چرا ایران پیشنهاد بهتر از هفت سال پیش را رد میکند؟
در مجموع، تهدید برنامه هستهای ایران امروز بسیار بیشتر از زمان روی کار آمدن دولت بایدن است. به گزارش دیپلماسی ایرانی، در ادامه این مطلب آمده است: ظاهرا ایالات متحده موافقت کرده است به ایران اجازه دهد تا هزاران سانتریفیوژ پیشرفته را در انبار نگهداری کند. نتیجه این امتیاز این است که چنین توافقی تنها زمان گریز هستهای ایران را تا ۶ ماه بازسازی میکند که تقریبا نصف مدت زمانی است که ایالاتمتحده در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شد. توافق تازه به ایران اجازه دسترسی به منابع مسدود شده را میدهد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نیز قادر میسازد تا تراکنشهای مالیاش را با بقیه دنیا به راحتی انجام دهد.
با این حال، به نظر میرسد هیچ یک از این امتیازات هنوز ایران را متقاعد به پذیرش توافق نکرده است. چرا ایران پیشنهادی بهتر از پیشنهاد ۷ سال پیش را رد میکند؟ زیرا میداند محدودیتهای برنامه هستهایاش - موسوم به بندهای غروب - تا ۳۰ ماه آینده برداشته میشوند.شاید ایران چنان پیشرفت فناورانه بزرگی در برنامه هستهایاش داشته که نمیخواهد آن را متوقف کند. شاید هم تحریمهای اعمالی به اندازه کافی برای ایران دردناک نبودهاند. احتمال دارد که در سطوح عالی تصمیمگیری ایران اختلافنظرهایی وجود داشته باشد یا ایران اصلا منتظر پیشنهاد جالب توجهتری از سوی ایالات متحده است. صرف نظر از تمام حدس و گمانها، واقعیت تهدیدآمیز این است که ایران به سرعت برنامه هستهایاش را به پیش میبرد و ایالات متحده پیرامون آن بسیار کمکاری میکند و شاید هم ناتوان است.
دولت بایدن تمایلی به پیگیری یکی از دو گزینه مورد بحث ندارد: تشدید تحریمها یا واقعی ساختن پتانسیل یک جایگزین نظامی. گزینه اول به معنای جریمه کردن چین به عنوان بزرگترین خریدار نفت ایران است که میتواند این کشور را به سمت جنگطلبی بیشتر در شرق آسیا رهنمون کند.در موقعیت کنونی باید تمرکز بر هماهنگی با متحدان اروپایی و خاورمیانهای برای راهبردهایی باشد که ایران را از پیشرفت هستهای باز میدارد. اگر ایالات متحده تمایلی به دو گزینه اول ندارد، راه سومی نیز وجود دارد: تهدید به لغو امتیاز اساسی در قلب توافق هستهای اصلی. آن دقیقا همان به رسمیت شناختن حق غنیسازی اورانیوم توسط ایران است. اگر دولت بایدن واقعا میخواست ایران را تهدید کند حق غنیسازی را دوباره روی میز گفتوگو قرار میداد.