نمایندگان برای تنظیم قیمت ارز با میرکاظمی جلسه گذاشتند
باد مخالف از بهارستان
محمدباقر قالیباف نیز در نطق پیش از دستور خود با انتقاد از افزایش نرخ ارز از وزیر اقتصاد و رئیس‌کل بانک مرکزی خواست تا به راه‌حل‌های زیرساختی و کوتاه‌مدت مدیریت بازار ارز که توسط مجلس ارائه شده است توجه ویژه داشته باشند تا شاهد ثبات در قیمت ارز و اقتصاد ایران باشیم. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم در تذکری به وضعیت نابسامان نرخ ارز اشاره کرد و خواستار ورود جدی مجلس به این موضوع شد. او تاکید کرد: ما شاهد تکرار اتفاقات سال ۹۷ در زمینه موضوعات ارزی هستیم، بنابراین بنده از هیات رئیسه مجلس می‌خواهم حتما با آقای مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور جلسه‌ای را در این خصوص برگزار کنند تا دوستان در این جلسه حاضر شوند و همفکری صورت گیرد. ما هم تاکید داریم که به دوستان دولت کمک خواهیم کرد، چرا که با این روش دولت نمی‌تواند مشکلات را برطرف کند. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در پاسخ به این تذکر گفت: حتما دوستان و نمایندگان به خاطر دارند در نشست سه‌شنبه‌های نظارتی مجلس با حضور رئیس‌کل بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی در چند هفته قبل و در پیک قبلی مربوط به افزایش قیمت ارز، موضوع ارز مورد بررسی قرار گرفت. در آن جلسه یک جمع‌بندی انجام شد، اما متاسفانه همان‌طور که اشاره شد، نه در احکام دائمی و نه در قانون بودجه اتفاقی منطبق با قانون در رابطه با ارز پیش نرفته و این اشکال وارد است. امروز هم یک جلسه در این زمینه انجام خواهد شد و بنده هم در این جلسه حاضر خواهم بود و مباحث را منتقل خواهم کرد. او ادامه داد: اگر از مسیر درست و صحیح این کار را انجام دهیم حتما بازار ارز در کشور به ثبات می‌رسد و ما در این موضوع هیچ شکی نداریم. ان‌شاءالله که با همکاری دولت و مجلس در این مسیر حرکت کنیم.
دلیل نمایندگان برای استیضاح خاندوزی
مجتبی رضاخواه، نماینده تهران و عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، از طرح مجدد استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس در واکنش به وضعیت بازار ارز خبر داد و گفت: روز گذشته بار دیگر استیضاح آقای خاندوزی به دلیل افزایش تورم و افزایش نرخ ارز و طلا کلید خورد. در کنار استیضاح، سوال و تذکر آنچه برای مجلس مهم است خروجی استفاده از ابزارهای نظارتی است. اگر بنا باشد وزیر تغییر کند و تا وزیر بعدی بخواهد مسلط شود؛ قیمت ارز کنترل نشود، این گزینه مطلوب ما نیست. او همچنین با اشاره به جلسه روز گذشته تعدادی از نمایندگان با رئیس سازمان برنامه‌وبودجه، تاکید کرد: روز گذشته جلسه‌ای را با آقای میرکاظمی داشتیم که به موضوع تنظیم قیمت ارز هم اشاره شد. این جلسه یک جلسه فراکسیونی بود که آقایان حاجی‌بابایی و فدا‌حسین مالکی آن را مدیریت می‌کنند. این جلسه خارج از کمیسیون‌ها است و با حضور تعداد قابل توجهی از نمایندگان برگزار شد. مجلس کار نظارتی خود را انجام می‌دهد و ما معتقدیم که حاکمیت باید بازار ارز را کنترل کند، اما در حال حاضر شرکت‌های تراستی کنترل ارز را از دست حاکمیت خارج کرده‌اند. رضاخواه با انتقاد از وضعیت نرخ ارز گفت: افزایش نرخ ارز موجب افزایش تورم و هزینه‌های زندگی برای عموم مردم می‌شود. مهم‌ترین نگرانی ما این است که با افزایش نرخ ارز زندگی مردم دچار تنش می‌شود و شرکت‌های تولیدی به مشکل خواهند خورد. با افزایش نرخ ارز تامین مواد اولیه برای شرکت‌های تولیدی سخت‌تر می‌شود و نقدینگی آنها برای تامین مواد اولیه نیز کفایت نخواهد کرد.
بنابراین روند تولید در سال آینده با چالش مواجه می‌شود. این عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه به چرایی افزایش نرخ ارز اشاره کرد و گفت: یک بخشی از افزایش نرخ ارز به دلیل تحریم‌ها است. به هر حال فروش نفت ما دچار مشکل است و تامین ارز را با چالش مواجه می‌کند. علت دیگر ناشی از عدم مدیریت چرخه تولید در کشور است. در چند ماه اخیر شرکت‌هایی مانند فولادی‌ها و پتروشیمی‌ها که در تامین ارز کشور کمک می‌کنند با قطعی گاز مواجه شدند. طبیعتا این موضوع در میزان صادرات آنها تاثیر گذاشته است و بر تامین ارز کشور اثرگذار است. رضاخواه، اظهار کرد: علت دیگر افزایش نرخ ارز افزایش تقاضای درهم نسبت به عرضه آن است. بانک مرکزی و مجموعه دولت باید این موضوع را مدیریت می‌کردند که نسبت به چه ارزی تقاضا بیشتر است. او با بیان اینکه زیر‌ساخت‌هایی که در طول سال‌های گذشته در زمینه بازار ارز ایجاد شده اشتباه است، افزود: ما برای دور زدن تحریم‌ها از شرکت‌های تراستی استفاده می‌کنیم که این شرکت‌ها هم منشأ فساد هستند و هم بخشی از ارز کشور را مدیریت می‌کنند. شرکت‌های تراستی باعث دور زدن تحریم‌ها شده‌اند، اما در دنیای امروز نمی‌توانیم روی بستری که فساد‌خیز است تکیه کنیم و در شرایط فعلی شاهد نتیجه تکیه بر این بستر فساد‌خیز هستیم. در حال حاضر نیز در کمیسیون اصل ۹۰ در خصوص فساد شرکت‌های تراستی بحث‌هایی مطرح است.
