توافقات در «فاز فنی» تکمیل شد؟
مذاکرات وین در «فاز سیاسی»
عکس: ایرنا
همزمان با بازگشت علی باقری‌‌‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌‌‌ای برای ادامه گفتوگوها به محل مذاکرات یعنی وین، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران درباره آخرین وضعیت مذاکرات گفت که «گفتوگوها در مسیر درستی قرار گرفته است و بنبست لاینحلی نداریم.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی می‌‌‌گوید که در مورد برخی موضوعات کلیدی باقی مانده باید «تصمیمات خاص سیاسی» گرفته شود و این موضوع نیازمند این است که «تصمیمات در پایتخت کشورها» گرفته شود. به گفته خطیبزاده به‌خصوص از طرف واشنگتن نیاز به این تصمیمات خاص است و آنها باید تصمیمات خود را در مورد مسائل باقیمانده به‌خصوص موضوع رفع تحریم‌ها اعلام کنند. این دیپلمات ارشد کشورمان تاکید کرد که اگر این اتفاقات در بازگشت تیم‌‌‌های مذاکرهکنندگان کشورها به وین رخ دهد می‌توان گفت «با سرعت خوبی» به سمت رسیدن به یک «توافق پایدار و قابل اتکا» در حال حرکت هستیم. خطیبزاده همچنین تاکید کرد: «در راستای گفت‌‌‌وگوهایی که تاکنون انجام شده بسیاری از جداول آماده و ستونهای این جداول نیز آماده است. بخشی از پرانتزها پاکسازی شدهاند. در مورد ایدهها نیز تا حدود بسیار زیادی توافقاتی انجام شده و در حال تبدیل شدن به جملات و کلمات هستند.» همچنین سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره تنفس دو روزه مذاکرهکنندگان در پایتخت‌‌‌هایشان نیز توضیح داد: «مذاکرهکنندگان ارشد طبق توافق صورت گرفته برای انجام مشورت‌‌‌ها و همچنین انجام تنفس پس از چند روز گفت‌‌‌وگوهای فشرده به پایتخت‌‌‌ها بازگشته بودند و اکنون شاهد بازگشت مجدد مذاکرهکنندگان به وین هستیم. البته در این چند روز جلسات کارشناسی برگزار شده و تمرکز جلسات روی چهار متن اصلی در خصوص موضوعات مختلف بوده است.» علی باقری که از روز جمعه به تهران بازگشته بود، بامداد روز دوشنبه برای ادامه گفتوگوها با نمایندگان گروه ۱+۴ عازم وین شد. مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در دو روز اقامت در تهران در قالب یک برنامه سنگین و فشرده با همه مقامات ذی‌ربط بالادستی، فنی و تخصصی نشست‌‌‌های هماهنگی و مشورتی داشت. دور هشتم مذاکرات وین که به مدت دو روز در سطح سیاسی متوقف شده بود با بازگشت روسای هیات‌‌های مذاکره‌کننده ایران و سه کشور اروپایی عصر روز دوشنبه به وقت محلی ازسرگرفته شد.
سرعت آمریکا کم است
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد برگزاری کارگروه ترتیبات اجرایی در جریان برگزاری مذاکرات وین توضیح داد: «اختلافات مهمی در وین باقی مانده که مهم‌ترین اختلاف، سرعت نامناسب حرکت طرف‌‌‌های مقابل به‌ویژه آمریکا در ارائه ابتکارات است.» وی با اشاره به اینکه ایران در موضوعات مختلف ابتکارات خوبی داشته است، افزود: «در موضوعات فنی، مذاکرات پیشرفت‌‌‌های خوبی داشته است ولی در بحث رفع تحریم‌ها، گفتوگوها منوط به تصمیمات سیاسی شده که در طرف مقابل هنوز اتخاذ نشده و معطل مانده است. ابتکاراتی از سوی آنها دیده نمی‌شود و بیشتر شنونده بوده‌‌‌اند.»
