همه اضلاع مذاکرات درباره به نتیجه رسیدن آن خوش‌بین‌اند
یک گام تا احیای برجام
یک مقام ارشد اروپایی نیز در گفت‌وگو با رویترز با اشاره به اینکه به توافق نهایی با ایران «کمتر از دو هفته باقی مانده است» تاکید کرد اما موفقیت این امر بستگی به اراده سیاسی طرفین دارد.صدراعظم آلمان هم درباره روند گفت‌وگوها در وین در اظهاراتی در کنفرانس امنیتی مونیخ تاکید کرد «همه عناصر» یک توافق روی میز است اما اگر خیلی زود مذاکرات وین به نتیجه نرسد، «احتمال شکست» وجود دارد. همچنین میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در وین روز گذشته با اشاره به اینکه ما به تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات درباره برجام نزدیک هستیم، گفت: «باید چند روز وین را ترک کنند اما تیم‌‌های آنها برای مذاکرات بیشتر در پایتخت اتریش در دسترس خواهند بود!» آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز گفته همه منتظریم یک توافق مورد قبول همه طرفها حاصل شود.
الزامات مرحله پس از توافق خوب
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران که روز جمعه برای شرکت در کنفرانس مونیخ به آلمان سفر کرد، در بدو ورودش به این کشور در پاسخ به اینکه چقدر لغو تحریم‌ها را نزدیک می‌‌بینید و آیا طرفین به توافق می‌‌رسند گفت: «با توجه به آنچه مربوط به جمهوری اسلامی ایران است و ابتکارات فعالی که جمهوری اسلامی ایران روی میز مذاکرهکنندگان قرار داده است، ما به یک توافق خوب و دست‌‌یافتنی بسیار نزدیک هستیم.» البته وی همزمان گفت این طرف‌‌های غربی هستند که باید ابتکار و انعطاف واقعی خود را به تصویر بکشند و آنها هستند که می‌توانند تعیین کنند مذاکرات در چند روز آینده به نتیجه خواهد رسید یا در چند هفته آینده.
به گزارش «ایسنا» وزیر خارجه ضمن ابراز امیدواری نسبت به اینکه گفت‌وگوهای ایران و ۱+۴ در وین منجر به رسیدن به یک توافق خوب در آینده نزدیک شود، ادامه داد: «برای مرحله پس از توافق خوب نیازمند این هستیم که گفت‌وگوهایی را با کشورهای مختلف داشته باشیم؛ برای اینکه آماده بازگشت همه طرفها به تعهداتشان و اجرای توافقات ذیل برجام که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، باشیم.»
رایزنی‌‌های هستهای در مونیخ
رئیس‌‌دستگاه دیپلماسی در حاشیه پنجاه وهشتمین کنفرانس امنیتی مونیخ با دیپلمات‌‌های بلندپایه و وزرای خارجه برخی از کشورهای غربی دیدار و رایزنی کرد و از جمله مهم‌ترین محورهای گفت‌وگو نیز مذاکرات وین بود. وزیر خارجه ایران در دیدار با دبیرکل سازمان ملل، پیشرفت‌ها در مذاکرات وین را «قابل توجه» خواند و در عین حال گفت طرف غربی باید در «برخی موضوعات کلیدی» تصمیمات «جدی سیاسی اتخاذ» کند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز گفت همه منتظریم یک توافق مورد قبول همه طرفها حاصل شود.
نقطه حساس گفت‌وگوها
امیرعبداللهیان با آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان نیز درباره آخرین وضعیت گفت‌وگوها در وین تبادل‌‌نظر کرد و با تاکید بر اینکه تهران از روز اول عزم جدی برای یک توافق خوب داشته، گفت: «جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد طرف‌‌های اروپایی و برجامی خطوط قرمز ایران را با دقت در نظر داشته و تلاش کنند پس از سال‌ها بی‌‌عملی، نقش موثری در تامین حقوق مشروع ایران به عنوان طرف متضرر از خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا داشته باشند.»
وی با رد برخی اظهارات درباره تعیین ضرب‌‌الاجل‌‌های ساختگی، تاکید کرد: «تهران کیفیت توافق را در کنار عنصر زمان می‌‌بیند و اگر همین امروز به خواسته‌های مشروع تهران توجه شود می‌توان در وین به توافق دست یافت.» وزیر خارجه افزود که ضروری است در این گام‌‌های آخر طرف مقابل «اشتباه محاسباتی» نکرده و مذاکرات را به «فضای رسانه‌‌ای» نکشاند. وزیر امور خارجه آلمان هم در این دیدار با مرور پیشرفت‌ها در وین گفت: «گفت‌وگوها در نقطه حساسی قرار دارد و لازم است همه طرفها حداکثر تلاش خود را به‌‌کار گیرند تا بتوان در کوتاه‌‌ترین زمان از این مرحله عبور کرد و فصل جدیدی را گشود.» وی با تاکید بر رعایت حقوق ایران خواستار تشدید فعالیت‌‌ها برای رسیدن به یک توافق خوب در وین شد.
