای این موضوع درنظر گرفته شده است.
بر اساس این طرح فساد گزارش شده، برای بررسی به یکی از نهادهای نظارتی مانند سازمان بازرسی، وزارت اطلاعات یا اطلاعات سپاه ارجاع می‌شود و اگر به این نتیجه رسیدند که فسادی کشف شده، از افشاکننده فساد حمایت مالی، جانی، حیثیتی و جایگاهی می‌کنند. این نماینده مجلس تاکید کرد: در بحث نظارتی در جهت مبارزه با فساد مجلس می‌تواند از تحقیق و تفحص و سوال استفاده کند. معتقدم که اگر جلوی فساد را بگیریم یعنی مسیر درآمدهای صحیح و قانونی هر فرد و هر مجموعه‌ای مشخص شود، قطعا موجب رونق تولید و اشتغال می‌شود. پول‌های بادآورده‌ای که برخی از افراد کسب می‌کنند موجب نگرانی برای سرمایه‌گذار و شکل‌گیری سرمایه‌گذاری‌های فاسد می‌شود. مجلس در نظارت و قانون‌گذاری اقدامات لازم جهت مبارزه با فساد را انجام داده و انجام می‌دهد.
ریشه‌های فساد کجاست؟
غضنفرآبادی به ریشه‌های فساد در کشور اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل فساد سست بودن اعتقادات است که می‌تواند موجب فساد شود. از سوی دیگر برخی قوانین وجود دارد که مبهم است و راه سوءاستفاده در آن وجود دارد و همین موضوع موجب فساد شده است. این قوانین باید شفاف و صریح شوند و حداقل از قبل قانون کسی نتواند مرتکب تخلف و فساد شود. او ادامه داد: تسهیل مجوز کسب‌و‌کارها که از سوی مجلس انجام شده یک اقدام مهم در جهت مبارزه با فساد بود. در حال حاضر برای صدور مجوزها درگاه الکترونیکی ایجاد شده و همه ملزم هستند پاسخ خود را در آن درگاه‌ها ارائه کنند. در برخی از موارد در سازمان‌ها و محیط‌زیست که می‌خواهند مجوز اعطا کنند، افراد به طمع می‌افتند که با تسهیل مجوز کسب‌و‌کار امکان فساد از بین رفت.
همچنین محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس، با اشاره به تصویب طرح حمایت مالی از افشاکنندگان فساد، گفت: به لحاظ گستردگی کشور و محدودیت در نیروی انسانی که در دستگاه نظارتی کار می‌کنند ما باید از ظرفیت مردمی برای مبارزه با فساد استفاده کنیم. همچنین باید از افشاکنندگان فساد حمایت و پشتیبانی کرد. مردم باید اطمینان پیدا کنند که یک جایی هست که به گزارش‌های آنها توجه می‌شود. او ادامه داد: ما در مجلس از اکثر دستگاه‌ها در حال تحقیق و تفحص هستیم و این موضوع می‌تواند عملکرد دستگاه‌های اجرایی را زیر ذره‌بین قرار دهد و تلنگری باشد که مجلس بر همه موضوعات ورود می‌کند تا سایر دستگاه‌ها در مبارزه با فساد تلاش کنند. استفاده مجلس از ابزارهای نظارتی و قانون‌گذاری کمک می‌کند که فساد در کشور کمتر شود.
این نماینده مجلس تاکید کرد: از سوی دیگر برخورد با اقتدار قوه‌قضائیه نقش مهمی در مبارزه با فساد دارد. باید تلاش کنیم تا ایمان مردم تقویت شود. همچنین باید کار فرهنگی شود که موجب تقویت ایمان افراد شود. فساد در سطوح مختلف می‌تواند اتفاق بیفتد، اما باید با دانه درشت‌ها و کسانی‌که به صورت کلان فساد می‌کنند برخورد کنیم، در این شرایط دیگران هم متوجه می‌شوند برخورد نظام با فساد قاطع است.
چه باید کرد؟
غلامرضا نوری‌قزلجه، رئیس فراکسیون مستقلین مجلس نیز گفت: قوه مقننه در امر مبارزه با فساد دو نقش دارد. مجلس یک قوه و تشکیلاتی جمع و جور است که می‌تواند در داخل خودش مبارزه با فساد را مدنظر قرار دهد. مجلس می‌تواند در هزینه‌کردها و رفتارهای مالی و برنامه‌های هزینه‌ای‌اش نشان دهد که چگونه تشکیلات و ساختار سالمی را می‌توان مدیریت کرد. این موضوع به هیات رئیسه و بخش اداری و مدیریتی مجلس بر می‌گردد که به عنوان یک الگو این نمونه را در کشور به نمایش بگذارد. او ادامه داد: بحث دیگر مربوط به وظایف نظارتی و قانون‌گذاری مجلس است.
به نظر می‌رسد قوانین کافی برای مبارزه با فساد در کشور وجود دارد و همه قوانین در راستای پیشبرد امورات به صورت سالم و دقیق به تصویب رسیده است و قوانین کافی در دست مجلس، دولت و قوه‌قضائیه وجود دارد که بتواند با مصادیق فساد مبارزه کند. این نماینده مجلس تاکید کرد: مجلس می‌تواند در حوزه نظارتی در جاهایی که احتمال فساد وجود دارد بررسی‌هایی را انجام دهد. اگر بخواهیم به دستگاه‌های مختلف در زمینه مبارزه با فساد نمره بدهیم با توجه به وضعیت جامعه و آنچه مردم لمس می‌کنند در حوزه‌های مختلف از جمله در حوزه سیستم اداری، سیستم اجرایی و سیستم دیوانی کشور حاکمیت نمره خوبی ندارد و باید بیشتر تلاش کرد.
نوری به ریشه‌های فساد در کشور اشاره کرد و گفت: فساد، ریشه اعتقادی و ایدئولوژیک دارد و متاسفانه از نظر تربیتی برخی به جایی می‌رسند که دچار فساد و انحراف می‌شوند. اگر افراد از نظر فکری، ذهنی و اعتقادی و باورهای معنوی سالم باشند نباید دچار فساد شوند. ریشه اصلی اینجاست. ریشه بعدی به دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی در کشور است. او ادامه داد: ریشه اصلی فساد این است که کسانی‌که باید با فساد مبارزه کنند به نوعی خودشان درگیر فساد شده‌اند و این موارد دست به دست هم می‌دهد و در این مسیر یک هم‌افزایی ایجاد می‌کند. در این شرایط فساد هر چند کم اما در جامعه پررنگ دیده می‌شود. برای یک سیستم ارزشی مانند نظام ما حتی وجود فساد به میزان کم هم ایراد بزرگی است.
