عامدانه بودن مسمومیت دانش‌آموزان جدی شد
دستور ویژه برای پرونده دختران قم
بعد از این، در روزها و هفته‌های بعدی نیز تعداد دیگری از دختران دانش‌آموز دوره متوسطه قم دچار مسمومیت مشابه شدند. مشکلات تنفسی، سرگیجه، حالت تهوع و دل‌درد و دل‌پیچه از جمله حالات این دانش‌آموزان بود که آنها را راهی بیمارستان کرد. آخرین بار دیروز، ۲۵ دانش‌آموز دیگر به بیمارستان منتقل شدند تا جمع مسمومان را به بالای ۳۰۰ نفر برساند. داستان هر مدرسه به این شکل است که بویی در هوا و زمانی که بچه‌ها سر کلاس هستند، منتشر می‌شود، دانش‌آموزان احساس سوختگی در بینی یا گلو پیدا می‌کنند و به حیاط مدرسه منتقل می‌شوند. ماموران آتش‌نشانی در هر بار حضور در محل و کنکاش‌ها، حاصلی جز هیچ با خود نبرده‌اند. ماموران اورژانس هم تعداد کسانی را که وضعیت وخیم‌تری دارند و تاب و تحمل ایستادن ندارند را به بیمارستان منتقل می‌کنند. دختران دانش‌آموز بین چند ساعت تا دو روز- بسته به وضعیت‌شان-در بیمارستان می‌مانند و بعد از آن مرخص می‌شوند. ۱۹ بهمن‌ماه و زمانی که قربانیان مسمومیت به ۱۷۶ نفر رسید، اولیای دانش‌آموزان معترض وضعیت موجود شدند و حتی تهدید کردند از حضور دخترانشان در مدارس جلوگیری خواهند کرد. آنها خواهان برگزاری کلاس‌ها به صورت غیرحضوری شدند. موضوعی که آموزش و پرورش با آن مخالفت کرد، اما مدارس قم برای چند روز تعطیل شد تا گروهی ویژه از کارشناسان اطلاعاتی، عملیاتی، آتش‌نشانی و پلیس تک تک مدارس را بررسی، احتمالات را ارزیابی و در نهایت منبع و منشأ آلودگی را پیدا کنند. یکی از احتمالات شوفاژخانه مدارس بود، اما هم‌زمانی مسمومیت در تعدادی از مدارس یا درگیری مدارس دخترانه، مانع از پذیرش این فرضیه می‌شود. موضوع دیگر، ترس و توهم و خیالات است که به آن دامن زده می‌شود. مسوولان آموزش و پرورش بیشتر بر این فرضیه تکیه زده‌اند. اما در همین وضعیت، دادستانی کل کشور، با صدور نامه‌ای و تاکید بر آنکه «مسمومیت دانش‌آموزان در برخی مدارس قم نشان از احتمال اقدامات مجرمانه عمدی دارد»، هرگونه انتساب خیالبافی ماجرا را منتفی کرد. محمدجعفر منتظری در نامه‌ای به دادستان عمومی و انقلاب قم نوشته است: «اخبار واصله از یک جریان نگران‌کننده نوعی مسمومیت در بعضی از مراکز آموزشی قم نشان از احتمال اقدامات مجرمانه عمدی دارد که قابل توجه و پیگیری دقیق است. اگرچه مسوولان محترم آموزشی و بهداشتی و اطلاعاتی در تعقیب قضیه هستند، اما ضروری است جنابعالی نیز از جایگاه مدعی‌العمومی با اهتمام بیشتر و سرعت و دقت موضوع را تحت پیگرد قانونی قرار داده و ضمن همکاری لازم با مسوولان ذی‌ربط به ریشه‌یابی و کشف واقعه پرداخته تا هرچه زودتر نگرانی‌های شهروندان محترم و اولیای دانش‌آموزان عزیز برطرف و چنانچه کسانی در این امر قصور یا تقصیر داشته یا توطئه‌ای در کار بوده برخورد قاطع و قانونی انجام دهید و نتیجه را گزارش فرمایید.»
بعد از آن مسمومیت فراگیر و تعطیلی برای تحقیقات بیشتر در بهمن‌ماه، تعدادی از خانواده‌ها از بیم صدمه به سلامتی بچه‌هایشان، مانع حضور آنها در مدرسه شده‌اند. این وضعیت همچنان ادامه دارد.