ارز فردایی در دستان چه کسانی است؟
این عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه تاکید کرد: شرکت‌های تراستی قابلیت نظارت و مدیریت ندارند و بسترهایی هستند که می‌خواهند در شبکه بانکی که آمریکا بر آن مدیریت می‌کند، قابل دسترسی نباشند و زمانی‌که برای آمریکا قابل دسترسی نیستند؛ طبیعتا برای ما هم قابل دسترسی نخواهند بود. ارزی که در کانال‌های فردایی ارائه می‌شود توسط شرکت‌های تراستی است. اگر قرار است قیمت ارز کنترل شود باید در اختیار حاکمیت باشد. اما به خاطر تحریم‌ها، ارز را در اختیار شرکت‌های تراستی قرار دادیم و در حال حاضر آن شرکت‌های تراستی در بازار فردایی ارز را ارائه می‌کنند و به افزایش نرخ ارز دامن می‌زنند.باید شرکت‌های تراستی مدیریت شود و دولت باید در این زمینه ورود کند.
رضاخواه ادامه داد: فعالیت شرکت‌های تراستی برای جابه‌جایی ارز صادراتی شرکت‌های پتروشیمی و فولادی است و ارزی که از این محل تامین می‌شود صرف خرید کالاهای مورد استفاده کشور می‌شود. ما نیازی نداریم برای تامین کالاهای اساسی کشور از بسترهای تراستی استفاده کنیم و به کشورهای آفریقای جنوبی و اروپایی برای تامین کالاهای اساسی روی بیاوریم. اگر مسیر تامین کالاهای اساسی تغییر کند نیاز ما به ارزهایی مانند درهم، یورو و دلار کاهش پیدا خواهد کرد و نقش شرکت‌های تراستی را هم کم اهمیت می‌کند. او تاکید کرد: زمانی‌که دولت با کشورهای مهم اقتصادی مانند چین تعامل می‌کند باید در زمینه تامین کالاهای اساسی نیز مذاکره کند. ما باید مسیر تامین کالاهای اساسی را تغییر دهیم و در این شرایط نیاز ما به دور زدن تحریم‌ها کاهش پیدا می‌کند. از سوی دیگر بستر فساد کاهش پیدا می‌کند و دست شرکت‌های تراستی در افزایش قیمت ارز را کوتاه خواهیم کرد. رضاخواه در خصوص اقدام مجلس برای کاهش نرخ ارز، گفت: مسیری که برای دور زدن تحریم‌ها در طول چند سال گذشته تعبیه شده، فساد‌خیز است و باعث افزایش قیمت ارز می‌شود، بنابراین این مسیر باید اصلاح شود. در طول چند ماه گذشته با بانک مرکزی و مسوولان دولت این موضوع را مطرح کردیم.
نقش متغیر عدم هماهنگی تیم اقتصادی دولت
همچنین سمیه محمودی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس، نیز به علت افزایش نرخ ارز اشاره کرد و گفت: یک علت افزایش نرخ ارز این است که تیم اقتصادی دولت با هم هماهنگ نیستند. وزیر اقتصاد، معاون اول، رئیس‌کل بانک مرکزی و آقای محسن رضایی اختلافاتی دارند. این افراد با هم حرکت نمی‌کنند و هماهنگ نیستند. یکی از علل اصلی وضعیت نابسامان بازار ارز همین مورد است. او تاکید کرد: آقای رئیس‌جمهور ابتدا باید تیم اقتصادی خود را مشخص و هماهنگ کند. شاید با تغییراتی در تیم اقتصادی دولت بتواند نرخ ارز را کنترل کند. این نماینده مجلس با اشاره به عدم موفقیت رئیس‌کل بانک مرکزی در کنترل بازار ارز ادامه داد: سیاست‌های فرزین نو نبود. سایر روسای بانک مرکزی هم ارز‌پاشی می‌کردند و ایشان هم همین رویه را پیش گرفت. ارز‌پاشی نه تنها قیمت ارز را پایین نیاورد، بلکه افزایش نرخ ارز را به دنبال داشت. محمودی در خصوص طرح استیضاح وزیر اقتصاد گفت: من هر استیضاحی بیاید قطعا با آن موافق هستم، اما در این مجلس استیضاحی به نتیجه نمی‌رسد. روز گذشته یک نماینده درخواست امضای سوال از رئیس‌جمهور را از من داشت و من اعلام کردم اشتباه می‌کنید چون راه بیهوده‌ای است و مانند استیضاح وزرای بهداشت و صمت به نتیجه نمی‌رسد.
