احیای برجام به نفع کشورهای عرب است
توصیه برجامی قطر به اعراب
وزیر خارجه قطر با اشاره به اینکه بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران به نفع همه است، گفت که کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس باید به دور از هرگونه دخالتی با ایران ارتباط برقرار کنند.«محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر دیروز چهارشنبه، ۱۳ اکتبر-۲۱ مهر درباره مذاکرات میان ایران و عربستان، ضرورت اقدام کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای برقراری ارتباط با ایران به دور از هرگونه دخالتی، مهم بودن بازگشت به برجام توضیحاتی را ارائه داد.به گزارش خبرگزاری فارس، وزیر خارجه قطر در ادامه تصریح کرد: «سوءتفاهم با کشورهای همسایه دلایلی داشت که امیدواریم دوباره ظاهر نشوند. ما شاهد حرکت مثبتی بین عربستان سعودی و ایران هستیم و این را تشویق می‌کنیم.» روز دوشنبه خبرگزاری فرانسه به نقل از یک دیپلمات سعودی که از مذاکرات آگاه است نوشت که تهران و ریاض در آستانه توافق برای کاستن از سطح تنش و بازگشایی کنسولگری‌ها هستند. وزیر خارجه قطر در ادامه اظهاراتش با اشاره به اینکه میانجی‌گری میان ایران و کشورهای دیگر به نفع قطر است، افزود: «ما با ایران به عنوان یک کشور همسایه و بازیگری اساسی در منطقه تعامل می‌کنیم.»
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی درباره برجام و توافق هسته‌ای با ایران نیز گفت: « بازگرداندن توافق هسته‌ای به نفع ما است و ما هرگونه حمایت لازم برای تحقق این امر را ارائه خواهیم داد. کشورهای شورای همکاری [خلیج فارس] باید به دور از هرگونه دخالتی با ایران ارتباط برقرار کنند.»
دیدار سالیوان با لاپید درباره ایران
همزمان با این اظهارات، مشاور امنیت ملی آمریکا با تکیه بر ادعاهای همیشگی واشنگتن علیه برنامه هسته‌ای ایران، تاکید کرد که رئیس‌جمهور بایدن متعهد به عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است. به گزارش «ایسنا»، کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای درباره ملاقات یاییر لاپید وزیر امورخارجه رژیم صهیونیستی و جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا، تصریح کرد دو طرف در این دیدار که در واشنگتن انجام گرفت درباره موضوعات منطقه‌ای و امنیتی که برای آمریکا و اسرائیل حائز اهمیت است، رایزنی کرده‌اند.
بنابر گزارش وب سایت رسمی کاخ سفید، در این بیانیه آمده است که جیک سالیوان درباره تعهد آمریکا به امنیت اسرائیل، عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با اسرائیل و همچنین وضعیت معیشتی فلسطینیان بحث و تبادل‌نظر کردند. همچنین در این بیانیه آمده است که آنها درباره آنچه تهدید ایران خوانده‌اند، رایزنی کرده و جیک سالیوان نیز تاکید کرده است که رئیس‌جمهور جو بایدن متعهد است از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اطمینان حاصل کند. بنابر اعلام کاخ سفید، سالیوان و لاپید در ادامه توافق کردند که به همکاری نزدیک خود درباره ایران و سایر موضوعات مهم منطقه‌ای ادامه دهند.
دفتر وزیر امورخارجه رژیم صهیونیستی نیز پیشتر در بیانیه‌ای اعلام کرده بود: یاییر لاپید نگرانی اسرائیل نسبت به تلاش ایران برای دستیابی به توانایی‌های هسته‌ای را ابراز کرد.وی همچنین درباره لزوم وجود نقشه جایگزین برای توافق هسته‌ای، با مشاور امنیت ملی آمریکا به گفت‌وگو پرداخت.
فرصت بازگشت به مذاکرات نامحدود نیست
همچنین سخنگوی کاخ سفید در کنفرانس خبری درباره از سرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین توضیحاتی را ارائه داد. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اینترنتی کاخ سفید، جن ساکی در کنفرانس خبری سه شنبه شب که در پی رایزنی یاییر لاپید وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی با مقامات آمریکایی درباره برنامه هسته‌ای ایران و مذاکرات هسته‌ای انجام شد، در پاسخ به اینکه مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد و آیا نظری درباره زمان از سرگیری آن دارد یا نه، گفت: ما مسلما شرکایمان را در جریان اقداماتمان در جهت دست یافتن به مسیری دیپلماتیک در مذاکرات ۱+۵ با ایران می‌گذاریم. بنابراین، مطمئنا، در این باره [با مقامات اسرائیلی] گفت‌وگو شده است. ساکی ادامه داد: ما باور داریم دیپلماسی همیشه انتخاب اول است و باید این طور باشد.