اراده ایران برای رسیدن به توافق خوب
در عین حال وزیر خارجه در دیدار با لوئیجی دی‌‌مایو وزیر امور خارجه و همکاری‌‌های بین‌المللی ایتالیا در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ درباره مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین تاکید کرد: «اراده ما رسیدن به توافق خوب در کمترین زمان است، ولی اینکه چند روز یا چند هفته طول بکشد، کاملا به رفتار و اراده آمریکا و توجه اروپا به اصول و قواعد مذاکره و حقوق مشروع ایران وابسته است.» لوئیجی دی مایو هم گفت: «بخش‌های مختلف اقتصادی ایتالیا روابط خود را با شرکای خودشان حتی در سخت‌‌ترین شرایط تحریمی حفظ کردهاند و فارغ از تحولات وین این فضا ادامه خواهد یافت، ولی قطعا یک توافق جامع برای احیای برجام، فضای جدیدی را برای جهش روابط فی ما بین ایجاد خواهد کرد.»
امیرعبداللهیان در مونیخ با ووپکه هوکسترا، وزیر خارجه هلند نیز گفت‌وگو داشت و بر موضع جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ضرورت رفع همه تحریم‌های ناهمخوان با برجام و لزوم توجه به رعایت خطوط قرمز کشورمان در روند مذاکرات تاکید کرد.
اهمیت خطوط قرمز ایران
از جمله دیگر دیدارهای وزیر خارجه در مونیخ با الکساندر شالنبرگ، وزیر خارجه اتریش بود. امیرعبداللهیان در این ملاقات با تشکر از اتریش به خاطر میزبانی مذاکرات و با بیان اهمیت خطوط قرمز ایران و عدم امکان نادیده گرفتن آنها در وین گفت: «اگر انتخاب نهایی میان عدم توافق از یک سو و گذر کردن از منافع مردم ایران - به عنوان خط قرمز ما- از سوی دیگر باشد، انتخاب قطعی تهران احترام به منافع ملی و عدم عبور از خطوط قرمز منطقی و مشروع جمهوری اسلامی ایران است.» وزیر خارجه اتریش هم در این دیدار با اشاره به ملاقات خود با تمامی روسای هیات‌‌های مذاکره‌کننده در وین تاکید کرد: «گام‌‌های آخر مذاکرات بسیار سخت و گاهی وقت‌‌ها نفس‌‌گیر است و شاید برخی روزها پیشرفتی حاصل نشود، اما همه باید همچنان تلاش کنیم تا توافق حاصل شود.» وی اضافه کرد: «اتریش با وجود اینکه یکی از طرف‌‌های توافق برجام نیست، اما نسبت به هر کمک ممکنی به مذاکرات تعهد قطعی دارد.»
توافق نهایی، کمتر از دو هفته دیگر
همزمان با اظهارنظرهای وزرای خارجه غربی درباره مذاکرات در مونیخ، یکی از مقام‌‌های ارشد اتحادیه اروپا که نامش فاش نشده در مصاحبه‌‌ای با خبرگزاری رویترز گفت بسیاری مسائل در مذاکرات وین حل شده و به توافق نهایی با ایران «کمتر از دو هفته باقی مانده است».
این مقام ارشد اتحادیه اروپا روز جمعه ۲۹ بهمن گفت ایران و ایالات متحده به توافق برای احیای برجام نزدیک شده‌‌اند، اما موفقیت این امر بستگی به اراده سیاسی طرفین دارد. این مقام اروپایی که در گزارش خبرگزاری رویترز نام او منتشر نشده است، گفت: «تصور می‌کنم تا یکی، دو هفته آینده توافق به دست بیاید.» وی افزود: «به نظرم اکنون متنی را آماده روی میز داریم که به آنچه قرار است توافق نهایی باشد خیلی خیلی نزدیک است.»
گزارش رویترز
این در حالی است که خبرگزاری رویترز روز پنج‌‌شنبه سندی را منتشر کرد که مدعی بود جزئیات توافق احتمالی میان ایران با ایالات متحده، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا است. این گزارش از قول «دیپلمات‌‌های غربی» می‌‌گفت که در پیش‌‌نویس ۲۰ صفحه‌‌ای احیای برجام اقدامات دو‌جانبه‌‌ای برای بازگشت گام به گام ایران و آمریکا به اجرای تمامی تعهدات خود در نظر گرفته شده، ولی معافیت ایران از تحریم‌های نفتی شامل گام‌‌های بعدی می‌شود، نه گام اولیه. اما سعید خطیب‌‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در واکنش به این گزارش در توییتر نوشت: «توافق نهایی برای صدور مجوز بازگشت آمریکا به برجام با گزارش بی‌‌منبع تحریف‌‌شده‌‌ای که شایعه‌‌سازی کرده است، بسیار متفاوت خواهد بود.»
