۷ میلیارد دلار بلوکه شده آزاد میشود
میانجی سنتی در راه تهران
با وجودی که بیش از یک ماه است که گفتوگوهای وین متوقف شده و تهران و واشنگتن نیز نسبت به رسیدن به توافق ابراز تردید میکنند، سخنگوی دستگاه دیپلماسی میگوید: «برجام زنده و در اتاق اورژانس و احیاست.» سعید خطیبزاده با بیان اینکه از یکسو آمریکا هنوز اراده لازم را برای رسیدن به توافق نشان نداده و از سوی دیگر ما متعهدیم که به یک توافق خوب برسیم، تاکید کرد: «اگر برسیم حتما فردا عازم وین خواهیم بود.»همزمان برخی گزارشها حاکی از سفر وزیر خارجه عمان به تهران است، سفری که قرار است امروز، سهشنبه انجام شود. عمان همواره نقش میانجیگر سنتی میان ایران و ایالاتمتحده را بازی کرده است.
روز گذشته کاخ سفید نیز سیگنال مثبتی در خصوص گفتوگوهای هستهای ارسال کرد و سخنگوی کاخ سفید گفت «مذاکرات وین ادامه دارد.» جن ساکی تاکید کرد: «ما همچنان در حال مذاکره بر سر موضوعات باقیمانده برای رسیدن به توافق هستیم.» به گفته این مقام آمریکایی، موضوعات نهایی باقیمانده، بیش از یک مورد است. مسالهای که خطیبزاده نیز بر آن تاکید داشت. این در حالی است که روز یکشنبه نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران گفت که «مسیر دیپلماسی همچنان باز است.»
ماموریت وزیر خارجه عمان در تهران
همزمان برخی رسانههای عربی خبر دادند که قرار است امروز سهشنبه وزیر خارجه عمان، کشوری که همواره از آن به عنوان میانجی بین ایران و آمریکا نام برده میشود، به تهران سفر کند؛ سفری که برخی کارشناسان آن را مرتبط با میانجیگری بین ایران و آمریکا برای حل اختلافات بر سر احیای برجام میدانند و برخی معتقد هستند که این سفر در راستای آزادسازی داراییهای بلوکه شده ایران است. باید در نظر داشت که به جز تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، مهمترین اقدام عمان در سالهای اخیر تلاش برای انعقاد توافق هستهای بوده است. مذاکرات پنهانِ توافق در مسقط از ۲۰۰۹ میلادی آغاز شد و سفرهای جان کری به دعوت دولت عمان به مسقط بارها تکرار شد. البته به غیر از عمان، قطر نیز اخیرا نقش میانجی را بین تهران و واشنگتن ایفا کرده است. اگرچه تاکنون هیچ مقام رسمی تایید نکرده که این مقام عمانی با هدف میانجیگری به ایران سفر میکند اما با توجه به سابقه تاریخی عمان دور از تصور نیست که این سفر در راستای همین موضوع باشد.
پاسخ وزارت خارجه به مجلس
سعید خطیبزاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی صبح روز دوشنبه در نشست مطبوعاتی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در واکنش به نامه نمایندگان مجلس تاکید کرد که صدای نمایندگان ملت طی مذاکرات ۱۱ ماه گذشته همواره شنیده شده است. وی ادامه داد: «مذاکرات وین با راهبری شورای عالی امنیت ملی و اجرای وزارت خارجه، خطوط قرمز مشخص شده تاکنون نعل به نعل رعایت شده است. » به گفته این مقام وزارت خارجه «شورای عالی امنیت ملی راهبری کلیه امور مرتبط با توافق هستهای و مذاکرات وین را برعهده دارد و وزارت امور خارجه در چارچوب تصمیمات شورای عالی امنیت ملی، در تمامی وجوه مذاکراتی، مجری است چه در داخل وین و چه در تهران.»به گزارش «ایسنا» سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: «اگر قرار بود خطوط قرمز را رد کنیم توافق چند ماه قبل به دست میآمد و ما با پافشاری بر خطوط قرمز خود مذاکرات را جلو میبریم.»
هنوز متنی نهایی نشده است
خطیبزاده در عین حال گفت که هنوز متنی نهایی نشده تا درباره آن صحبت کنیم و اگر هم مواردی به نتیجه نرسیده دلیل اصلی آن عدمپاسخگویی طرف مقابل در چارچوب تعیینی است. سخنگوی دستگاه دیپلماسی در خصوص دورنمای مذاکرات وین با توجه به زیادهخواهیهایی که آمریکاییها به تازگی در جریان این مذاکرات بار دیگر مطرح کردهاند، تصریح کرد: «ما هنوز به نقطهای نرسیدهایم که طرف آمریکایی نشان دهد اراده قطعی برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دارد. متاسفانه آمریکا تلاش میکند و انرژی و وقت خود را مصروف این کرده که اجزا و بخشهایی از فشار حداکثری خود را حفظ کند.»
تحریم سپاه پاسداران
خطیبزاده همچنین در ارتباط با اظهارات متفاوت مقامات آمریکایی در مورد خروج نام سپاه پاسداران از لیست تحریمها گفت: «ما تاکید داریم که تمامی اجزای فشار حداکثری و عناصر آن باید برداشته شود تا مردم ایران بتوانند به صورت کامل از منافع برجام برخوردار شوند. آنچه که بین ما و آمریکا باقی مانده بیش از یک موضوع است و محوریت آن این است که باید تمامی اجزای فشار حداکثری برداشته و انتفاع ملت ایران از برجام محقق شود.» وی افزود: «ما در مذاکرات وین در چارچوب منافع قطعی ملت ایران عمل میکنیم.»
