علی باقری تور اروپایی خود را سازنده ارزیابی کرد
پالس مثبت از پیش‌مذاکره
چند هفته بیشتر تا برگزاری دور هفتم مذاکرات وین باقی نمانده و در این زمان اندک، رایزنی‌های برجامی چه از سوی ایران و چه از سوی آمریکا افزایش پیدا کرده است.در این راستا علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران در تور اروپایی خود به فرانسه، آلمان، انگلیس و اسپانیا سفر کرد. اخیرا نیز وی با هدف گفت‌وگوها بر سر لغو تحریم‌ها به بروکسل و مسکو سفر کرده بود. باقری در گفت‌وگوهایی که طی این سفرها انجام داد تاکید کرد که اولا گفت‌وگوها با مقامات اروپایی صریح و سازنده بود و دوما گفت که ایران خواستار تعهدی مبنی بر این است که آمریکا بار دیگر از توافق هسته‌ای خارج نخواهد شد. همچنین از سوی دیگر رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، از روز پنج‌شنبه بیستم آبان راهی سفری ۱۰ روزه به کشورهای حاشیه خلیج فارس و اسرائیل شد. بیانیه وزارت خارجه آمریکا مدعی است که مالی سفر خود را با هدف «هماهنگ کردن مواضع در ارتباط با نگرانی‌های ناشی از اقدامات ایران، از جمله تحرکاتش در منطقه» آغاز کرده است. در عین حال «کامالا هریس» معاون رئیس جمهور آمریکا عصر جمعه (به وقت تهران) در سخنانی گفت که تمایل واشنگتن برای بازگشت به برجام روشن است.
گفت‌وگوها با مقامات اروپایی صریح و سازنده بود
علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد پرونده هسته‌ای کشورمان که در چهارمین مقصد سفرش به چند کشور اروپایی صبح روز جمعه وارد مادرید شد، در گفت‌وگویی درباره دیدار با برخی از همتایان اروپایی خود در روزهای اخیر و دیدگاه آنها برای پیشبرد این گفت‌وگوها توضیح داد: «من در سه روز گذشته گفت‌وگوهای خیلی خوبی با مقام‌های سیاسی سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس داشتم.گفت‌وگوها در عین حالی که «صریح و جدی» بود، ولی «سازنده و روبه جلو» بود.ما نگاه خودمان را به طور خیلی صریح و شفاف درباره چارچوب‌های لازم در گفت‌وگوهای پیش رو به آنها گفتیم و نگاه‌مان را با آنها به اشتراک گذاشتیم و انتظاراتمان را از گفت‌وگوهای آینده به آنها اعلام کردیم.»
هدف اصلی گفت‌وگوها از منظر ایران، لغو تحریم‌ها و رسیدن به تضمین لازم
باقری کنی، در گفت‌وگویی تلویزیونی با شبکه پرس تی‌وی درباره هدف از گفت‌وگوهای وین از منظر جمهوری اسلامی ایران گفت: «هدف اصلی گفت‌وگوها از نظر جمهوری اسلامی ایران، لغو تحریم‌های غیرقانونی است که توسط دولت ایالات متحده آمریکا به واسطه نقض فاحش توافق برجام و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ علیه ملت ایران اعمال شده است.» به گزارش خبرگزاری مهر باقری ادامه داد: «یکی از موضوعات مهم در دستور کار گفت‌وگوها، این است که ما به تضمین‌هایی دست پیدا کنیم که از تکرار مجدد نقض فاحش یک توافق بین‌المللی جلوگیری کنیم.آمریکایی‌ها با نقض برجام و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و تحمیل تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران، صرفا به جمهوری اسلامی ایران خسارت وارد نکردند، بلکه به کشورهای دیگر عضو برجام نیز خسارت وارد کردند.» در عین حال باقری پنج‌شنبه شب در گفت‌وگویی با شبکه سی.ان.ان درباره مذاکرات وین به کریستین امانپور خبرنگار این شبکه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ایران می‌خواهد این تحریم‌ها پیش از توافق لغو شوند یا بخشی از به نتیجه رسیدن این توافق باشد، توضیح داد: «قاعدتا باید بخشی از آن باشد اما مساله لغو تحریم‌ها باید پیش از مذاکرات به یک نتیجه‌ای برسد.»