عناصر توافق روی میز
صدراعظم آلمان در اظهاراتی در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت «همه عناصر» یک توافق روی میز است اما اگر خیلی زود مذاکرات وین به نتیجه نرسد، احتمال شکست وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در اظهاراتی در کنفرانس امنیتی مونیخ درباره مذاکرات وین گفت «همه عناصر» یک توافق روی میز است اما اگر خیلی زود توافقی حاصل نشود، احتمال شکست مذاکرات وجود دارد.
شولتز در این خصوص تاکید کرد: «ما اکنون این شانس را داریم که به توافقی برسیم که اجازه می‌دهد تحریم‌ها برداشته شود؛ اما اگر خیلی سریع موفق نشویم، خطر شکست مذاکرات وجود دارد.» وی سپس با انداختن توپ در زمین ایران افزود: «مقامات ایران یک انتخاب دارند. اکنون لحظه رویارویی با حقیقت است.» وی در ادامه مدعی شد: «ایران هستهای برای آلمان قابل قبول نیست، تا حدی به این دلیل که امنیت اسرائیل غیرقابل مذاکره است.»
به تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات نزدیکیم
از دیگر سو نماینده روسیه در مذاکرات وین در آخرین ارزیابی‌‌اش از روند گفت‌وگوها گفت ما به تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات درباره برجام نزدیک هستیم. به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین در صفحه توییتر خود نوشت: «عالی! روسای هیات‌‌های E۳ (آلمان، فرانسه و انگلیس) باید چند روز وین را ترک کنند اما تیم‌‌های آنها برای مذاکرات بیشتر در پایتخت اتریش در دسترس خواهند بود!»
وی ادامه داد: «این دلگرم‌‌کننده است! ما به تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات درباره برجام نزدیک هستیم.» همچنین نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین روز جمعه عنوان کرد مذاکرات وین بر سر احیای برجام می‌تواند در ماه جاری به پایان برسد.
به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف روز جمعه در توییتی با اشاره به گفت‌وگوی اختصاصی‌‌اش با ایتارتاس نوشت: «مذاکرات وین بر سر برجام می‌تواند تا پایان ماه جاری با موفقیت به اتمام برسد.»
با توجه به پیشرفت‌هایی که در مذاکرات انجام شده است، اخیرا طرفین مذاکرات مطرح کردهاند که این دور ممکن است دور آخر مذاکرات وین باشد.
رایزنی برجامی وزیران خارجه فرانسه و آمریکا
همچنین ژان ایو لودریان وزیر امورخارجه فرانسه با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توییتر اعلام کرد، صبح روز شنبه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه آمریکا دیدار و گفت‌وگو کرده است. وزیر امورخارجه فرانسه گفت در دیدار با همتای آمریکایی خود درباره مذاکرات وین و بازگشت به برجام بحث و تبادل نظر کرده است. به گزارش «ایسنا»، وی در پیام خود نوشت: «صبح روز شنبه در مونیخ با وزیر خارجه بلینکن دیدار کردم. هماهنگی مطمئن درباره بحران روسیه و فوریت تکمیل مذاکرات برای بازگشت به برجام با ایران میان ما وجود دارد.»
پیشرفت قابل توجه در وین
این در حالی است که مقامات آمریکایی نیز از رو به جلو بودن گفت‌وگوها سخن می‌گویند و در این خصوص جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید از پیشرفت قابل توجه در مذاکرات وین در یک هفته گذشته خبر داده است. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید گفت: «پیشرفت‌های مهمی در مذاکرات احیای برجام صورت گرفته و اگر ایران جدیت نشان دهد، رسیدن به توافق در چند روز آینده امکان‌‌پذیر خواهد بود.» به گزارش «ایسنا»، جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید در یک نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره نامه تعدادی از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره به جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر اینکه هر توافق جدیدی با ایران بدون تایید کنگره به سرنوشت توافق هستهای ٢٠١٥ دچار خواهد شد و اینکه آیا رئیس‌جمهور قصد پاسخگویی به این نامه را دارد، گفت اطلاعاتی در این باره ندارد.
