همچنین ماده ۱۸۲ آیین‌نامه داخلی مجلس نیز به عنوان قانون پشتیبان این طرح، ‌اصلاح شد تا بودجه‌های سنواتی از این پس ابتدا  در کمیسیون تلفیق و سپس در صحن علنی بررسی شوند.   این طرح به دلیل تسریع در فرآیند بررسی و تصویب بودجه در مجلس ارائه شده است از سوی دیگر کلیات بودجه در سال‌های ۹۷، ۹۹ و سال ۱۴۰۰ در صحن علنی رد شده بود در حالی ‌که جزئیات و تبصره‌ها در کمیسیون تلفیق به مدت یک ماه بررسی و تصویب شده بود.

 بودجه دو شوری چیست؟

پس از آنکه کمیسیون تلفیق کلیات بودجه را طی ۵ روز تصویب و صحن علنی نیز به آن کلیات را‌ی مثبت دهد این کمیسیون حداکثر پس ا‌ز دو روز موظف است تا وارد جزئیات بودجه شود و دوباره آن را برای رای‌گیری به صحن علنی بیاورد. در صورت تصویب کلیات، نمایندگان مجلس می‌توانند حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز پیشنهاد‌های خود را به کمیسیون‌های تخصصی ارائه دهند.

با انتشار گزارش شور دوم کمیسیون تلفیق بودجه، کمیسیون‌های تخصصی و نمایندگان ۱۰ روز فرصت دارند تا پیشنهاد‌های خود را ثبت کنند؛ اگر کلیات لایحه بودجه به تصویب مجلس نرسد، به دولت اعلام می‌شود تا ۱۵ روزه لایحه را اصلاح و به مجلس ارائه کند. در صورت تصویب کلیات اصلاح شده در مجلس، رسیدگی به جزئیات مطابق فرآیند قانونی این ماده دنبال خواهد شد. البته این مدت قانونی با موافقت هیات رئیسه مجلس تا ۱۰ روز قابل تمدید است.  کمیسیون‌‌هاى تخصصى نیز موظفند تا ۱۵ روز پس از تصویب کلیات لایحه بودجه در صحن علنی، گزارش خود را به کمیسیون تلفیق ارائه دهند.

کمیسیون تلفیق نیز موظف است تا ۱۵ روز پس از پایان مهلت گزارش کمیسیون تخصصی، با توجه به گزارش کمیسیون‌هاى تخصصى، گزارش نهایى‌ را تنظیم و به مجلس ارائه شود. مهلت رسیدگی کمیسیون تلفیق حداکثر تا ۱۵ روز با موافقت هیات رئیسه قابل تمدید است.  در جلسه علنى، به پیشنهادهاى مربوط به جزئیات درآمدی دولت رسیدگى و سقف آنها نیز مصوب می‌شود. پس از آن نیز به پیشنهادهاى مربوط به تبصره‌ها و ردیف‌ها رسیدگى خواهد شد.

در این میان دو شوری شدن بررسی بودجه اثراتی دارد بررسی دوشوری به این معناست که کلیات لایحه بودجه ابتدا در کمیسیون تلفیق طی بازه زمانی مشخص بررسی شود و سپس به صحن بیاید و درصورت تصویب آن، مجدد به کمیسیون تلفیق بازگشته و جزئیات نیز در بازه زمانی مشخصی بررسی می‌شود.  به گفته حسین‌زاده بحرینی، رئیس کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس، بودجه دو شوری باعث می‌شود زمان‌بندی بررسی بودجه در مجلس به گونه‌ای تغییر کند که بهره‌وری مجلس در رسیدگی به لایحه بودجه افزایش خواهد یافت و اصطکاک‌ها و اختلافات احتمالی میان دولت و مجلس در فرآیند بررسی لایحه بودجه را کاهش خواهد داد و اگر مجلس با کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور مخالف باشد، همان ابتدا نظر خود را اعلام می‌کند و دیگر یک ماه زمان نمی‌گذرد تا اعلام مخالفت شود.  اگرچه طرح «اصلاح سازوکار بررسی لایحه بودجه» در صحن علنی دیروز رای لازم را آورد، اما این طرح نیز ‌مانند طرح و لوایح دیگر موافقان و موافقانی داشت که برخی از آنها دلایل خود را تشریح کردند، سید‌ناصر موسوی، محمد خدابخشی، زهره الهیان و محمدرضا پورابراهیمی ازجمله این موافقان و مخالفان بودند.  بیشترین نگرانی مخالفان به این مربوط می‌شد که آنها نگران بودند تا اختیارات نمایندگان با این مصوبه در بررسی بودجه محدود شود. عبدالحسین روح‌الامینی نجف‌آبادی نسبت به این موضوع و با استناد به ماده ۱۵۰ آیین‌نامه داخلی مجلس تذکر داد.   به گفته روح‌الامینی ماده ۱۵۰ بر لوایح دو شوری دلالت دارد و زمانی که طرحی دو شوری مطرح شود، نماینده فقط می‌تواند تا ۱۲ ساعت پیشنهاد خود را درباره آن طرح بارگذاری کند و اگر بودجه نیز به این شکل بررسی و در پستوی تلفیق به تصویب برسد و فرصتی برای ارائه پیشنهادها از جانب نمایندگان وجود نداشته باشد چطور می‌توان نسبت به لحاظ دغدغه نمایندگان در بودجه امیدوار بود؟

از سوی دیگر قالیباف رئیس مجلس در پاسخ به تذکر روح‌الامینی گفت: اینکه می‌فرمایید بر اساس ماده ۱۵۰ نمی‌توان پیشنهادی ارائه کرد، این مساله مختص طرح‌ها و لوایح بوده و شامل لایحه بودجه نمی‌شود به اضافه اینکه در ماده ۱۴۹ نیز اشاره شده است در لوایحی که ماده واحده است، آن لایحه یا طرح شامل ماده ۱۵۲ نمی‌شود.

 

اخبار مرتبط