اهمیت تاثیر توافق روی تجارت با ایران
همچنین معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگویی با روزنامه انگلیسی گاردین گفت: «ایران تعهدی می‌خواهد که آمریکا دوباره از توافق هسته‌ای امضا شده توسط قدرت‌های جهانی خارج نمی‌شود.» به گزارش «ایسنا» باقری افزود: «در مذاکرات وین میان ایران و دیگر امضا‌کنندگان طرفین توافق نتوانستند بر سر وسیله‌ای برای راستی‌آزمایی اینکه تحریم‌های آمریکا لغو شده‌اند و تاثیری عمل‌گرایانه روی تجارت با ایران داشته‌اند، به توافق برسند.»معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در این باره گفت: «ما به راستی‌آزمایی احتیاج داریم و این موضوع هنوز حل نشده است.یکی از موضوعاتی است که هنوز نهایی نشده، کافی نیست که فقط در توافق ذکر شود.» او این موضوع را که هیاتی مستقل، مسوول این راستی‌آزمایی باشد، غیر محتمل ندانست.
آمریکا و اروپا تضمین بدهند
این دیپلمات ارشد کشورمان با دفاع از این مطالبه که آمریکا تضمین بدهد به توافق پایبند خواهد بود، بیان کرد: «موضوع یک توافق در میان است، نه یک سیاست.اگر توافق و صلحی میان دو کشور باشد، تاثیر یک معاهده را دارد.موضوع قوانین بین‌المللی است.قرار نیست قوانین داخلی آمریکا بر یک توافق بین‌المللی غالب شود.چنین چیزی خلاف قوانین بین‌المللی است.»
باقری ادامه داد: «او از قدرت‌های اروپایی می‌خواهد آنها هم از طرف خودشان تضمین بدهند، فارغ از اینکه موضع آمریکا چه باشد، با ایران تجارت خواهند کرد؛ احتمالا از طریق به کارگیری قانونی بازدارنده که تاثیر تحریم‌های آمریکا روی شرکت‌های اروپایی تجارت‌کننده با ایران را خنثی کند.» معاون سیاسی وزیر امور خارجه این ادعا را که ایران با تلاش در راستای توسعه برنامه هسته‌ای اش در از سرگیری مذاکرات وین وقت کشتی می‌کرده است، رد کرده و گفت: « این برای یک دولت جدید امری عادی بوده است که موضع مذاکراتی خود را آماده کند و با دیگر شرکا مذاکراتی دوجانبه داشته باشد.» وی در مذاکرات وین درخواست لغو تحریم‌های مرتبط با توافق هسته‌ای را تکرار کرد.
باقری علاوه بر این، هر گونه مذاکره درباره برنامه موشکی و امنیتی ایران و گنجانده شدن آنها را در توافق هسته‌ای رد کرد و گفت: «برجام[توافق هسته ای] چارچوب شفافی دارد و موضوعات دیگر مرتبط نیستند.ما قصد نداریم درباره توان دفاعی یا امنیتمان مذاکره کنیم.»
معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان این موضوع را که گفته می‌شود موضع مذاکراتی او آن‌قدر سرسخت است که رسیدن به توافقی در وین غیرممکن است، رد کرد و توضیح داد: «ما فقط می‌گوییم طبق برجام، تحریم‌ها باید لغو شوند.ما یک توافق انجام داده بودیم و دیدگاهمان این است که باید اجرایی شود.» او در پاسخ به اینکه آیا از نظر او لازم است مذاکرات وین از نقطه شروع از سرگرفته شود، گفت: «اینکه از کجا شروع کردیم مهم نیست، بلکه آنچه اهمیت دارد این است به توافقی برسیم که نتایجی عمل گرایانه برای طرفین داشته باشد.هدف اصلی ما رفع تحریم‌های غیرقانونی است که آنها با تخطی از قطعنامه‌های سازمان ملل بر ملت ایران اعمال کردند.هرگونه تحریم مغایر با برجام که در دوره ریاست‌جمهوری اوباما و ترامپ از سوی آنها اعمال شده بود، باید لغو شود.این توافقی است که برجام را شکل داد.»
روایت امیرعبداللهیان از رایزنی‌های اخیر باقری در اروپا
همزمان حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در توییتی با اشاره به سفر اخیر علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان به تعدادی از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و آلمان و رایزنی‌های صورت گرفته در این سفرها نوشت: «این روزها دکتر باقری گفت‌وگوهای موفقی را در اروپا دنبال می‌کند.ما در میز مذاکرات وین آماده نیل به توافق خوب هستیم.بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات یک اصل مهم و راهگشاست.»
