تروئیکای اروپایی بیانیه داد
آینده برجام با شرط مسکو
«نه» اروپا به شرط روسیه
سه کشور اروپایی عضو برجام روز سه‌‌‌شنبه ۱۷ اسفند در بیانیه مشترکی در جلسه هیات‌رئیسه (شورای حکام) آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به روسیه هشدار دادند که «افزودن شروط جدید، دستیابی به یک توافق در مورد بحران هستهای ایران را دشوارتر خواهد کرد.»
همزمان لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال از قول دیپلماتهای غربی نوشت: «میخائیل اولیانوف، مذاکرهکننده ارشد روسیه روز سه‌‌‌شنبه نسخه‌‌‌ای به‌روز شده از درخواست‌‌‌های روسیه را به اتحادیه اروپا ارائه کرده است که گستره تضمین درخواستی مسکو از آمریکا را در همان جهتی که لاوروف روز شنبه صحبت کرد، افزایش داده است. این تضمین شامل درخواست برای حفاظت از تجارت روسیه با ایران در برابر تحریم‌های غرب است.» به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی انتخاب، خبرنگار وال‌استریت ژورنال از قول دیپلماتهای غربی جزئیات بیشتری از اقدام جدید مسکو در بحث دریافت تضمین از آمریکا در مذاکرات احیای برجام ارائه کرد. بر اساس این خبر، این درخواست روسیه مورد استقبال قرار نگرفت. یک دیپلمات ارشد گفت: «این درخواست درجا رد شد. آنها می‌‌‌دانند که این ربطی به برجام ندارد.» منابع میگویند که می‌توان همچنان باوجود اقدام جدید روسیه به توافق رسید. مقامات سابق و فعلی غربی در پاسخ به این سوال که آیا این موضع روسیه می‌تواند به معنای احیای برجام بدون حمایت روسیه باشد، میگویند که کار مشکل می‌شود. تصمیمات کمیسیون مشترک در اکثر موارد به جز بحث مکانیزم حل اختلاف نیاز به اتفاق نظر دارند. به گفته این مقامات غربی، یافتن راه‌‌‌حل‌‌‌های خلاقانه ممکن است، اما مستلزم بازگشایی جعبه برجام است، کاری که هیچ‌‌‌کس نمی‌‌‌خواهد انجام دهد و زمان می‌‌‌برد.
این درحالی است که روز گذشته میخائیل اولیانوف، نماینده ارشد روسیه در مذاکرات وین ادعای تلاش برای گروکشی در مذاکرات برجام را با شوخی و کنایه تکذیب کرد و نوشت: «مخالفان برجام چه در ایالات متحده و چه در ایران به طور هماهنگ (که بسیار تکان دهنده است) با این ادعا که روسیه بر مذاکرات وین تسلط دارد، اطلاعات نادرست منتشر می‌کنند. این بی‌‌‌پایه و اساس است.»در همین حال، خبرگزاری «ایرنا» گزارش داد که علی باقری کنی، رئیس هیات مذاکرهکننده ایران که چند روز پیش برای مشورت به تهران بازگشته بود، صبح روز چهارشنبه «برای ادامه گفت‌‌‌وگوها» به وین بازگشت. به گفته مقامات ایران و ۴+۱، مذاکرات احیای برجام به مرحله نهایی رسیده است و دو طرف باید درباره چند موضوع باقی مانده تصمیم سیاسی بگیرند. در بیانیهای که نمایندگان فرانسه، آلمان و بریتانیا خطاب به موضع‌‌‌گیری اخیر روسیه منتشر کردند آمده است: «فرصت برای دستیابی به توافق رو به پایان است. ما از همه طرف‌‌‌های برجام می‌‌‌خواهیم تصمیمات ضروری برای دستیابی به توافق را اتخاذ کنند و از روسیه نیز می‌‌‌خواهیم که شروط دیگری به این توافق اضافه نکند.» این بیانیه واکنشی به موضع‌‌‌گیری اخیر دولت روسیه است که به اعتقاد کارشناسان با افزودن شروط جدیدی باعث تاخیر در روند گفت‌‌‌وگوها شده است. فرانسه نیز روز سه‌‌‌شنبه هشدار داد در شرایطی که مناسبات غرب و روسیه به‌‌‌دلیل حمله نظامی آن کشور به اوکراین به شدت بحرانی شده است تاخیر در مذاکرات احیای برجام ممکن است مانع دستیابی به یک توافق شود. سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه، روز ۱۴ اسفند از آمریکا خواست تضمین کتبی بدهد که تحریم‌های غرب علیه آن کشور به‌‌‌دلیل تجاوز به اوکراین، روی همکاری‌‌‌های اقتصادی و نظامی مسکو و تهران تاثیر نخواهد گذاشت.
