توصیه تحلیلگر سرشناس نیویورکتایمز به بایدن درباره برجام
به گزارش «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: بایدن از زمان روی کار آمدن همواره قول داده دوباره به توافق برجام برگردد. توافق هستهای با ایران که باراک اوباما آن را امضا و دونالد ترامپ آن را لغو کرد. این مساله بسیار حیاتی است، زیرا تهران که حالا تعهداتش را کاهش داده، با سرعت به سمت توانایی ساخت بمب هستهای حرکت میکند. بر اساس گزارشهای متعدد مطبوعاتی، ایالاتمتحده و ایران تا حد زیادی در مورد چگونگی احیای برجام به توافق رسیدهاند. اما یک مانع بزرگ باقیمانده است: دولت ترامپ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی اعلام کرد و حالا تهران خواهان لغو آن است. وزیر امورخارجه آمریکا در اواخر آوریل به کمیته روابط خارجی سنا گفت که ایالاتمتحده این کار را حداقل قبل از برآوردهشدن برخی شرایط اعلام نشده، انجام نخواهد داد و ظاهرا تهران هم تمایلی به برآورده کردن آن شرایط ندارد. وی همچنین به سناتورها هشدار داد که عدمدستیابی به توافقی که مانع از پیشرفت هستهای ایران شود، عواقب سنگینی در پی خواهد داشت. او تخمین زد که جمهوری اسلامی تنها «چند هفته» تا توانایی ساخت سلاح هستهای فاصله دارد. فارغ از این موارد، ادامه صحبتهای بلینکن تکاندهندهتر است. او گفت این دستهبندی اساسا اهمیتی ندارد، «در عمل این نامگذاری واقعا سودی برای ما ندارد زیرا تحریمهای بیشمار دیگری بر نیروهای نظامی ایران اعمال شده است.» به این ترتیب و بر اساس اعتراف خود دولت بایدن، آنها توافق هستهای ایران را بیهوده به خطر میاندازند.
مخالفان ادعا میکنند که امتیاز دادن به ایران، حتی در مورد موضوعات نمادین، آنها را جسورتر میکند، اما نگرانی اصلی دولت بایدن سیاست است. نرمش در برابر نیرویی که نیروهای آمریکایی را هدف قرار میدهد - حتی اگر نرمش فقط ظاهری باشد - از نظر انتخاباتی جذاب نیست، بهویژه در مبارزات انتخابات میاندورهای که در آن چشمانداز دموکراتها از قبل تیرهتر بهنظر میرسد. از سویی کنگره هم شرایط را دشوارتر کرد: روز ۴ می، ۶۲ سناتور - از جمله ۱۶ دموکرات - یک طرح غیرالزامآور را در مخالفت با حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی تصویب کردند. یکی از مقامات دولت بایدن اخیرا به واشنگتنپست گفت: «از نظر سیاسی، ما میدانیم که برداشتن این گام بسیار دشوار است.» این ترس به الگویی در دولت بایدن تبدیل شده است. در عرصه سیاست خارجی دولت بایدن، رویکردهای سازنده بسیار زیادی را صرفا به دلیل مخالفتهای سیاسی کنار گذاشته است. در طول مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۰، بایدن متعهد شد که «بهسرعت برای معکوسکردن» تحریمهای دولت ترامپ اقدام کند که صرفا شرایط مردم عادی کوبا را وخیمتر کرده بدون آنکه تاثیری در بهبود شرایط حقوقبشری داشته باشد. در عوض، رئیسجمهور تحریمها را تشدید کرد، تغییری که «منعکسکننده نفوذ فزاینده سناتور رابرت منندز است که بهعنوان رئیس کمیته روابط خارجی قدرت زیادی بر نامزدهای دولت و دیگر اولویتهای دولت دارد.»