نظر برلین و لندن درباره آغاز مذاکرات
از سوی دیگر وزارت خارجه آلمان اعلام کرد که مذاکرات وین باید از نقطه‌ای که در دور ششم متوقف شده بود، از سر گرفته شود.این وزارتخانه با اشاره به سفر «علی باقری» معاون وزیر خارجه ایران به برلین، در توییتر خود اعلام کرد: « معاون وزیر خارجه ایران، علی باقری کنی به برلین سفر کرد.ازسرگیری گفت‌وگوهای وین درباره برجام، در محوریت این مذاکرات قرار داشت.برای ازسرگیری سریع‌تر و کامل برجام، مذاکرات باید از جایی که در ژوئن ۲۰۲۱ متوقف شده بود، از سرگرفته شود.»
وزارت خارجه انگلیس نیز طی بیانیه‌ای با اشاره به دیدار «علی باقری» معاون سیاسی وزیر خارجه ایران با مقام‌های لندن، گفت در جریان این دیدار از تهران خواسته شده است که از فرصت به وجود آمده در دور تازه مذاکرات برجامی، برای احیای این توافق استفاده کند.
رایزنی‌های رابرت مالی در منطقه
همچنین در آستانه از سرگیری مذاکرات ایران و طرف‌های باقی‌مانده در برجام، رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، از روز پنج‌شنبه بیستم آبان راهی سفری ۱۰ روزه به کشورهای حاشیه خلیج فارس و اسرائیل شد.در بیانیه ادعایی وزارت خارجه آمریکا آمده است مالی سفر خود را با هدف «هماهنگ کردن مواضع در ارتباط با نگرانی‌های ناشی از اقدامات ایران، از جمله تحرکات ایران در منطقه» آغاز کرده است.
نخستین توقفگاه مالی طی این سفر ۱۰ روزه ابوظبی در امارات متحده عربی است.بر اساس این بیانیه، وی در صدر هیاتی متشکل ازمقام‌های مختلف آمریکایی و روسای سازمان‌های مختلف عازم این سفر شده است. نماینده ویژه دولت آمریکا بعد از امارات به اسرائیل می‌رود؛ رژیمی که خود را طرف اصلی در برابر برنامه هسته‌ای ایران می‌داند و با تلقی کردن این برنامه به عنوان «خطر حیاتی» برای موجودیت اسرائیل، مدعی است که «طرح‌ها و آمادگی نظامی برای حمله به تاسیسات اتمی ایران را تسریع کرده است».
مالی در پایان گفت‌وگوهای خود با مقامات اسرائیلی، به عربستان و سرانجام به بحرین خواهد رفت. وی همزمان با آغاز سفرش به منطقه در توییتی نوشت که تمرکز مذاکرات بر «بازگشت متقابل (آمریکا و ایران) به برجام» است.
مسکو: نیازمند اراده سیاسی هستیم
در عین حال سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امورخارجه روسیه با بیان اینکه برای بازگشت به برجام به اراده سیاسی نیاز است، تاکید کرد که آمریکا برای احیای برجام باید سیاست تحریمی خود علیه ایران را به طور موثر تغییر دهد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری تاس، ریابکوف روز پنج شنبه در اظهاراتی تاکید کرد: «برای تضمین اینکه مذاکرات وین منجر به بازگشت به برجام به شکل اولیه اش خواهد شد، باید تمام تلاش‌ها به کار گرفته شود.اکنون نیازمند اراده سیاسی هستیم.از طرف آمریکا، مهم است که این کشور ثابت کند و در عمل نشان دهد که سیاست تحریمی به کار گرفته در سال‌های اخیر را مورد بازبینی قرار می‌دهد و به طرف ایرانی این فرصت داده می‌شود که از مزایای اقتصادی گنجانده شده در توافق بهره مند شود.توافقاتی که در بطن برجام قرار گرفته است.» این دیپلمات ارشد روس افزود: «طرف‌های برجام باید به اجرای این توافق به شکل اولیه اش بازگردند.برای دستیابی به این مهم نیز باید مذاکرات را از همان پیشرفت‌هایی که تا ٢٠ اوت به آن دست یافته بودیم، یعنی زمانی که رایزنی‌ها به حالت تعلیق درآمد، ادامه دهیم.»
تاکنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان اعضای برجام برای رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا انجام شده است.طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است.مضاف بر این، دولت جو بایدن اعلام کرده که هیچ‌گونه ضمانتی درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام نمی‌دهد.
