رئیس جمهور در اجلاس «سیکا» مطرح کرد
پیشنهاد رئیسی در اجلاس «سیکا»
همگرایی آسیایی به جای یکجانبهگرایی غربی
ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران که بعد از ظهر روز چهارشنبه ۲۰ مهر به منظور شرکت در ششمین نشست سران کشورهای عضو «کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا» (سیکا) و به دعوت رئیسجمهور قزاقستان، عازم آستانه پایتخت این کشور شد، عصر روز پنج‌شنبه بعد از سخنرانی در این اجلاس و برخی دیدارهای حاشیه‌‌‌ای از جمله دیدار با رئیسجمهور آذربایجان و امیر قطر راهی تهران شد. ابراهیم رئیسی صبح روز پنج‌شنبه در ششمین اجلاس سران کشورهای عضو کنفرانس «سیکا» سخنرانی کرد؛ رئیسی با بیان اینکه فرآیند تحول و گذار در نظام بین‌الملل به مرحله خاصی رسیده است، گفت: «در بازتوزیع جدید قدرت، رویکردهای سلطهطلب، مطرودند و صدا و نقش کشورهای مستقل، بیشتر شنیده و مشاهده می‌شود. این تحول و گذار نیاز به راهبری و جهت‌‌‌دهی دارد تا به عاقبت نظام‌‌‌های بین‌المللی سابق گرفتار نشود.»
رئیسی افزود: «سرمایه تمدنی و معنوی که شکل‌‌‌دهنده ارزش‌‌‌های مشترک قاره کهن آسیاست، تضمینکننده نظم و جهانی است که ظلم و بیعدالتی و یکجانبهگرایی را نفی کرده و با آن به مقابله می‌‌‌پردازد. عنصر کلیدی در تضمین موفقیت این فرآیند، همکاری و هماهنگی کشورهای مستقل است.» به گفته رئیسجمهور، جمهوری اسلامی ایران با داشتن سابقه تمدنی و غنای فرهنگی، سیاست خارجی خود را بر اساس مفاهیم متعالی الهی- انسانی عدالت، معنویت، عقلانیت، اخلاق، آزادی و استقلال که جملگی، تضمینکننده رفاه و عزت ملت‌‌‌هاست بنا نهاده است و نمودهای آن را می‌توان در مبارزه موفق با تروریسم، افراط‌‌‌گرایی، یاری مستمر آوارگان و مهاجران افغانستان، دفاع از ملت‌‌‌های مظلوم از فلسطین تا یمن، حمایت از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورها از جمله در عراق و سوریه، مقابله با یکجانبهگرایی و سلطه‌‌‌گری در همه اشکال آن و یاری همسایگان در روزهای سخت مشاهده کرد؛ وی ادامه داد: «این مسیر اقتدار، همواره در کنار شاهراه اصلی، یعنی پیشرفت همهجانبه ایران در جریان بوده است.»
رئیسی با بیان اینکه جمهوری اسلامی خود را متعهد به این مسیر می‌‌‌داند، تاکید کرد: «ایران برای تحقق یک نظم عادلانه و مبتنی بر همکاری و احترام متقابل، بر سیاست همسایگی، چندجانبه‌‌‌گرایی و همگرایی پایدار تاکید می‌کند و در این راستا، به‌ویژه با توجه به ظرفیت‌‌‌های خود به لحاظ ژئوپلیتیک، انرژی، حمل‌‌‌ونقل و نیروی انسانی با استعداد، آماده نقش‌‌‌آفرینی فعال و سازنده در شکل‌‌‌دهی و تقویت سازمان‌های منطقه‌‌‌ای و همچنین مخالفت با سیاست‌های انحصار قدرت و یکجانبهگرایی است.» وی در بخش دیگری از سخنرانی‌‌‌اش با مطرح کردن این موضوع که امنیت و همکاری لازم و ملزوم یکدیگرند که به‌صورت هم‌‌‌افزا، رفاه ملی و توسعه منطقه‌‌‌ای را به ارمغان می‌‌‌آورند، توضیح داد: «جمهوری اسلامی ایران به تامین منافع مشترک کشورهای مستقل از طریق همکاری باور دارد و این راهبرد را فارغ از تحولات بین‌المللی ادامه خواهد داد.»
رئیس دولت ادامه داد: «این رویکرد، موجب افزایش همکاری دولت‌‌‌ها، رفاه ملت‌‌‌ها و اعتمادسازی منطقه‌‌‌ای خواهد شد. در مقابل، یکجانبهگرایی با تلاش در جهت بی‌‌‌ثبات کردن کشورها، به دنبال آن است که مانع پیشرفت آنها و ناکام گذاشتن فرآیندهای همگرایی ملت‌‌‌های مستقل شود. این مهم، بیانگر آن است که همگرایی و امنیت در آسیا با منافع کشورهای سلطهطلب، سازگار نیست و هر گونه تلاش برای بی‌‌‌ثبات‌‌‌کردن ملت‌‌‌های مستقل، اهداف و پیامدهایی فراتر از جغرافیای ملی را دنبال کرده و در واقع، ثبات و رفاه کشورهای منطقه را هدف قرار می‌دهد.»
رئیسی همچنین با اشاره به تجربه تاریخی ملت ایران به خصوص در چهار دهه گذشته و رسیدن به یک ادراک ارزشمند از جهت الزامات دستیابی همزمان به امنیت و پیشرفت توضیح داد: «ملت ایران که مسیر استقلال و پیشرفت را برگزیده با مخالفت زورمداران مواجه شده است، نمونه واضح این مخالفت، کودتا و تحریم حتی در دوران قبل از انقلاب اسلامی خود بوده است. با پیروزی انقلاب اسلامی نیز اراده قلدرهای بین‌المللی به‌‌‌سرکردگی آمریکا این بوده که در مقابل اراده ملت ایران بایستند و حقوق و منافع آنها را به چالش بکشند.» وی افزود: «آنچه موجب موفقیت ملت ایران شده و سلطه‌‌‌گران را به وحشت انداخته، توجه ملت ایران به پیشرفت بر اساس «قدرت درونی خود» است.»
