تحریم اتحادیه اروپا چه تاثیری بر مذاکرات هستهای میگذارد؟
آینده مذاکرات با تحریم اروپا
برجام برای بروکسل مهم‌تر از حقوق بشر
اتحادیه اروپا تحریم‌های جدیدی را به بهانه نقض حقوق بشر علیه ایران تصویب کرد؛ تحریم‌هایی که به دنبال ناآرامیهای اخیر در ایران در دستور کار بروکسل قرار گرفته بود. تهران نیز از قبل‌‌‌تر تاکید کرده بود که به این تحریم‌ها واکنش نشان خواهد داد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از الجزیره، جوزپ‌بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته پیش از نشست شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا گفت که این اتحادیه درحال بررسی پیشنهاد بسته تحریمی علیه ایران به دلیل ناآرامیهای اخیر است.
همزمان ناصر کنعانی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به اینکه اگر اتحادیه اروپا تحریم‌ها را تصویب کند واکنش ایران چه خواهد بود، توضیح داد: «در گفت‌‌‌وگوهایی که آقای امیرعبداللهیان با مقامات اروپایی داشتند دیدگاه‌‌‌های ایران به صورت واضح به آنها توضیح داده شده است و اینکه اگر اروپایی‌‌‌ها مبادرت به اعمال تحریم‌های جدید کنند این اقدام آنها غیرسازنده و غیر‌منطقی خواهد بود و طبیعتا ایران همان‌طور که نسبت به رفتارهای سازنده واکنش نشان می‌دهد نسبت به رفتارهای غیرسازنده نیز واکنش متناسب را انجام خواهد داد و در مورد منافع و مصالح ایران به هیچ وجه مسامحه و تعلل نخواهد کرد.»
تلاش بروکسل برای اثبات نقش ایران در جنگ اوکراین
همچنین جوزپ بورل در بخش دیگری از صحبت‌‌‌هایش گفت که اتحادیه اروپا به دنبال دلیل قاطع درخصوص دست داشتن ایران در حمله نظامی روسیه به اوکراین است. این در حالی است که مقامات ایرانی هرگونه ارسال سلاح به روسیه را بارها رد کرده‌‌‌اند. همزمان نور نیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی در توییتی نوشت: «فرانسه با ادعای نقش ایران در جنگ اوکراین و مرتبط کردن آن به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ به‌دنبال مقصرنمایی ایران در روند مذاکرات است، حال آنکه ایران هیچ سلاحی برای استفاده در جنگ علیه اوکراین به روسیه ارسال نکرده، ضمنا تحریم تسلیحاتی ایران بنابر قطعنامه ۲۲۳۱ از اکتبر ۲۰۲۲ پایان یافته است.»
توافق؛ خیلی دور خیلی نزدیک
همزمان مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درمورد توافق هستهای نیز گفت که به توافق بسیار نزدیک بودیم اما اکنون انتظار پیشرفتی در توافق هستهای ایران ندارم. در مقابل کنعانی روز گذشته با بیان اینکه مسیر مذاکرات رفع تحریم‌ها مسیر خاص خود را دارد، گفت: «در این مذاکرات پیشرفت‌‌‌های زیادی حاصل شده و این مسیر، مسیر دو طرفه است.» سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال دیگری در مورد آخرین روند مذاکرات برجام و اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه مذاکرات احیای برجام در حال حاضر در اولویت آنها قرار ندارد، تاکید کرد: «موضوع مذاکرات رفع تحریم‌ها از دستور کار ایران خارج نشده و تمام تحولات دیپلماتیک که هماهنگ‌کننده عالی اتحادیه اروپا آقای بورل دارد و نقشی که ایشان به عنوان واسطه در نقل و انتقال پیام بین ایران و آمریکا ایفا می‌کند نشان می‌دهد که طرف مقابل نیز به ادامه مذاکرات برای رفع تحریم‌ها پایبند است و آمریکایی‌‌‌ها نیز به‌رغم برخی از مواضع، چیزی از اینکه از احیای برجام منصرف شده‌‌‌اند بیان نکرده‌‌‌اند. البته شاهد تناقض آمریکایی‌‌‌ها در رفتار و گفتار هستیم. از یکسو پیام‌‌‌هایی را برای احیای توافق می‌دهند و از سوی دیگر بعضا مواضعی را اتخاذ و بیان می‌کنند که این مواضع تکمیل‌کننده روند مذاکرات نیست.»