البته هیچ رئیسجمهوری نمیتواند کل برنامه حزب خود را اجرایی کند، اما بایدن حتی سیاستهای تحمیلی رئیسجمهور شکستخورده قبلی را هم لغو نکرد، اما در مورد ایران، این عدماقدام هم بیثمر و هم خطرناک است، زیرا در وهله اول دلیل موجهی برای معرفی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی وجود نداشت. تا قبل از اقدام ترامپ در سال۲۰۱۹ چنین کاری درباره هیچ نیروی نظامی رسمی خارجی اعمال نشده بود. سپاه قبلا تحت تحریمهای متعدد قرار داشت و حامیان این اقدام ترامپ آشکارا اعلام میکردند این نامگذاری باعث خواهد شد بازگشت احتمالی به برجام برای رئیسجمهوری در آینده دشوار شود.
حتی برخی از مفسرانی که اکنون با لغو این نامگذاری مخالف بوده و آن را باعث ناراحتی متحدان آمریکا مانند اسرائیل و عربستانسعودی میدانند، پذیرفتهاند که این اقدام هیچ کاری برای مهار سپاه پاسداران نمیکند. مثلا متیو لویت از موسسه جنگطلب سیاست خاور نزدیک واشنگتن در ماه مارس اعتراف کرد، این نامگذاری «تاثیر چندانی در مقابله دولت ایالاتمتحده با سپاه ندارد.»
ملموسترین پیامد نامگذاری سپاه پاسداران بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی، ممنوعیت ورود اعضای سابق به ایالاتمتحده است، اما بعید است فرماندهان ایرانی که از قبل تحریم شده بودند، برنامهای برای گذراندن تعطیلات در آمریکا داشته باشند. افرادی که احتمالا از این امر صدمه میبینند صدها هزار ایرانی هستند که دوره خدمت سربازی خود را در سپاه گذراندهاند، در حالیکه بسیاری از آنها چندان با حکومت ایران همراه نیستند. در ماه مارس، ارکستر سمفونیک اقیانوسآرام از یک خواننده سرشناس ایرانی، علیرضا قربانی که اکنون در کانادا زندگی میکند، دعوت کرد تا کنسرتی در کالیفرنیای جنوبی اجرا کند، اما از ورود او به آمریکا ممانعت بهعمل آمد، زیرا چندین دهه پیش به عضویت سپاه پاسداران درآمده بود.
بدتر آنکه عدمخروج سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی، میتواند در بدترین حالت منجر به جنگ شود. علی واعظ، کارشناس ایران در گروه بینالمللی بحران، پیشبینی میکند که اگر توافق هستهای احیا نشود و ایران به غنیسازی اورانیوم با سرعت فعلی خود ادامه دهد، تا پاییز امسال تنها چند روز با توانایی ساخت بمب هستهای فاصله خواهد داشت. هرچه تهران به این توانایی نزدیکتر شود، فشار بر بایدن برای حمله نظامی، یا حداقل موافقت با حمله توسط اسرائیل افزایش خواهد یافت. واعظ به من گفت: «تا پایان سال، یا بمب بایدن را خواهیم دید یا جنگ بایدن.»
بحران با ایران ائتلاف جهانی را که بایدن برای دفاع از اوکراین تشکیل داده است، تضعیف خواهد کرد و این نهتنها فاجعه در سیاست خارجی که فاجعه حوزه سیاست داخلی هم خواهد بود. بایدن چشمانداز تیرهای برای حزب دموکرات در انتخابات میاندورهای آتی متصور است اما مطمئنا اگر ایران به یک قدرت هستهای بالقوه تبدیل شود یا این چشمانداز آمریکا را وارد جنگ دیگری در خاورمیانه کند، تاثیر آن بر دموکراتها بسیار وخیمتر خواهد بود. بایدن برای اجتناب از یک دردسر سیاسی، خود را در مسیر یک بحران بزرگتر در آینده قرار داده است. در مورد ایران، دولت بایدن بهدنبال راهی بدونهزینه است، اما چنین راهی وجود ندارد پس بهتر است صرفا کار درست را انجام دهد.