لزوم تقویت صلح در آسیا
رئیسجمهور ایران در بخش دیگری از صحبت‌‌‌هایش با اشاره به قرار گرفتن آسیا در کانون تغییرات جهانی در حال ظهور، گفت: «حفظ و تقویت صلح در این پهنه گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. سیکا و روح حاکم بر آن یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی، تاکید بر ضرورت تحقق امنیت و توسعه مشترک برای همگان، سازوکار موثری است که در راستای تحقق و تقویت صلح و امنیت و ارتقای توسعه پایدار برای ملت‌‌‌های آسیایی، نقشی بی‌‌‌بدیل داشته و یادگاری ارزشمند برای نسل‌‌‌های آتی خواهد بود.»
همچنین رئیسی تاکید کرد: «امروزه جهان بیش از هر زمان دیگری نیازمند نقش‌‌‌آفرینی موثرتر سازوکارهای منطقه‌‌‌ای برای ایجاد فرصت‌‌‌های بیشتر جهت تعامل عینی کنشگران بین‌المللی و حل‌‌‌وفصل مسالمت‌‌‌آمیز مسائل منطقه‌‌‌ای و جهانی است.» وی توضیح داد: «ما بر این باوریم که دولت‌‌‌های عضو سیکا با اعتماد به پیشینه تمدنی ریشه‌‌‌دار خود می‌توانند روش‌های موجود برای گسترش صلح و امنیت را بر مبنای دیپلماسی و تعامل همهجانبه مبتنی بر عدالت و معنویت استوار کنند. قطعا جمهوری اسلامی ایران در پیگیری مستمر و تقویت چندجانبه‌‌‌گرایی مبتنی بر عدالت، همواره شریکی ثابت قدم خواهد بود.»
هشدار ضمنی به باکو
همچنین روسای جمهور ایران و آذربایجان روز پنج‌شنبه در حاشیه اجلاس سیکا دیدار و رایزنی کردند. رئیسی در این دیدار با بیان اینکه حاکمیت ملی و تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و ارمنستان باید مورد احترام قرار گیرد، تاکید کرد: «از نظر جمهوری اسلامی ایران هرگونه تغییر در مرزهای تاریخی و ژئوپلیتیک منطقه و تغییر در وضعیت ترانزیتی ایران و ارمنستان مردود است.» رئیسجمهور با یادآوری اینکه ایران اولین کشوری بود که از آزادسازی خاک قره باغ استقبال کرد، افزود: «ایران آمادگی دارد ظرفیت عظیم خود را برای حل اختلافات آذربایجان و ارمنستان به کار گیرد.» الهام علی‌‌‌اف نیز در این دیدار بر پایبندی و احترام به مرزهای بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد.
ارتقای راهبردی روابط ایران و قطر
همچنین رئیسجمهور در دیدارهای حاشیه‌‌‌ای در قزاقستان با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر رایزنی کرد و طرفین بر ارتقای سطح فعلی روابط فیمابین به روابط راهبردی تاکید کردند. ابراهیم رئیسی در این دیدار با استقبال از رشد ۳۵درصدی روابط تجاری دو طرف در یکسال گذشته، ظرفیت‌‌‌های موجود در دو کشور را برای توسعه و گسترش هر چه بیشتر روابط و ارتقای سطح همکاری‌‌‌ها مناسب توصیف کرد. شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر نیز از آمادگی کشورش برای عملی کردن ارتقای روابط دو کشور به سطح راهبردی خبر داد. امیر قطر استقرار رایزن تجاری در سفارت قطر در تهران را از جمله اقدامات انجام شده برای تسهیل روابط تجاری دو کشور دانست.
گزارش از سفر آستانه
از سوی دیگر ابراهیم رئیسی غروب روز پنج‌شنبه در بازگشت از سفر دو روزه به قزاقستان در تشریح دستاوردهای این سفر، به اهمیت این اجلاس پرداخت و گفت: «اجلاس سیکا با ۲۸ عضو دائم از شرق تا غرب آسیا گسترده شده است و به عنوان سازوکاری مهم در همگرایی، همکاری و امنیت آسیا نقش ایفا می‌کند.» رئیسجمهور اولویت توسعه روابط با همسایگان و تقویت همکاری با سازمان‌های منطقه‌‌‌ای و فرامنطقه‌‌‌ای را پیام حضور هیات ایرانی در اجلاس قزاقستان دانست و افزود: «در این اجلاس، تاکید داشتیم که امنیت منطقه باید حتما درون‌‌‌زا باشد و دخالت قدرت‌‌‌های بیرونی نه تنها راه‌‌‌حل مشکل نیست، بلکه بر مشکلات دیگر می‌‌‌افزاید.»
رئیسی با اشاره به فصل جدید روابط میان ایران و قزاقستان در دولت سیزدهم تصریح کرد: «آنچه در دیدار با مسوولان قزاقستان بر آن تاکید شد، توسعه روابط اقتصادی و تجاری بود و در این راستا و در گام اول قرار شد رقم تجارت دو کشور به ۳میلیارد دلار برسد که این هدف اقتضا می‌کند مسوولان و فعالان اقتصادی کشور برای تحقق این مهم تلاش خود را مضاعف کنند.» رئیسجمهور در ادامه موضوع از سرگیری سوآپ نفتی را از دیگر توافقات صورت گرفته میان ایران و قزاقستان در این سفر اعلام کرد.
