امیرعبداللهیان از حواشی اجلاس بغداد گفت
احوالپرسی وزرای خارجه ایران و عربستان
در همین ارتباط، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران درباره ملاقات با وزیر خارجه عربستان در نشست بغداد گفت: «بین ایران و عربستان گفت‌وگوهایی انجام شده و سعودی‌ها به دنبال این هستند که دولت جدید مستقر شود.» امیرعبداللهیان افزود: «بین من و آقای فیصل بن فرحان وزیر خارجه سعودی احوالپرسی صورت گرفت و طرف سعودی ضمن اینکه تبریک گفت اشاره داشت ما منتظر هستیم دولت جدید مستقر شود و ارتباطات خود را از سر خواهیم گرفت.» او تاکید کرد: «ولی در این مرحله از سفر در بغداد گفت‌وگو و مذاکره رسمی مبنی بر تداوم مذاکرات قبلی بین ما انجام نشد.»
امیرعبداللهیان همچنین گفت: ما از برگزاری هر نشستی که با حضور اهل منطقه و مقامات منطقه باشد استقبال می‌کنیم. اینکه همسایگان عراق در نشستی گردهم بیایند مورد توجه ماست. اما اینکه بیگانگان بخواهند در ترتیبات جدید منطقه‌ای ایفای نقش کنند را به نفع عراق و منطقه نمی‌دانیم و قرار بر این شد تا بنده در این اجلاس شرکت کنم و فرصت خیلی خوبی بود و گفتوگوهای خوبی صورت گرفت.
دولت عراق روز شنبه ۶ شهریور کنفرانسی با حضور مقامات ارشد هشت کشور منطقه‌ای و همچنین فرانسه برگزار کرد که هدف از آن «کاهش تنش‌ها در منطقه»، «احترام به حق حاکمیتی دولت عراق» و «خارج کردن عراق از صحنه رویارویی قدرت‌های خارجی» عنوان شده است. در این کنفرانس رهبران مصر، اردن، قطر، فرانسه، نخست وزیر امارات و همچنین وزرای خارجه ایران، عربستان، ترکیه و کویت حضور داشتند.
در همین ارتباط، فواد حسین وزیر خارجه عراق روز شنبه ۶ شهریور در نشست خبری حاشیه کنفرانس بغداد اعلام کرد ایران و عربستان مذاکرات دوجانبه را با میانجی‌گری دولت بغداد ادامه می‌دهند و اظهار امیدواری کرد که این مذاکرات به «نتیجه مثبت» منجر شود.
وزیرخارجه عراق پیش‌تر نیز در نشستی خبری در ایتالیا، درباره چرایی ایفای نقش بغداد در برقراری تماس میان ریاض و تهران و گفتوگوهای غیرعلنی میان دو طرف گفت: «با تغییر دولت آمریکا، ما شاهد تغییری در این زمینه نیز بودیم تا جایی که تماس با ایران آغاز شد و در نتیجه گفت‌وگو و مذاکره در وین شکل گرفت و علاوه بر آن، تماس و گفت‌وگوی غیرعلنی میان ایران و عربستان سعودی نیز آغاز شد.»
فواد حسین تاکید کرد عراق در این دیدارهای منطقه‌ای نقش داشت؛ زیرا این منازعات بر واقعیات سیاسی عراق تاثیر می‌گذاشت و برای مدیریت منازعه در داخل ما نیازمند مدیریت منازعه در خارج از کشور بودیم. آنچه در عراق روی می‌دهد بر کل محیط پیرامونی منطقه‌ای اثر می‌گذارد. بنابراین تحرک ما در این زمینه، تا حدی به نفع کشورمان بود اما بخش دیگری از آن به نفع منطقه بود. رئیس‌جمهور عراق نیز ماه آوریل در مصاحبه با یک اندیشکده لبنانی گفته بود ایران و عربستان بیش از یک بار در بغداد گفت‌وگو کرده‌اند.
نخستین‌بار روزنامه «فایننشال‌تایمز» در ۲۹ فروردین گزارش داد که مقامات ارشد جمهوری اسلامی و عربستان‌سعودی، ۶ سال پس از قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور در دی ماه ۱۳۹۴، روز ۹ آوریل ۲۰۲۱ (۲۰ فروردین ۱۴۰۰) در بغداد مذاکرات «مستقیم» انجام داده‌اند. خبرگزاری فرانسه نیز ۱۹ آوریل (۳۰ فروردین) ضمن تایید این خبر، به نقل از یک مقام عراقی و یک دیپلمات غربی نوشت هیات‌های دو کشور به ریاست سعید ایروانی، نماینده علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و خالد بن‌علی الحمیدان، رئیس وزارت اطلاعات عربستان در بغداد با یکدیگر دیدار کردند.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران نیز ۳۰ فروردین ماه درباره اخبار منتشر شده درباره گفت‌وگوی ایران و عربستان اظهار کرد: نقل‌قول‌های متضادی در این خصوص منتشر شده، ایران همواره از گفت‌وگو با پادشاهی سعودی استقبال کرده و آن را به نفع مردم دو کشور و صلح و ثبات منطقه‌ای دانسته و همین فکر ادامه خواهد داشت. سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره گفت‌وگوی ایران و عربستان و اینکه آیا این خبر را تایید می‌کنید، گفته بود: درباره گزارش‌های ضد و نقیض رسانه‌ای اظهارنظری نمی‌کنیم.
