بحران در روابط با اروپا خطرناکتر از بی‌فرجامی برجام
قربان‌اوغلی درباره تبعات بحران به وجود آمده میان رابطه ایران و اروپا بیان کرد: «تبعات این بحران بسیار سخت‌‌‌تر و خطرناکتر از مسائل هسته‌‌‌ای ماست. به این معنا که اروپا در مساله هسته‌‌‌ای به اصطلاح وسط ایستاده بود و می‌‌‌خواست مناقشه میان ایران و آمریکا را حل کند. به نوعی هم در مقابل اسرائیل قرار داشت چون اسرائیل به شدت مخالف راهحل دیپلماتیک برای مساله هسته‌‌‌ای ایران بود. بنابراین هرگونه حمایت اروپا از یک راهحل دیپلماتیک عملا رودررویی با اسرائیل بود.» وی ادامه داد: «افزون بر موارد مذکور، اگر مرور تاریخی هم داشته باشیم اولین شروع‌کننده مذاکرات برای مساله هسته‌‌‌ای با ما، کشورهای اروپایی بودند و به توافقی هم رسیده بودیم. باز هم در مرور مذاکرات برجام وقتی ترامپ در سال ۲۰۱۷ از برجام خارج شد، بیشترین انتقاد و بیشترین تلاش برای نجات برجام را اروپا کرد. در واقع از هر زاویه‌‌‌ای نگاه کنیم نمی‌‌‌گویم اروپا در مناقشه هسته‌‌‌ای در کنار ما بود ولی در وسط ایستاده بود.
حال وضعیت طوری شده است که موضع اروپا در مورد ایران حتی در مساله برجام بسیار تندتر و سخت‌‌‌تر از آمریکایی‌‌‌ها شده است.» این کارشناس سیاست خارجی ضمن تاکید براینکه نیازمند یک آسیب‌شناسی جدی در روابط خودمان با اروپا هستیم، افزود: «تا جایی که بنده به عنوان دیپلمات بازنشسته اطلاع دارم، استراتژی ما همیشه کار با غرب منهای آمریکا بوده است. این هم در عمل به معنای کار با اروپاست چراکه غرب متجلی از اروپا و آمریکاست. همچنین تا آنجا هم که در جریان هستم، مقامات عالیه نظام همواره به روابط با اروپا توصیه می‌‌‌کردند و اصلا استراتژی ایران این بود که با اروپا رابطه خوب و نرمالی داشته باشد به گونه‌‌‌ای که نیازمند روابط با آمریکا نباشد.»
قربان‌اوغلی ادامه داد: «اکنون ما به این نقطه رسیده‌‌‌ایم که اروپایی‌‌‌ها هم در مساله برجام و هم در مساله حقوق بشر و ناآرامی‌های ایران سردمدار شده‌‌‌اند. از همه مهم‌تر هم به نظر من آنچه بنزین روی آتش برآمده از این بحران ریخت، مساله اوکراین بوده است. علت هم این بود که اوکراین حیاط خلوت اروپا بود و ما [ همراه] با روسیه آمدیم و در حیاط خلوت اروپا جنگیدیم. مساله اوکراین خطرناک‌‌‌ترین مساله امنیتی در اروپاست و برای آمریکا خطری ندارد چون در یک مساله تاریخی که با شوروی سابق دارد، مدت نیم قرن جنگ سردی بین این دو اتفاق افتاده بود و اروپا تحت‌الحمایه آمریکا قرار گرفته بود.
الان اروپایی‌‌‌ها احساس می‌کنند ایران دارد در حیاط خلوت اروپا در کنار نیروهای روسی با اروپا می‌‌‌جنگد. این بزرگ‌ترین اشتباه استراتژیکی بود که ایران انجام داد.» وی با بیان اینکه تبعات این اشتباه این است که اروپایی‌‌‌ها به شدت عصبانی هستند، گفت: «به نظر من اگر قرار است اقدامی انجام شود، جرقه اولیه را اروپا خواهد زد نه آمریکا. نشانه‌‌‌هایش را هم در ادبیاتی که درباره ایران صحبت می‌کنند، فراخواندن سفیر انگلیس از ایران یا نوع برخوردی که ایران با اروپا دارد انجام می‌دهد که واکنش‌‌‌های آنها را به دنبال داشته، مشاهده می‌‌‌کنیم. به نظر من نیازمند است که ایران روی این مساله متمرکز شود و آن را حل کند.»
