مهمترین مانع مذاکرات چیست؟
وی افزود: «کاری که در آن دوره شد این بود که به طور همزمان در یک روز، یعنی ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵، هم توافق برجام نهایی شد و هم یک «نقشه راه برای روشنسازی مسائل گذشته و حال برنامه هستهای ایران» به امضای رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و رئیس آژانس یعنی آقایان صالحی و آمانو رسید.» احمدی با بیان اینکه جدول زمانی برای اجرای برجام به گونهای بود که اجرای تعهدات ایران باید از سه ماه بعد شروع میشد و مطابق «نقشه راه»، آژانس فرصت داشت طی این سه ماه بازرسیها و تحقیقات مورد نظر خود را انجام دهد، گفت: «به عبارت دیگر، برجام و مسائل پادمانی رسما مجزا از هم مدنظر بودند، اما عملا به هم وابسته بودند.
به این معنی که اجرای توافق برجام عملا و به طور غیررسمی موکول شده بود به نهایی شدن کار آژانس در مورد PMD. از آنجا که اراده سیاسی غرب بر اجرای برجام بود و اعضای برجام در زمره اعضای اصلی شورای حکام آژانس هستند، توانستند از نفوذ خود برای پیشبرد کار به نحو موردنظر اطمینان یابند.» این کارشناس با بیان اینکه در ماه مارس گذشته نیز یک «نقشه راه» بین ایران و گروسی، مدیر کل کنونی آژانس، که به تهران سفر کرده بود، امضا و قرار شد که ایران طی یک دوره زمانی مشخص به سوالات آژانس درباره سهسایت موردنظر پاسخ دهد، توضیح داد: «ایران پاسخها را ارائه کرد اما متاسفانه آژانس این پاسخها را غیرمعتبر دانست و در ۶ژوئن قطعنامهای در این مورد به تصویب شورای حکام آژانس رسید که کار را مشکلتر کرد.»
این کارشناس ارشد مسائل بینالملل در این خصوص تاکید کرد: «به عبارت دیگر، تنها ایجاد رابطهای غیررسمی و عملی بین تعیینتکلیف مسائل پادمانی با آژانس از یک سو و نهایی کردن احیای برجام از سوی دیگر میتواند حلکننده مشکل باشد. در غیر این صورت، مشکل میتوان آژانس را به عنوان یک نهاد فنی و تخصصی که باید از نظر سیاسی بیطرف باشد، از طریق یک توافق سیاسی بین تعدادی از کشورها به انجام یا عدم انجام کاری وادار کرد. به ویژه به نظر میرسد سه کشور اروپایی در این مورد حساسیت زیادی دارند؛ چه اینکه سه روز قبل با صدور بیانیهای مشترک در این مورد خواستار خودداری ایران از طرح مسائل فرابرجامی شدند که اشارهای به این موضوع بود.» احمدی در این زمینه تاکید کرد: «در این خصوص باید فرمولی یافته شود که هم کار انجام شود و هم اصل بی طرفی و غیرسیاسی بودن آژانس آشکارا و در پیش چشم جهانیان دچار خدشه نشود. البته شرایط امروز با شرایط سال ۹۴ از جهاتی متفاوت است. از جمله اینکه مسائل امروز شاید مشخصتر و دشوارتر از مسائل آن زمان باشد و دیگر اینکه اینبار گروسی مدیر آژانس است و آن زمان آمانو که شخص ملایمتری بود.»