بنابر گزارش وب سایت کاخ سفید، جن ساکی در ادامه از پاسخ دقیق به این سوال طفره رفت و افزود: «به‌طور قطع من نمی‌خواهم درباره اینکه در دولت جمهوری‌خواه بعدی چه اتفاقی خواهد افتاد، پیش‌بینی انجام دهم اما چیزی که مهم است همه، فارغ از وابستگی سیاسی خود به یاد داشته باشند این است که در طول چهار سال گذشته پس از خروج رئیس‌جمهور قبلی از توافق هستهای چه اتفاقاتی رخ داد. همه ما می‌دانیم چه اتفاقی افتاد، ما نظارت کامل خود بر ظرفیت‌‌های هستهای ایران را از دست دادیم. آنها در طول این مدت پیشرفت (هستهای) زیادی کردند.» وی در ادامه گفت: «اتفاقاتی که سبب شد ما اکنون در این نقطه و موقعیت دشوار برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای قرار بگیریم. بنابراین، صرف نظر از رویکرد سیاسی، مردم باید این واقعیت را در نظر بگیرند.»
ارزیابی کاخ سفید از روند گفت‌وگوها
سخنگوی کاخ سفید همچنین درباره آخرین تحولات در مذاکرات رفع تحریم‌های ایران که این روزها در وین، پایتخت اتریش در جریان است، توضیح داد: «دور هشتم مذاکرات همچنان ادامه دارد که به نظر می‌آید یک دور طولانی است. احساس ما این است که در طول یک هفته گذشته پیشرفت قابل توجهی حاصل شده است و ادامه نیز دارد اما تا زمانی که بر سر همه‌چیز توافق نشود، هیچ توافقی به دست نخواهد آمد.»
تلاش آمریکا برای انداختن توپ در زمین ایران
جن ساکی در بخش دیگری از اظهارات خود همچون سایر مقامات آمریکایی و غرب تلاش کرد توپ را به زمین ایران بیندازد و به نتیجه رسیدن مذاکرات وین را منوط به تصمیمات ایران بداند. جن ساکی تصریح کرد: «اگر ایران از خود جدیت نشان دهد ما می‌توانیم و باید به یک تفاهم برای بازگشت متقابل به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در روزهای آتی دست یابیم. هر چیزی غیر از این، بازگشت به توافق را به میزان زیادی به خطر خواهد انداخت.»
به گزارش «ایسنا»، مقامات آمریکایی و غرب در هفته‌های گذشته تلاش کردهاند با طرح این موضوع که فرصت برای حصول توافق در وین، اندک و رو به اتمام است فشار را بر مذاکرهکنندگان ایرانی افزایش دهند تا تهران را مجبور به کوتاه آمدن از خواسته‌های بر حق خود کنند. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده است هیچ عجله‌ای برای دست یافتن به توافق ندارد و تا هر زمان که لازم باشد برای حصول خواسته‌ها و حقوق مردم کشور به مذاکره ادامه خواهد داد.
همچنین علی باقری، سرپرست هیات مذاکره‌کننده ایران به تازگی در یک پیام توییتری تصریح کرد: «پس از هفته‌ها مذاکرات فشرده، بیش از هر زمان به توافق نزدیک شده‌‌ایم، اما تا وقتی درباره همه‌چیز توافق نشده باشد، درباره هیچ چیز توافق نشده است. واقع‌‌بینی، خودداری از زیاده‌‌خواهی و توجه به تجربه چهار سال گذشته لازمه تحقق این هدف است.» باقری تاکید کرد: «زمان تصمیم‌گیری طرف‌‌های مذاکراتی ما فرارسیده است.»
تل‌‌آویو: توافق به زودی امضا می‌شود
از دیگر سو همزمان با ارسال سیگنال‌‌های مثبت درباره مذاکرات، تل‌‌آویو بیش از گذشته نگران هرگونه توافق احتمالی شده است؛ هرچند تلاش دارد خود را برای این توافق آماده کند. در این رابطه کانال ۱۳ اسرائیل گزارش داد دولت تل‌‌آویو دارد خود را برای این احتمال آماده می‌کند که ایران و قدرت‌های جهانی هفته آینده در مذاکرات وین به توافق برسند.
کانال ۱۱ اسرائیل نیز گزارش داد پس از توافق تازه هستهای بین ایران و کشورهای ۱+۴ که به گفته این کانال اسرائیلی در این هفته امضا خواهد شد، نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل به آن واکنش نشان خواهد داد. اسرائیل امیدوار است لغو تحریم‌های ایران تدریجی باشد، اما معتقد است ایالات متحده شرکت‌‌های تجاری را به کار با ایران تشویق خواهد کرد. انتظار می‌‌رود بنی گانتس وزیر دفاع و آلون اوشپیز مدیرکل وزارت خارجه اسرائیل که در کنفرانس امنیتی مونیخ شرکت می‌کنند، درباره توافق احیای برجام اظهارنظر کنند.
