نقش مخرب پاریس در احیای برجام تایید شد
بازی «فروشنده» فرانسوی در مذاکرات وین
عکس: AFP
پیشتر «دنیای اقتصاد» در گزارشی که روز ۱۷ آذر با عنوان «بازی‌خوانی واسطه‌برجامی» منتشر شد، در گفت‌وگو با کارشناسان به بررسی نقش تخریبی پاریس در احیای برجام پرداخت. در همین ارتباط، یک منبع آگاه در گفت‌وگو با «ایرنا» درباره عملکرد برخی از کشورهای اروپایی در دور پیشین مذاکرات وین گفت: تیم مذاکره‌کننده فرانسه نقش سازنده‌‌ای در مذاکرات ایفا نمی‌کرد و عمدتا با سنگ‌‌اندازی‌‌های خود سرعت پیشرفت در گفت‌وگوها را تا حد قابل توجهی پایین آورده بود. این منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود، به «ایرنا» گفت: حضور نمایندگان فرانسه در اجلاس وزرای خارجه گروه ۷ در لیورپول و غیبت دو روزه آنها حین کار روی پیش‌‌نویس‌‌ها در دور قبلی مذاکرات، باعث شد که متن‌‌ها پیشرفت زیادی داشته باشد؛ اما دوباره بعد از بازگشت آنها از لیورپول، مجددا روند اخلالگری آغاز شد.
این منبع آگاه افزود: پیش‌‌نویس‌‌ها تا حد قابل قبولی پیشرفت کرده بود؛ ولی بعد از بازگشت نمایندگان فرانسه از کنفرانس لیورپول و مخالفت آنها با پیش‌‌نویس‌‌ها، مسیر مذاکرات مختل شد؛ این امر باعث شد در جلسه داخلی بین کشورهای ۱+۴ بحث‌هایی شکل بگیرد.
در همین حال، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران نیز روز پنج‌شنبه در کنفرانس خبری مشترک با همتای عراقی، در پاسخ به سوالی درباره جدیدترین وضعیت گفت‌وگوهای وین گفت: در مذاکرات قبلی در مجموع رویکرد برخی کشورهای اروپایی به‌طور مشخص فرانسه را سازنده ندیدیم؛ انتظار ما این است که طرف فرانسوی در مذاکرات بر نقش سازنده تمرکز و کمک کند.
وزیر امور خارجه همچنین در این خصوص افزود: با صراحت اعلام می‌کنیم با حسن نیت و جدیت و با نگاه به رسیدن به یک توافق خوب مذاکرات جدی خودمان را در وین دنبال خواهیم کرد و امیدوار هستیم طرف‌‌های مقابل هم با همین رویکرد وارد شوند.
وی ابراز کرد: اینکه طرف‌‌های مقابل دائم مصاحبه و اعلام کنند ما نگران پیشرفت هستهای ایران هستیم، با صدای بلند اعلام می‌کنیم اگر می‌خواهید نگرانی شما در موضوع هستهای صلح‌‌آمیز ایران برطرف شود تمام تحریم‌های برجامی باید برطرف شود. وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران با منطق قوی خود مذاکرات را تا رسیدن به توافق خوب ادامه می‌دهد و زمانی که طرف‌‌های مقابل اراده جدی خودشان را نشان دهند روزی است که می‌توانیم از بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان در برجام سخن بگوییم.
البته این نخستین بار نیست که فرانسه قصد برهم زدن مذاکرات و بازی در نقش پلیس بد را دارد. فرانسوی‌‌ها در مذاکرات هستهای قبل از ۲۰۱۵ بهویژه مذاکرات آبان ماه ۹۳ نیز مواضع مشابهی را اتخاذ کرده و به‌طور خاص دیدگاه‌های رژیم صهیونیستی را در قبال برجام، مدنظر قرار داده بودند. در آن تاریخ لوران فابیوس، وزیر خارجه وقت فرانسه برخلاف دیگر همتایانش در اظهارنظرهایی دوپهلو بر طبل بی‌‌‌‌‌‌اعتبار کردن این مذاکرات می‌‌‌‌‌‌کوبید و مشخصا از صهیونیست‌‌‌‌‌‌ها و تامین منافع آنها حرف به میان می‌‌‌‌‌‌آورد. در آن زمان، فرانسه خواستار تضمین‌‌های بیشتری از سوی ایران شد و از تهران خواست برخی از تاسیسات هستهای خود را در نزدیک‌‌‌‌‌‌ترین زمان تعطیل کند. فرانسه سال گذشته نیز در یک موضع‌‌گیری عجیب خواستار حضور کشورهای منطقه، به ویژه عربستان در مذاکرات شده بود.
توطئه فروشنده فرانسوی
در تازه‌ترین اقدام امانوئل مکرون، رئیس‌‌جمهور فرانسه در میانه دور هفتم مذاکرات هستهای ایران با کشورهای ۱+۴ که ۸ آذر در وین اتریش برگزار شد، به منطقه خلیج‌‌فارس سفر کرد. دستاورد او از این سفر، امضای قرارداد فروش ۸۰ جت جنگنده «داسو رافال» به ارزش ۱۹میلیارد دلار به امارات عربی متحده بود. غروب جمعه ۱۲ آذر و درحالی که مذاکرات وین به ساعات پایانی خود نزدیک می‌شد، مکرون در جریان سفر خود به منطقه در مصاحبه‌‌ای با خبرنگاران در دبی درباره این مذاکرات موضع‌‌گیری کرد و گفت مذاکرات موفقیت‌آمیز نبوده است و بعید است در کوتاه‌‌مدت از سر گرفته شود.