ایران، اروپا را تهدید نکرده است
همچنین ناصر کنعانی در پاسخ به سوالی در مورد مطلب منتشر شده در نشریه پولیتیکو مبنی بر اینکه نامه‌‌‌ای از سوی ایران به برخی از دیپلمات‌‌‌ها و کشورهای اروپایی ارسال شده که اگر اتحادیه اروپا علیه ایران اقدام به اعمال تحریم کند ممکن است که ایران روابط خود را با کشورهای اروپایی قطع کند یا این روابط را کاهش دهد، گفت: «ما اقدام نشریه پولتیکو را یک شیطنت رسانه‌‌‌ای می‌‌‌دانیم، این رفتار را غیر‌رسانه‌‌‌ای و غیرسازنده تلقی می‌‌‌کنیم.» به گزارش «ایسنا»، وی ادامه داد: «مکاتبات دیپلماتیک بین کشورها دارای منطق و روال مشخصی است که در مناسبت‌‌‌های مختلف به صورت طبیعی بین کشورها انجام می‌شود.» این دیپلمات ارشد کشورمان با اشاره به اینکه بحث تهدید را تایید نمی‌‌‌کنیم، افزود: «در شرایط بحرانی ممکن است این مکاتبات دیپلماتیک بیش از هر زمان دیگری انجام شود.»
تاثیر تحریم‌ها بر برجام
اکنون که اروپا این تحریم‌ها را تصویب کرده و ایران نیز پیش‌تر هشدار داده بود که به این اقدام بروکسل پاسخ خواهد داد این مساله مطرح می‌شود که آیا گفت‌وگوهای برجامی متاثر از تحریم‌ها متوقف شده یا در تعلیق بیشتر قرار می‌گیرد؟ این تحریم‌ها در حالی علیه ایران اعمال شد که اتحادیه اروپا نقش تسهیل‌‌‌گر را در مذاکرات احیای برجام برعهده دارد. بنابراین امروز با وجود تصویب این تحریم‌ها این پرسش پیش می‌‌‌آید که آیا از این پس نقش بروکسل در مذاکرات برجامی کاهش خواهد یافت؟ به بیان دیگر با توجه به موضع‌‌‌گیری‌‌‌های تند مقامات برخی کشورهای اروپایی چون فرانسه و آلمان یا حتی شخص جوزپ بورل درباره ناآرامی‌‌‌ها در ایران آیا اتحادیه اروپا می‌تواند همچنان به عنوان یک داور بی‌‌‌طرف در گفت‌وگوهای برجامی نقش ایفا کند. البته این موضوع قابل چشم‌‌‌پوشی نیست که به هر حال کشورهای اروپایی مایل به احیای برجام هستند. زیرا شکست مذاکرات برجامی می‌تواند پیامدهای امنیتی برای اروپانشینان به دنبال داشته باشد. اما با وجود تمایل دولت‌‌‌های اروپایی به احیای برجام مشاهده می‌‌‌کنیم که آنها تحت‌تاثیر برخی احزاب چپ‌‌‌گرا و سوسیالیست و افکار عمومی در رابطه با ناآرامیهای اخیر در ایران موضع‌‌‌گیری‌‌‌های تند و صریحی داشتند و آخرین اقدامشان نیز همین تصویب تحریم‌ها بود. در عین حال یک تعارض نیز در رابطه با اولویت اروپا در خصوص مساله ایران دیده می‌شود؛ مبنی بر اینکه آیا اکنون اهمیت مسائل حقوق بشری برای بروکسل بیشتر از برجام شده است یا اینکه اتحادیه اروپا به دلیل نگاه نه چندان مثبت به احتمال احیای برجام به این نتیجه رسیده که فشارها علیه ایران را افزایش دهد.