پلن B ایران برای آمریکا جذابیتی ندارد
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص اظهارات وزیر خارجه آمریکا در مورد مذاکرات وین و همچنین برخی ضرب‌‌‌الاجل‌‌‌هایی که برای رسیدن به توافق مطرح می‌شود، گفت: «ما به وزیر امور خارجه آمریکا توصیه می‌‌‌کنیم که تمام تلاش خود را به کار بگیرد که پلن A به نتیجه برسد فکر می‌‌‌کنم پلن B برای هیچ کشوری جذابیت ندارد و وزیر خارجه آمریکا بهتر از هر کسی می‌‌‌داند که هر کشوری برای خودش پلن B دارد و شاید پلن B ایران برای آنها جذابیت نداشته باشد.» وی ادامه داد: «در مورد برخی از ددلاین‌‌‌ها و ضرب‌‌‌الاجل‌‌‌های ساختگی نیز باید عرض کنم رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، تیم سیاست خارجی این کشور و مذاکرهکنندگان در این کشور می‌‌‌دانند که اگر امروز برجام زنده است این موضوع به خاطر ایران است نه آمریکایی که از برجام خارج شد و تمام تلاشش را انجام داد که برجام را از بین ببرد.» به گفته این مقام ایرانی تازمانی که در رفتار آمریکا تغییر ایجاد نشود، ایران نمی‌تواند بگوید به نقطه‌‌‌ای رسیده‌‌‌ایم که توافق پایدار و قابل اتکا در دسترس ماست.
شرط مذاکره مستقیم با آمریکا
در بخش دیگری از نشست خبری سخنگو، این بحث مطرح شد که تاکنون گفت‌‌‌وگوهای ایران و آمریکا در جریان مذاکرات وین به صورت غیررسمی و غیرمستقیم بوده و شاید این مساله، یکی از دلایل تاخیر در به نتیجه رسیدن مذاکرات باشد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا در آینده نزدیک می‌توان شاهد مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا در جریان این مذاکرات بود؟ گفت: «سیاست جمهوری اسلامی ایران تا امروز که من در خدمت شما هستم این بوده است که آمریکا باید نشان دهد که از مسیر غلط گذشته خود به صورت عملی برگشته است و مادامی که این اتفاق نیفتد در میز برجام جایی ندارد. این اعتماد و شناسایی را آمریکا باید با اصلاح رفتار خود کسب کند.» وی تاکید کرد: «ما از طریق مسیر مطلوب و به صورت غیررسمی از طریق آقای مورا، نکات مورد نظرمان را داده و گرفته‌‌‌ایم و کماکان این مسیر ادامه دارد و تا نقطه‌‌‌ای که لازم باشد این مسیر ادامه پیدا می‌‌‌کند.»
ایران از خطوط قرمز خود کوتاه نمی‌‌‌آید
همچنین خطیبزاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه به تازگی اخباری را می‌‌‌شنویم که بیانگر این است که به حصول توافق در وین نزدیک شده‌‌‌ایم و ایران از برخی خواسته‌‌‌های خود در حوزه راستی‌‌‌آزمایی و تضمین‌‌‌ها کوتاه آمده است، توضیح داد: «اگر قرار بود ایران از خطوط قرمز خود کوتاه بیاید حتما در شش دور مذاکرات توافقی حاصل می‌‌‌شد.» سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: «ما برای رسیدن به توافق محورها و خطوط قرمز خود را فراموش نمی‌‌‌کنیم. توافقی که ما به دنبال آن هستیم باید از دو ویژگی قابل اتکا و پایدار بودن برخوردار باشد و ترجمه آن در اتاق‌‌‌های مذاکرات به طرف‌‌‌های اروپایی و آمریکایی گفته شده است.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی در ادامه با تاکید بر این موضوع که اختلافی در اصل اخذ تضمین و راستی‌‌‌آزمایی وجود ندارد و باید این تضمین وجود داشته باشد که در آینده آمریکا مجددا نظام بین‌الملل را با زیر پا گذاشتن تعهدات خود و خروج از توافقات امضا شده به سخره نمی‌گیرد، افزود: «باید هیچ دولتی در آمریکا از سازوکارهای برجام، ضد‌‌‌برجام استفاده نکند و تضمین‌‌‌هایی ارائه شود که انتفاع ایران از منافع اقتصادی برجام را تضمین کند. اینها موضوعات جدی هستند که در هر توافقی که حاصل شود باید این مسائل لحاظ شده باشد.»