این سخنان در شرایطی بیان شد که مذاکره‌‌کنندگان ایرانی و همچنین طرف‌‌های مقابل از ادامه مذاکرات در هفته آینده خبر می‌‌دادند؛ مذاکراتی که ۱۸ آذر از سر گرفته شد. موضع تخریبی و ایذایی فرانسه که پیشتر و در جریان مذاکرات منتهی به برجام در سال ۲۰۱۵ نیز سابقه دارد، تعجب بسیاری از محافل سیاسی و رسانه‌‌ای را برانگیخته است. «دنیای‌‌اقتصاد» ۱۷ آذر در گزارشی با عنوان «بازی‌خوانی واسطه برجامی» به چرایی نقش‌‌آفرینی تخریبی پاریس در جریان مذاکرات پرداخت.
در این گزارش رضا نصری، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل در پاسخ به این پرسش «دنیای‌‌اقتصاد» که چرا پاریس در پی کارشکنی در مذاکرات هستهای است، تاکید کرد فرانسه از تیرگی روابط میان ایران و کشورهای عربی بهره‌‌‌‌‌‌برداری می‌کند و برای فروش سلاح، به ایران‌‌‌‌‌‌هراسی می‌‌‌‌‌‌پردازد. او افزود: «ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه به دلیل سوابق و تلاشش در فروش اسلحه، در محافل سیاسی فرانسه به «آقای فروشنده» شهرت دارد.» نصری ادامه داد: «او (لودریان) مهم‌ترین منبع فروش سلاح به ژنرال السیسی مصر، عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس بوده و طبیعتا برای خوشایند مشتریانش بعضا در مذاکرات هستهای کارشکنی هم می‌کند.»
ابراهیم متقی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران دیگر کارشناسی بود که در این گزارش به تبیین رفتار مکرون پرداخت و گفت: «نقش‌‌‌‌‌‌یابی فرانسه در فضای دیپلماسی هستهای، همواره مبتنی بر نشانه‌هایی از محدودسازی قدرت ایران بوده و فرانسه به‌طور سنتی یکی از حامیان اصلی کشورهای جهان عرب در دوران دفاع مقدس و در سال‌های بعد از فروپاشی قدرت صدام حسین در عراق به شمار می‌‌‌‌‌‌رفته است.»
رحمن قهرمانپور، پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل نیز با اشاره به موضع‌‌‌‌‌‌گیری‌‌‌‌‌‌های منفی مکرون علیه برجام و ایران و سفرش به امارات، قطر و عربستان به «دنیای اقتصاد» گفت: «پاریس همیشه احساس می‌کند در جمع تروئیکای اروپایی از بریتانیا و آلمان عقب‌‌‌‌‌‌تر است و اکنون این‌گونه تصور می‌کند که فرصتی فراهم شده تا با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و رفتن آنگلا مرکل از صحنه قدرت، بتواند در صحنه سیاست خارجی اتحادیه اروپا به صورت موقت حرف اول را بزند. در واقع اکنون مکرون تلاش می‌کند از مساله هستهای ایران برای نزدیکی به کشورهای منطقه و در راس آنها عربستان سعودی و امارات متحده عربی بهره بگیرد.»
بهزاد احمدی کارشناس مسائل اروپا نیز بر این باور است که فرانسه با این اقدامات و موضع‌‌‌‌‌‌گیری‌‌‌‌‌‌ها تلاش می‌کند به کشورهایی چون عربستان و امارات اطمینان بدهد که صدا و نظرشان در مذاکرات نمایندگی می‌شود.
عابد اکبری، کارشناس مسائل اروپا نیز دیگر کارشناسی بود که درباره موضع اخیر مکرون و ارتباط آن با مذاکرات هستهای به «دنیای اقتصاد» گفت: «مساله این است که این توافق به نتیجه خواهد رسید. ایران و آمریکا برنامه‌های مهم‌تری در تغییر ژئوپلیتیکی دارند و در جریان گذار نظم بین‌المللی به عنوان دو بازیگر مهم در جغرافیای خود مایلند بر برنامه‌های جدید تمرکز کنند. اروپا، بهویژه فرانسه نیز بی‌‌‌‌‌‌شک آگاه است که درصورت انعقاد توافق، نظم منطقه غرب آسیا به قرار قطب اصلی ایران و قمرهای اطراف آن خواهد بود و این اقمار درنهایت ناگزیرند با مدیریت غیرمستقیم ایران برنامه‌های منطقه‌‌‌‌‌‌ای را پیش ببرند.» با این حال مذاکرات ایران و ۱+۴ قرار است امروز دوشنبه ۶ دی در وین از سر گرفته شود. این گفت‌وگوها که از ۸ آذر شروع شده است، تاکنون با دو وقفه همراه بوده است؛ بار اول کشورهای اروپایی که از دریافت پیشنهاد مکتوب و جدی ایران متعجب شده بودند، درخواست تنفس و مشورت با پایتخت‌‌های خود را دادند. بار دوم هم، بر اساس اجماع تیم‌‌های مختلف، طرف‌‌های توافق پس از رسیدن به دستور کار مشخص و مشترک به پایتخت‌‌ها رفتند تا پس از تعطیلات مربوط به سال نو میلادی در شهر وین گفت‌وگوها را ادامه دهند.
