اعتبار مراکز نظرسنجی زیر سوال رفت
ـ برای نخستین بار است که در طول تاریخ معاصر ترکیه انتخابات به دور دوم کشیده شده و برای نخستین بار اردوغان نتوانست در دور اول انتخابات برنده شود. اما کلیچدار اوغلو نیز پس از ۱۲ تا ۱۳ شکست انتخاباتی در برابر اردوغان و حزبش به بزرگترین چالش اردوغان تبدیل شده است. نتایج نشان داد که اردوغان همچنان از پایگاه اجتماعی قابلتوجهی برخوردار است و شکلگیری دوقطبی علیه او حداقل نتوانسته تا این جای کار او را حذف کند.
ـ نتایج انتخابات اعتبار بیشتر مراکز نظرسنجی ترکیه را زیر سوال برد. بیشتر آنها پیروزی کلیچدار اوغلو با فاصله زیاد و شکست اردوغان را پیشبینی میکردند. چنانکه گفته میشد، بیشتر مراکز نظرسنجی در ترکیه وابستگی تشکیلاتی و سیاسی به هر دو اردوگاه دارند. از این جهت، بیشتر آنها جهتدار و نوعی جنگ روانی برای اثرگذاری بر هواداران طرف مقابل بود. البته ناگفته هم نماند که معمولا طرفداران اوغلو بیشتر از قشر جوان بودند که راحتتر در نظرسنجیها شرکت میکردند، اما بخشی از هواداران سنتی اردوغان بهویژه افراد میانسال و سالخورده و به خصوص از قشر مذهبی تمایل چندانی به شرکت در نظرسنجیها نداشتند. البته خطای برخی نظرسنجیها اینقدر بالا بود که با تاثیر چنین عواملی پوشیده نمیشود.
ـ برخلاف تصورات، اتفاق غیرمنتظرهای در انتخابات نیفتاد و جابهجایی معناداری در پایگاه رای سنتی دو اردوگاه در هفت منطقه ترکیه رخ نداد. کلیچدار اوغلو تقریبا نفر اول استانهای کردنشین و اردوغان دوم شد؛ اما در انتخابات ۲۰۱۸ که صلاحالدین دمیرتاش نامزد شده بود، اردوغان در چند استان کردنشین مثل بیتلیس اول بود. اگر آرای کردها نبود که اوغلو نهایتا ۳۵درصد رای داشت.
ـ کسب اکثریت آرا به وسیله اردوغان در بیشتر استانهای زلزلهزده بهویژه قهرمان مرعش با ۷۱درصد آرا نشان میدهد که قشر آسیبدیدهتر از بحران اقتصادی و زلزله همچنان به او برای حل این بحران امیدوار هستند.
ـ سنان اوغان با داشتن سبد رای ۵ درصدی نقش خیلی مهمی در انتخاب رئیسجمهور ترکیه خواهد داشت؛ البته بیشتر برای اوغلو که برای پیروزی بر اردوغان به کل این ۵درصد نیاز دارد. اوغان برای حمایت از اوغلو شرط کرده که امتیازی به حزب کردی دموکراتیک خلقها ندهد؛ در حالی که اوغلو برای جلب حمایت هواداران حزب کردها وعدههای زیادی داده است و چنین تعهدی میتواند به قیمت از دست دادن ۱۰درصد رای کلیدی کردها در دور دوم تمام شود.
ـ آیا اگر اوغان به اوغلو بپیوندد، پیروزی او و باخت اردوغان تضمین شده است؟ خیر. اردوغان برای برنده شدن به حدود نیمدرصد آرا نیاز دارد و کسب اکثریت پارلمانی از طرف ائتلاف او میتواند بخشی از آرای خاموش را به سمتش بکشاند. همچنین کسانی که به امید تغییر وضع به اوغلو رای دادند وقتی ببینند با نداشتن اکثریت پارلمانی امکان تغییری جدی وجود ندارد، احتمالا سست شوند. کما اینکه برخی نیز تقسیم قدرت میان ریاست جمهوری و پارلمان را موجب تعمیق بحران اقتصادی میدانند. این، احتمالا شانس اردوغان را بیشتر کند. اردوغان برای پیروزی به حفظ آرای کنونی و نیمدرصد دیگر و اوغلو به حفظ آرایش و ۱۷/ ۵درصد آرای اوغان نیاز دارد. باید منتظر ماند و دید چه خواهد شد.