روسیه: ما منافع خود را در نظر داریم
همچنین روز گذشته لوان جاگاریان، سفیر روسیه در ایران در یک نشست خبری در پاسخ به این سوال که اروپایی‌‌‌ها میگویند روسیه پس از حمله به اوکراین به دنبال نابودی برجام است، گفت: «ما صداهای گوناگونی شنیدیم که روسیه نمی‌‌‌خواهد در برجام باشد اما همه شما می‌‌‌دانید در توافق سال ۲۰۱۵ روسیه نقش قابل‌توجهی داشت و امروز هم نماینده ما آقای اولیانوف منبع اخبار وین بوده است. حالا ما منافع خودمان را هم در نظر می‌‌‌گیریم و باید مبادلات ما با ایران تضمین شود.» وی تاکید کرد: «ما می‌‌‌خواهیم برجام به نتیجه برسد اما منافع خودمان هم برایمان مهم است و این منافع برای ایران هم وجود دارد. شما به یاد دارید وقتی آمریکا از برجام خارج شد ما آن را محکوم کردیم.» روز سه‌‌‌شنبه شورای حکام در جلسه‌‌‌ای به موضوعات در دستور کارش از جمله برنامه هستهای ایران پرداخت؛ جلسه شورای حکام درباره ایران در پی سفر اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران انجام شد. در همین حال هیات آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی در وین در جلسه شورای حکام در بیانیهای بر اهمیت تداوم فعالیت‌های نظارتی و راستی‌‌‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه اجرای تعهدات هستهای ایران تحت توافق هستهای تاکید کرده و احیای این توافق را مبنایی برای این فعالیت‌ها تلقی کرد.به گزارش «ایسنا» به نقل از وب‌گاه هیات آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی در وین، معاون نماینده آمریکا در وین در بیانیهای با نادیده گرفتن نقش آمریکا در وضعیت کنونی برنامه هستهای ایران گفت: «با وجود توسعه‌‌‌های ایران[ در زمینه برنامه هستهای]، زمان بسیار کمی برای بازگشت دوجانبه به توافق هستهای باقی مانده است.»
همچنین نماینده اتحادیه اروپا در وین نیز در جلسه شورای حکام در بیانیهای تاکید کرد: «اتحادیه اروپا بر مسائل مرتبط با خروج یک‌‌‌جانبه آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها توسط آن واقف است. در کنار اجرای کامل و قابل راستی‌‌‌آزمایی تعهدات هستهای ایران، لغو تحریم‌های هستهای بخشی ضروری از توافق است. اتحادیه اروپا به طور کامل بر تعهداتش، از جمله لغو تحریم‌ها تحت برجام پایبند بوده است.» به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین نیز روز سه‌‌‌شنبه در توییتی نوشت: «گفت‌‌‌وگو درخصوص راستی‌‌‌آزمایی در ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل همان روال همیشگی بود. خیلی‌‌‌ها مانند همیشه بر انحراف ایران از برجام تمرکز کردند (بدون آنکه اشاره کنند دلیل این انحراف فشار حداکثری آمریکا بوده است).» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در بیانیهای در جلسه شورای حکام رویکرد ایران در تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را رویکردی سازنده توصیف کرد.
زمان پایان مذاکرات است
در شرایطی که دور هشتم مذاکرات در وین ادامه دارد، خبرگزاری رویترز نیز سه‌‌‌شنبه شب درباره گفت‌وگوهای برجام نوشت: «فرانسه روز سه‌‌‌شنبه هشدار داد تاخیر بیشتر در مذاکرات برای احیای برجام می‌تواند شانس دستیابی به توافق را به خطر بیندازد.» به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی انتخاب، آن کلر لژاندر، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در یک نشست روزانه به خبرنگاران گفت: «ما به توافق بسیار نزدیک هستیم.»
تضمین آمریکا به ایران
همزمان جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی درباره تضمین‌‌‌خواهی ایران از آمریکا در مذاکرات وین مبنی بر اینکه آیا آمریکا می‌تواند طبق خواسته ایران تضمین بدهد دولت‌‌‌های بعدی این کشور از توافق هستهای خارج نخواهند شد، ضمن مطرح کردن برخی ادعاها گفت: «اگر به چیزهایی که در چند سال اخیر رخ داده نگاه کنید، می‌‌‌بینید توافق هستهای در اصل در دولت اوباما-بایدن تایید شد و پیش برده شد. وقتی رئیس‌جمهور قبلی، ترامپ از توافق خارج شد، شاهد تاثیر مهلکش بودیم، از جمله فقدان اشراف به برنامه هستهای ایران؛ آنها پیشرفت زیادی به سمت دستیابی به یک سلاح هستهای داشته‌‌‌اند.»ساکی ادامه داد: «بنابراین، امیدوار باشیم تمامی دموکرات‌‌‌ها و جمهوری‌خواهان پی ببرند این اقدام چقدر اشتباه بوده است.»
فصل جدید همکاری‌‌‌های ایران و آژانس
از سوی دیگر محمدرضا غائبی، سرپرست نمایندگی دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، ضمن سخنرانی در نشست شورای حکام گفت: «گزارش مدیرکل، منعکس‌‌‌کننده پیشرفت‌‌‌های انجام‌‌‌شده در رسیدگی به موضوعات پادمانی است که قبلا به شورای حکام گزارش شده و این پیشرفت، نتیجه همکاری سازنده متقابل بین ایران و آژانس است.» به گزارش ایسنا، غائبی افزود: «به محض اینکه مذاکرات برای ازسرگیری اجرای کامل برجام به نتیجه موفقیت‌‌‌آمیز برسد، ایران و آژانس باید برای بازکردن فصل جدیدی از همکاری‌‌‌های گسترده آماده شوند و چنین شرایطی بر نیاز به رسیدگی سریع برای خاتمه‌‌‌دادن به مسائل پادمانی باقی‌‌‌مانده و هموارکردن راه برای اجرای مجدد برجام تاکید می‌کند.»
کمپین قطر برای احیای برجام
