راه عبور از بحران برجامی چیست؟

ساداتیان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا راهی برای ترمیم این رابطه وجود دارد یا خیر، گفت: «در دیپلماسی ماجرا همین است که اگر اراده حل مساله را داشته باشید، در یک جاهایی امتیازاتی می‌‌‌دهید و در یک جاهایی امتیازاتی می‌‌‌گیرید اما قاعدتا باید دوطرفه اقدام کرد. این دو‌طرفه کار کردن هم بستگی به افرادی دارد که در این امر مشارکت می‌کنند. یعنی دیپلمات مورد نظر هم باید به اندازه کافی دارای سابقه مذاکراتی درستی باشد تا بتواند امتیاز بگیرد. همچنین شما پشتوانه‌‌‌هایی دارید که به دیپلمات‌‌‌ها کمک می‌کنند که چه بگویند، چه بشنوند، چه امتیازی بدهند و چه امتیازاتی بگیرند.

هرچه پشتوانه‌های شما قوی‌‌‌تر باشد، در مذاکره قوی‌‌‌تر ظاهر می‌‌‌شوید.» سفیر پیشین ایران در انگلستان درخصوص اینکه منظور از پشتوانه‌‌‌ها چیست، بیان کرد: «بخشی از پشتوانه‌‌‌ها، دارایی‌‌‌های ناشی از ژئوپلیتیک شامل سرزمین، مردم، نظام حاکمیتی، منابع، عمق استراتژیک و توانمندی‌‌‌های نظامی است. اما اگر بخواهید فقط با یک عامل حرکت کنید طبیعتا دستاوردهای شما محدود خواهد شد ولی اگر مجموعه نیروهایتان متوازن باهم پیش بروند، این توانمندی به شما این امکان را می‌دهد که با دست بالاتری در مذاکرات حاضر شوید.» وی ادامه داد: «علت اینکه آمریکا گاهی می‌تواند نظرات غیرمنطقی خود را تحمیل کند، دارا بودن این عناصر مختلف است. امروز چین از طریق دستیابی به یک توان اقتصادی بالا بقیه عناصر خودش را تقویت کرده و به عنوان دومین قدرت بزرگ دنیا دارد ظاهر می‌شود.»

ساداتیان تاکید کرد: «با این تفاصیل معتقد هستم که می‌توانیم رابطه خودمان را با اروپا ترمیم کنیم اما به شرط اینکه عوامل کار و دیپلمات‌ها قوی باشند و به خوبی از پشتوانه‌‌‌های کشور و عوامل ژئوپلیتیک برای مذاکرات‌‌‌شان بهره گیرند. مسائل سیاسی و اجتماعی تک‌بعدی نیستند که تنها با تکیه بر یک بعد یا یکی از عناصر بخواهید کارتان را پیش ببرید. همه این عناصر اگر به صورت متوازن بهره گرفته شوند، می‌توانند موفقیت‌‌‌های خوبی را برای کشور فراهم کنند.»

این کارشناس سیاست خارجی درباره عواقب عدم‌ترمیم رابطه ایران با اروپا، مطرح کرد: «باید ببینیم که آنها از چه اقداماتی استفاده می‌کنند. اروپایی‌‌‌ها تا الان خیلی علاقه نداشتند که از برجام به کلی خارج شوند یا برجام به کلی نابود شود بلکه در مقاطعی تلاش داشتند تا برجام را احیا کنند. در مقطع زمانی کنونی، اوضاع برجام در بدترین حالت خود است و بسیاری معتقدند که دیگر قابل احیا نیست.» وی افزود: «آخرین اظهارنظر بورل این بوده است که هنوز ناامید نیستیم و تلاش می‌‌‌کنیم آن را احیا کنیم. اگر در زمانی که اروپا برای احیای برجام تلاش می‌کرد، پاسخ مثبتی دریافت می‌کرد، می‌توانستیم به نتایجی برسیم اما زمانی آنها پاسخ دریافت کردند که دیگر توان ادامه آن را نداشتند و این منجر به تقویت ناامیدی‌‌‌ها شده است.» ساداتیان در نهایت تاکید کرد: «باورم بر این است که ایران باید به صورت مستقیم با آمریکا مذاکره کند تا مشخص شود ایرادات و اشکالات کار کجاست.»