سخنگوی کاخ سفید با اشاره به سخنان آنتونی‌بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا درباره فرصت باقی مانده برای از سرگیری مذاکرات گفت: فکر می‌کنم همه شما شاهد بودید وزیر امور خارجه آخر هفته‌ای که گذشت گفته بود زمان نامحدود نیست، هنوز هم همین است. اما ما به دنبال کردن مذاکرات ادامه می‌دهیم. تیم ما آماده بازگشت به دور دیگری از مذاکرات است، اما اطلاعات جدیدی درباره اینکه چه زمانی خواهد بود، ندارم.
ساکی در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به ابراز نگرانی وزیر امور خارجه اسرائیل به مشاور امنیت ملی آمریکا درباره این ادعا که ایران در حال نزدیک‌تر شدن به دستیابی به یک سلاح هسته‌ای است، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در صورت عدم همراهی ایران با مسیر دیپلماتیک به این موضوع واکنشی نشان خواهد داد و آن را در ژنو مطرح خواهد کرد یا نه، گفت: هدف ما پیش رفتن در مسیر دیپلماتیک است. بحثی هم در این نیست که ما به خاطر خروج دولت قبلی [آمریکا] از توافق هسته‌ای و از بین بردن امکان نمایان بودن ظرفیت و توانی که آنها[ایران] داشتند، در وضعیت فعلی‌مان قرار داریم.
او در این راستا ادامه داد: اما تمرکز ما روی این است که ببینیم آیا می‌توانیم به دور دیگری از مذاکرات وین بازگردیم یا نه. فراتر از این حدس و گمانی را مطرح نمی‌کنم.
بر اساس این گزارش، اظهارات سخنگوی کاخ سفید درباره مذاکرات وین و توافق هسته‌ای در پی این مطرح می‌شود که پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۱ آمریکا و تشکیل دولت جدید در کاخ سفید، موضوع بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای، طبق وعده انتخاباتی او در دستورکار سیاست خارجی دولت بایدن قرار گرفت. قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا، در ماه‌های گذشته شش دور مذاکرات پیرامون احیای توافق هسته‌ای در وین را برگزار کردند. این مذاکرات میان ایران و دیگر اعضای کمیسیون مشترک برجام و با حضور آمریکا درمحل مذاکرات برگزار شد. البته ایران و آمریکا مذاکرات مستقیمی نداشتند و تنها از طریق نمایندگان دیگر کشورهای حاضر در مذاکرات در جریان مواضع یکدیگر قرار می‌گرفتند.
برگزاری دور هفتم این مذاکرات تا پس از تشکیل دولت سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به تاخیر افتاد. زمان دقیق از سرگیری مذاکرات مشخص نیست، اما ایران اخیرا همزمان با برگزاری نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل گفته که این مذاکرات می‌تواند در آینده نزدیک از سر گرفته شود. مذاکرات وین در این راستا پیش می‌رود که بتواند از طریق اقداماتی هماهنگ شده، موجب بازگشت دوجانبه آمریکا و ایران به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای شود.
توضیحات خطیب‌زاده درباره سفر مورا
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با اشاره به سفر «انریکه مورا» معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران در روز پنج‌شنبه (۲۲ مهر) اظهار کرد: این سفر در ادامه رایزنی‌های دوطرف درباره موضوعات مورد علاقه فی‌مابین از جمله روابط ایران و اتحادیه اروپا، افغانستان و برجام انجام می‌شود. سخنگوی وزارت امورخارجه همچنین اظهار کرد: رایزنی‌ها و تماس‌های دو طرف هیچ‌گاه قطع نبوده و به‌صورت مستمر حول موضوعات مختلف در جریان است و این سفر نیز در همین چارچوب صورت می‌پذیرد.
همزمان معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران نیز اعلام کرد که روز پنج‌شنبه با«انریکه مورا»، معاون سرویس اقدام اتحادیه اروپا، دیدار و رایزنی می‌کند. علی باقری در صفحه توییتر خود در این زمینه نوشت: «در ادامه رایزنی‌های اخیر منطقه‌ای و بین‌المللی، پنج‌شنبه میزبان آقای انریکه مورا، معاون سرویس اقدام اتحادیه اروپا خواهم بود.تبادل نظر درباره مسائل دوجانبه، منطقه‌ای از جمله افغانستان و نیز مذاکرات برای برداشتن تحریم‌های ظالمانه در دستور کار این سفر است.»
