عوامل موثر بر شیوع آنفلوآنزا

ویروس فصلی آنفلوآنزا در شرایطی در کشور می‌تازد که به گفته مقامات وزارت بهداشت، این وزارتخانه به این زودی منتظر شیوع آنفلوآنزا نبود و از همین‌رو باتوجه به شیوع زودهنگام آنفلوآنزا پیش از موعد مورد انتظار‌(ماه‌های آذر و دی) در کشور غافلگیر شد. بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت نیز روز ۹آبان ماه درهمین خصوص گفت به‌طور معمول بیماری آنفلوآنزا در نیمه آبان شروع می‌شود، اما امسال زودتر از موعد آغاز شد.  در کنار این غافلگیری کاهش قابل ملاحظه استفاده از ماسک در کشور که طی سه سال گذشته عامل مهمی برای جلوگیری از ابتلا به ویروس آنفلوآنزا بود، امسال به یکی از عوامل اصلی شیوع گسترده این بیماری در کشور بدل شده است. روز گذشته نیز وزارت بهداشت در جدیدترین آمارها از رعایت پروتکل‌های بهداشتی، میزان استفاده از ماسک در اماکن عمومی را ۹۹/ ۱۹ درصد اعلام کرد. رقمی که می‌توان از آن به عنوان پایین‌ترین میزان استفاده از ماسک در کشور از زمان شیوع بیماری کرونا یاد کرد. این درحالی است که کشور همچنان گرفتار ویروس کرونا است و از سوی دیگر این روزها با بیماری آنفلوآنزای فصلی نیز دست‌وپنجه نرم می‌‌کند. همزمان ویروس آنفلوآنزا درحالی کودکان و افراد مسن را درگیر خود کرده است که این روزها بیماران با کمبود داروهای مرتبط با این بیماری نیز به‌شدت درگیرند. موضوعی که موجب طولانی‌تر شدن سیر بیماری در افراد مبتلا شده است. مشکل کمبود دارو به خصوص داروهای تب‌بر و شربت‌های سینه برای کودکان از جمله شربت تامی‌فلوو اسلتامیویر از روزهای اول مهر ماه به تدریج به یکی از مهم‌ترین مسائل کشور تبدیل شده است. در این میان هرچند وزارت بهداشت روبه واردات برخی داروها از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها آورده است، اما همچنان داروهای درمانی آنفلوآنزا و سرماخوردگی در کشور کمیاب هستند.  از سوی دیگر اگرچه وزارت بهداشت از سال گذشته اقدام به ساخت واکسن‌های آنفلوآنزا کرده و حتی واکسن‌های ایرانی آنفلوآنزا در داروخانه‌ها به وفور قابل خرید و دسترس است، اما گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد مردم علاقه‌ای به خرید واکسن‌های ایرانی ندارند و ترجیح می‌دهند از واکسن‌های خارجی برای جلو‌گیری از ابتلا به آنفلوآنزا استفاده کنند. ازهمین رو به نظر می‌رسد با توجه به کمبود واکسن‌های خارجی موجود در بازار که عمدتا فرانسوی و هلندی هستند در عمل کشور قادر به جلوگیری از گسترش روند ابتلا به آنفلوآنزا نیست و از همین‌رو امسال ویروس آنفلوآنزا جایگزین ویروس کرونا شده است. در این میان به گفته پزشکان از آنجا که طی سه سال گذشته مردم پروتکل‌های بهداشتی کرونایی را رعایت می‌کردند با کاهش سطح ایمنی بدن مواجه شده‌اند. به عبارت بهتر بدن افراد با ویروس‌های جدید به‌روزرسانی‌نشده و همین امر موجب ضعیف‌تر شدن بدن افراد در مقابله ویروس آنفولانزا شده است. به همه این عوامل باید عدم اطلاع‌رسانی درست در مورد شیوع آنفلوآنزا در دنیا و به تبع آن در کشور و بی‌حسی وزارت بهداشت در مقابله با بیماری‌های ویروسی را اضافه کرد. در واقع عملکرد وزارت بهداشت دولت سیزدهم از زمان آغاز به کار که همزمان با شیوع بیماری کرونا بود چندان قوی نبوده است. آمار تزریق دز چهارم واکسن کرونا به دلیل عدم موفقیت در اقناع مردم برای تزریق دز یادآور شاهدی بر این ادعاست. موضوعی که یک بار دیگر در مورد بیماری آنفلوآنزا نیز تکرار شده است در همین حال به نظر می‌رسد اطلاع‌رسانی غلط در مورد شیوع آنفلوآنزا و تقلیل اهمیت آن نیز می‌تواند به همه‌گیری بیشتر این ویروس درکشور کمک کند. همچنان‌که برخلاف گزارش‌های میدانی از سطح کشور و میزان مراجعه بیماران مبتلا به آنفلوآنزا به مراکز درمانی روز گذشته بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت اعلام کرد که حدود یک هفته است که آنفلوآنزا در کشور فروکش کرده است. ادعای فروکش کردن بیماری آنفلوآنزا در کشور در شرایطی صورت گرفته که روز ۱۱ آبان ماه شهنام عرشی، سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، اعلام کرده بود انتظار داریم همه ساله موج آنفلوآنزا حدود سه تا چهار ماه طول بکشد. در ارتباط با عوامل موثر بر شیوع آنفلوآنزا دکتر مسعود صدر در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: به دلیل شیوع کرونا ظرف بیش از دو سال، ویروس‌های آنفلوآنزای کمتری در جامعه مبادله شده و بدن افراد با ویروس‌های جدید آپدیت -به‌روزرسانی- نشده و همین امر موجب ضعیف‌تر شدن بدن افراد در مقابل ویروس آنفلوآنزا شده است. وی افزود: هر ویروس جدید نسبت به ویروس‌های قبلی، جهش ژنی دارد و بدن نمی‌تواند آنتی‌بادی آن را شناسایی کند. به گفته او در دوره قبل از کرونا که چندان رعایت نمی‌کردیم، ویروس‌های ضعیف‌تر را می‌گرفتیم و بدن آنتی‌بادی‌های مشابه داشت و اجازه نمی‌داد به راحتی مبتلا شویم. دکتر صدر در مورد تاثیر رعایت پروتکل‌های بهداشتی بر شیوع آنفلوآنزا نیز گفت: مردم از کرونا خسته شده‌اند و چندان مراعات نمی‌کنند و ماسک نمی‌زنند، این عامل نیز به تشدید آنفلوآنزا دامن زده است. موضوع تزریق واکسن یکی دیگر از موضوعاتی بود که او به آن اشاره کرد و گفت: پیش‌تر، واکسن‌های آنفلوآنزا از هلند و فرانسه خرید و وارد می‌شد و در آستانه فصل سرما، شهروندان با تزریق واکسن خود را ایمن می‌کردند. اما واردات واکسن، در سال جاری بسیار محدود شد و به سختی می‌توان آن را در داروخانه‌ها پیدا کرد. در عین حال، واکسن‌های ایرانی نیز با عدم اقبال عمومی و در عین حال کارآیی محدود، نتوانست منجر به واکسینه شدن جامعه شود.