پنجره فرصت تا ابد باز نیست
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که تا چه زمانی ما منتظر آمریکا میمانیم تاکید کرد: «میان ما، ۱+۴ و اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگکننده برجام نکتهای باقی نمانده است و آنچه که هست مربوط به تصمیمات سیاسی واشنگتن است و باید واشنگتن تصمیمات سیاسی خود را اتخاذ کند.» خطیبزاده با بیان اینکه ما ابتکارات آخر خود را فرستادهایم و به محض اینکه ایران و ۱+۴ پاسخ مناسب خود را دریافت کنند، عازم وین خواهیم شد، گفت: «ما در نقطهای نیستیم که حس کنیم آمریکا آماده دادن پاسخ به ایران نیست.» وی تاکید کرد: «البته همه باید بدانند که پنجره فرصت تا ابد باز نیست.»
ابتکارات ایران در وین
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری در مورد پیشنهادها و ابتکاراتی که گفته میشود ایران در موضوع مذاکرات وین و حل مسائل باقی مانده در این مذاکرات داده است، گفت: «من نمیتوانم درباره جزئیات مذاکرات صحبت کنم اما آنچه که برای ما روشن است این است که آمریکا نمیتواند مشکلات دوجانبه را از طریق برجام حل کند. برجام و گفتوگوهای وین صرفا برای اطمینان از بازگشت اطمینان بخش و تضمین شده آمریکا به تعهداتش در برجام است و آمریکا بداند که در این مسیر میتواند اقدامات خود را پیگیری کند و هر چه بیش از آن، زیاده خواهانه است.» وی تاکید کرد: «اگر قرار بود درباره منطقه و دیگر موضوعات نیز در جریان این مذاکرات رایزنی کنیم و مذاکرات مربوط به برجام به مذاکراتی خارج از موضوعات برجامی بینجامد مذاکرات اینقدر با دقت جلو نمیرفت. ما بارها اعلام کردهایم مذاکرات وین صرفا در خصوص برجام است. با تمامی مشخصهها و چارچوبهای مندرج در آن.»
غنیسازی ۹۰درصدی
در عین حال سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال خبرنگارCNN که آیا ایران قصد دارد غنیسازی خود را به ۹۰درصد برساند، گفت: «ما عضو NPT و پادمان هستیم و تمام مقررات پادمان را با دقت اجرا و رعایت میکنیم. بازرسان آژانس در داخل ایران حضور دارند و کلیه فعالیتهای ما صلحآمیز و بر اساس پادمان به اطلاع آژانس رسیده میشود.»وی با بیان اینکه ما در چارچوب نیازهایمان و پادمان اقداماتی که نیاز داشته باشیم را انجام میدهیم و به عنوان عضو مسوول NPT تاکنون مسوولانه عمل کردهایم، گفت: «برجام فراتر از NPT است.»
کاخ سفید در حال بررسی مذاکرات
از دیگر سو روز گذشته جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در گفتوگو با شبکه فاکس نیوز گفت: «رئیسجمهور بایدن تنها توافقی را خواهد پذیرفت که یک توافق خوب باشد اما ما اکنون تجربه خروج دونالد ترامپ از برجام را داریم. آنچه شاهد آن بودیم، عدمشفافیت است.» به گزارش «ایسنا»، وی مدعی شد: «ایران پیشرفت زیادی در مسیر دستیابی به سلاح هستهای داشته و این به نفع ما نیست.» این مقام آمریکایی با اشاره به اینکه هنوز نمیدانیم که به توافق دست خواهیم یافت یا نه، تاکید کرد اما مذاکرات ادامه دارد و در حال بررسی این مذاکرات هستیم. سخنگوی کاخ سفید در بخش دیگری از این گفتوگو در پاسخ به سوالی درباره درخواست ایران از آمریکا مبنی بر ارائه تضمین کتبی درخصوص عدمخروج مجدد از توافق هستهای نیز توضیح داد: «من فکر میکنم اگر به توافقی برسیم که رئیسجمهور بایدن آن را در راستای منافع ملیمان بداند، بهطور قطع به آنچه که باید در کنگره انجام شود، رسیدگی خواهیم کرد. البته هنوز به آن نقطه نرسیدهایم. موضوعات نهایی باقیمانده که در حال مذاکره بر سر آنها هستیم و بیش از یک مورد است.»
روسیه در مذاکرات باقی میماند
جن ساکی همچنین در سخنانش گفت که روسیه از مذاکرات با ایران حذف نخواهد شد. وی در پاسخ به این سوال که باتوجه به حمله روسیه به اوکراین، آیا مسکو کماکان میتواند بر سر میز مذاکره با ایران باقی بماند؟ گفت: «دیپلماسی و روابط خارجی، پیچیده است و مذاکرات با ایران با حضور روسیه نمونهای از آن است.» سخنگوی کاخ سفید ادامه داد: «روسیه یکی از اعضای ۱+۵ بوده است. مسکو در اجرای توافق هستهای نقش داشته و این، موضوعی است که درباره آن صحبت میکنیم و در مذاکرات نیز مورد بحث قرار گرفته است. »
چراغ سبز آمریکا به برجام؟