تجربه دنباله یک مسمومیت بی‌مبنا
تا کنون تعدادی از دختران دانش‌آموز مدارس قم تجربه مسمومیت و بیمارستان را داشته‌اند، اما همه آنها متفق نمی‌دانند با چه شیوه و ماده‌ای مسموم شده‌اند. چنان که مجید محبی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم، روز گذشته به «ایسنا» گفت: «نمونه‌برداری‌های لازم برای آزمایش‌ها در استان و در تهران انجام شده است. آزمایش‌های اخذشده دانشگاه علوم پزشکی قم برای آزمایشگاه‌های مرجع کشوری مثل رازی و انستیتو پاستور ارسال شده است که هیچ مورد مشکوکی را نشان نداد. بررسی‌های وزارت بهداشت از ماجرای مسمومیت‌های مدارس قم به نتیجه نرسید. در این بررسی‌های اولیه، نمونه‌های مختلفی که لازم به بررسی بود حتی لباس دانش‌آموزان و نمونه‌های محیطی، تنفسی و خونی مورد آزمایش قرار گرفت، اما نتیجه‌ای حاصل نشد. بنابراین برای شفافیت این موضوع برای بار دوم نمونه‌برداری‌های مختلف از دانش‌آموزان انجام شده است. اگرچه هنوز عامل مسمومیت دانش‌آموزان به‌طور دقیق مشخص نیست، اما اگر یک عامل خارجی مانند گاز استنشاقی در محیط نیز عامل این مساله باشد، بسیار خفیف است و علت عدم دستیابی به این مورد مشکوک هم همین موضوع است. ۹۹ درصد از دانش‌آموزان مسموم‌شده در روزهای اخیر در مدارس استان قم، در ساعات اولیه از بیمارستان ترخیص می‌شوند و شاید حتی اعزام آنان به بیمارستان هم ضرورتی نداشته باشد و استنشاق هوای آزاد در حیاط مدرسه هم می‌تواند وضعیت عمومی آنان را بهبود ببخشد.»
«شین»، «میم» و «آ» هر سه کلاس دهم هستند و اواسط بهمن‌ماه ساعت ۸ – ۵/ ۸ صبح به دلیل بویی که بینی‌شان را می‌سوزانده به حیاط رفته‌اند و بعد هم آتش‌نشانی آمده به همراه نفراتی از آموزش و پرورش. اول گفتند مانور بوده و بچه‌ها نترسند. اما وقتی اجازه نداده‌اند بچه‌ها سر کلاس برگردند، همه مطمئن شدند مشکل جدی است. البته همان موقع چند نفر از بچه‌ها چنان دست و پایشان شل می‌شود که چاره‌ای جز انتقال به بیمارستان بهشتی قم وجود نداشت.
«میم» جان حال خوبی نداشته و پزشکان تشخیص می‌دهند با توجه به شباهت به مسمومیت‌های قبلی مدارس، این نیز از همان نوع است. مقرر می‌شود حداقل شب در بیمارستان بماند و حتی کمی بیشتر. اما از عصر تعداد دیگری دانش‌آموز از مدارس دیگر به بیمارستان منتقل می‌شوند. در کمبود جا، شین را به خانه می‌فرستند. ۲۴ ساعت نشده او باز دچار دل درد و تهوع و سردرد می‌شود. در بیمارستان از ریه‌هایش عکس می‌گیرند، آزمایش هم می‌دهد. ریه‌هایش سالم بوده، اما سم در خونش بوده است. حال بد او ادامه پیدا می‌کند تا همین حالا. تا به حال سه بار در بیمارستان بستری شده، اما همچنان هم دل‌دردهای شدید، سردرد و ضعف عضلانی دارد. به اضافه آنکه از آن روز هر از گاهی دست و پاهایش منقبض و قفل می‌شود.
«آ» جان آن روز در مدرسه بویی شبیه پرتغال گندیده حس کرده است. وقتی بچه‌ها اعلام می‌کنند حال‌شان بد است، یکی یکی آمبولانس‌ها می‌رسد. او جزو کسانی است که حوالی غروب حالش بد می‌شود و یکراست می‌رود بیمارستان بهشتی. جایی که همه دانش‌آموزان آنجا بستری می‌شوند. از او هم آزمایش می‌گیرند، اما جواب را با مرافعه پدرش به او می‌دهند. از آن روز سردرد رهایش نکرده است. هر روز درد و قرص.
«شین» جان در روز مسمومیت، اول بینی و بعد گلویش شروع به سوزش می‌کند. آن‌قدر وضعیت بدی نداشته که به بیمارستان برود، اما آن روز یکی از معلم‌ها به همراه چند دانش‌آموز دچار مسمومیت شدند و ساعاتی در بیمارستان بستری بودند. با مسمومیت یکی از معلم‌ها، همه سخنرانی‌ها برای توهم خواندن ماجرا یا احساس مسمومیت از روی ترس، کمی منتفی شد. مدارس دخترانه قم، از آن روز فعال هستند، اما کمتر دانش‌آموزی است که سر کلاس‌ها حاضر شود. «شین» و «آ» بعد از دو هفته دیروز سر کلاس رفته‌اند، اما برای حضور سر جلسه امتحان، روزی که کلا از بیش از ۳۰۰ نفر دانش‌آموز تنها ۱۸ نفر آمده بودند. همین سوت و کوری، ترسناک‌تر است. به خصوص که معلم‌ها حاضر نیستند کلاس‌ها را غیرحضوری برگزار کنند.