امیرعبداللهیان: ایران وقت‌‌‌کشی نمی‌‌‌کند
از دیگر سو حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان که به تازگی به چین سفر کرده بود در گفت‌وگو با شبکه چینی سی‌‌‌جی‌‌‌تی‌‌‌ان، درباره نقش چین در احیای برجام گفت: «چین نقش سازنده و معقولی در مذاکرات توافق هسته‌‌‌ای داشته است، به‌ویژه در مذاکرات اخیر در وین برای لغو تحریم‌ها.» به گزارش «ایسنا» امیرعبداللهیان در این گفت‌وگو که در زمان سفرش به چین یعنی هفته گذشته انجام شد، گفت: «همان‌طور که در صحبت‌‌‌هایم با نخست‌‌‌وزیر و وزیر امور خارجه، وانگ یی گفتم، ما از حمایت چین طی مذاکرات وین قدردانی می‌‌‌کنیم و [در این گفتوگوها] ابراز امیدواری کردم چین به حمایت از موضع ایران ادامه دهد.» وی تاکید کرد: «ما همچنین به مقامات چینی اطمینان دادیم، ایران وقت‌‌‌کشی نمی‌‌‌کند یا تلاش نمی‌‌‌کند مذاکرات را از مسیر اصلی‌‌‌اش خارج کند و ما پیشنهادهای سازنده، موثر و واقع‌‌‌بینانه‌‌‌ای را پای میز مذاکرات در وین مطرح کرده‌‌‌ایم. همکارم آقای باقری و هیاتی از کارشناسان ارشد ایرانی به صورت فشرده روی پیشبرد این طرح‌‌‌ها کار میکنند.» به گفته وزیر امور خارجه ایران، چین و روسیه از برنامه سازنده ایران حمایت میکنند اما کشورهای غربی از جمله آمریکا تاکنون هیچ طرح نویی در مذاکرات ارائه نکرده‌‌‌اند. امیرعبداللهیان در این خصوص گفت: «اگر طرفین مذاکرات بتوانند تعهداتشان را در توافق هسته‌‌‌ای از سر بگیرند، ایران نیز بر اساس توافق به تعهداتش باز خواهد گشت. اگر ایران بتواند از مزایای اقتصادی توافق بهره‌‌‌مند شود، تمامی طرفین هم بهره‌‌‌مند خواهند شد.»
پیام عراقچی برای هیات ایرانی
همچنین روز گذشته سید عباس عراقچی، دبیر شورای راهبردی روابط خارجی در پستی اینستاگرامی از علی باقری و مذاکرهکنندگان کشورمان در وین حمایت کرد. به گزارش «ایسنا»، سید عباس عراقچی، مذاکره‌کننده هسته‌‌‌ای پیشین ایران در اینستاگرام خود نوشت: «دکتر باقری و همکارانش در مذاکرات وین ماموریت سختی را دنبال میکنند. حمایت کامل و دعای خیر همه با ایشان است.» عراقچی ادامه داد: «همان‌طور که مقام معظم رهبری در ٢۵ فروردین امسال فرمودند: «امیدواریم ان‌‌‌شاءالله مسوولان کشور در این زمینه [مذاکرات وین] هم کاملا با چشم باز، با دل محکم و با توکل به خدا و با ذکر «حسبناالله و نعم الوکیل» ان‌‌‌شاءالله جلو بروند، توفیقات الهی شامل حالشان بشود و ملت را خرسند و خوشحال کنند».»