این تحولات در شرایطی است که ولیعهد عربستان‌سعودی ۷ اردیبهشت- ۲۸ آوریل در گفت‌وگو با شبکه العربیه در پاسخ پرسشی درباره احتمال برقراری روابط بین ریاض و تهران گفت: «عربستان خواستار برقراری روابط دوستانه با ایران است. ایران یک کشور همسایه است، همه ما امیدواریم که رابطه خوب و متمایزی با ایران برقرار کنیم.» ولیعهد عربستان اضافه کرد: «ما خواهان آن نیستیم که وضعیت در ایران سخت باشد، ما خواهان کامیابی ایران هستیم.» او تاکید کرده بود که دو کشور منافع مشترک و متقابلی برای پیشرفت و بهبود منطقه و جهان دارند.
دور چهارم مذاکرات ایران-عربستان
همزمان با این تحولات، سفیر ایران در عراق اعلام کرد: ما تاکنون سه دور مذاکره با طرف سعودی داشته‌ایم و دور چهارم در پی تشکیل دولت جدید ایران برگزار خواهد شد. ایرج مسجدی در مرکز گفتوگوهای الرافدین که با حضور مقامات ارشد عراقی و سیاسیون برجسته برگزار شد، مجددا بر حمایت کامل تهران از بغداد برای بازسازی و عمران این کشور تاکید کرد.
سفیر ایران درباره مناسبات منطقه‌ای و نقش عراق در نزدیک‌سازی دیدگاه‌های ایران و عربستان گفت: از طریق همکاری دولت عراق، سه دور مذاکرات با عربستان در بغداد انجام دادیم و دور چهارم در پی تشکیل دولت جدید ایران برگزار خواهد شد.
وی با بیان اینکه ایران کشوری بزرگ و متمدن است و آماده هر نوع گفت‌وگویی با کشورها از جمله عربستان است، گفت: ایران آمادگی خود را برای گفت‌وگو و صلح اعلام کرده و دست خود را برای یاری و کمک به سمت کشورهای همسایه و منطقه دراز کرده است.
مسجدی در پایان گفت: نباید هیچ نگرانی از جانب ایران داشته باشند، این دشمنان منطقه هستند که این تصور را ایجاد می‌کنند، موضع ایران شفاف، روشن و کاملا دوستانه است، ما با ۱۵ کشور مرز مشترک داریم و با همه آنها روابط خوبی داریم.
روز دوشنبه نیز سخنگوی وزارت خارجه ایران تاکید کرد تاکنون سه دور گفت‌وگو بین دو کشور برگزار شده است و در صورت لزوم دورهای بعدی برگزار می‌شود و ما از نقش سازنده عراق هم در این زمینه تقدیر و تشکر می‌کنیم. سعید خطیب‌زاده در نشست خبری در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه نشست بغداد گفت‌وگویی بین ایران و عربستان انجام شده است، گفت: درباره عربستان، بیشتر از گفت‌وگوهایی که پیش از این در بغداد صورت گرفته گفت‌وگویی بین ایران و عربستان انجام نشده و در نشست بغداد شاهد گفت‌وگوی جدیدی نبودیم.
خطیب‌زاده همچنین در پاسخ به این سوال که آیا بن‌بستی در مذاکرات ایران و عربستان صورت گرفته که این مذاکرات ادامه پیدا نکرده یا اینکه ادامه این مذاکرات نیز منتظر ادامه تغییرات در ایران و استقرار دولت جدید است، تصریح کرد: عربستان همسایه ما در این منطقه است. ما و عربستان نقاط اشتراک زیادی برای صلح و ثبات در این منطقه داریم.
وی افزود: ایران هیچ گاه دست دوستی خود را از ریاض دریغ نکرده است و هرگاه در عربستان این اراده ایجاد شده است که براساس سازوکار منطقه‌ای عمل کند و در این مسیر حرکتی داشته باشد با استقبال ایران روبه‌رو شده است. او تاکید کرد: هیچ بن‌بستی میان این دو کشور بزرگ نیست که قابل حل نباشد و تنها به اراده سیاسی و به اقدام در پایتخت‌های دو کشور نیاز دارد و این امر می‌تواند کمک‌کننده باشد.