بهزاد احمدی لفورکی، پژوهشگر ارشد مسائل اروپا در پاسخ به اینکه آیا اهمیت برجام برای اتحادیه اروپا کاهش یافته است، به روزنامه «دنیای‌اقتصاد» گفت: «برای اروپایی‌‌‌ها برجام از همه چیز مهم‌تر است؛ زیرا آنها معتقدند که برجام پیمانی برای عدم‌اشاعه سلاح هستهای است و در عین حال کشورهای اروپایی نمی‌‌‌خواهند خاورمیانه درگیر تسلیحات اتمی شود.» احمدی در توضیح اینکه بروکسل باوجود تصویب تحریم‌ها چه چشم‌‌‌اندازی برای گفت‌وگوهای برجامی متصور است، گفت: «آنها این‌گونه تصور می‌کنند که احتمالا ایران یک مدتی مذاکرات را متوقف کند و بعد از گذشت یک مدت زمان کوتاه دوباره وارد رایزنی و فضای گفت‌وگوها شود.» این کارشناس مسائل اروپا همچنین تاکید کرد که هم تهران و هم بروکسل می‌‌‌خواهند گفت‌وگوهای برجامی حفظ شود.
احمدی با بیان اینکه به نظر من در رابطه با ایران، حقوق بشر اولویت اروپا نیست بلکه برجام برایشان اولویت است، درباره چرایی تصویب تحریم‌ها در این فضا توضیح داد: «اروپا تا به امروز خیلی تلاش کرده بود وارد موضوع حقوق بشر نشود؛ چون نمی‌‌‌خواستند این مساله تاثیری روی مذاکرات برجامی بگذارد. اما این بار به دنبال ناآرامیهای داخلی ایران، افکار عمومی کشورهای اروپایی، نخبگان و برخی جناح‌‌‌ها واکنش زیادی داشتند و وزیران خارجه اروپا مجبور شدند که واکنش نشان دهند.»
اتحادیه اروپا،ایران را تحریم کرد
بلومبرگ: وزیران خارجه اتحادیه اروپا روز گذشته تحریم هایی علیه پلیس امنیت اخلاقی ایران و سایر نهادها به بهانه نقض حقوق بشر در ارتباط با نا آرامی‌های اخیر ایران تصویب کردند.تحریم های جدید علیه 11 ایرانی و چهار نهاد از جمله پلیس امنیت اخلاقی کشور و فرماندهی دفاع سایبری و همچنین عیسی زارع پور وزیر ارتباطات اعمال خواهد شد. این محدودیت ها شامل ممنوعیت سفر و مسدود شدن دارایی ها می شود. بحث بر سر تحریم‌ها علیه ایران در حالی صورت می‌گیرد که مذاکرات بر سر توافق احتمالی با این کشور برای پایان دادن به برنامه هستهای به بن بست رسیده است که به طور بالقوه هرگونه امید به احیای مذاکرات را پیچیده می‌کند. اما دیپلمات‌های اتحادیه اروپا تاکید کرده اند که این دو موضوع از هم جدا هستند.همچنین در این نشست گابریلیوس لاندسبرگیس، وزیر امور خارجه لیتوانی، در جمع خبرنگاران ادعا کرد: ایران با هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌هایش، مشابه بلاروس در جنگ عمل می کند. به همین دلیل وزیران خارجه اتحادیه اروپا اعلام کردند باید به طور دقیق و روشن مشخص شود که روسیه از پهپاد ایرانی استفاده می کند یا خیر.
