راه سومی برای دیپلماسی با ایران وجود ندارد
براساس این گزارش، این وضعیت بیثبات و رو به گسترش، بدون بازگشت به دیپلماسی همچنان از کنترل خارج میشود، درحالیکه دیپلماسی تنها راه مناسب برای بایدن است تا بتواند به وعدهاش در خصوص عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای متعهد باشد. بدون بازگشت سریع به توافق هستهای با ایران، بایدن با خطر یک بحران هستهای روبهرو است که میتواند به سرعت به یک جنگ ویرانگر تبدیل شود. «راه سومی» وجود ندارد.
در سایه این حمله هوایی، انتظار میرود که طرفین توافق هستهای بار دیگر در وین برای دور هفتم مذاکرات با هدف احیای برجام تشکیل جلسه دهند. درحالیکه گزارشها حاکی از دستیابی به توافق است، یک مقام آمریکایی اظهار کرد که گفتوگوها نمیتوانند بهطور نامحدود ادامه داشته باشند. سهسال پس از آنکه دونالد ترامپ رئیسجمهور وقت آمریکا، خروج ایالاتمتحده از این توافق را اعلام کرد؛ هماکنون با لحظه سرنوشتساز دیپلماسی آمریکا و ایران روبه رو هستیم که پیامدهای طولانیمدت را برای آینده خاورمیانه به همراه دارد.
در این دوراهی حساس، هیچ چیز برای دموکراتهای کنگره مهمتر از این نیست که از توافق هستهای با ایران، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) حمایت کنند اما بهرغم پشتیبانی گسترده دموکراتها و عموم مردم از برجام برخی نمایندگان دموکرات همچون باب منندز وجود دارند که معتقدند بایدن برای حصول توافقی بهتر با ایران تلاش کند که برنامه موشکی بالستیک، سیاستهای منطقهای و حقوق بشر این کشور را هم شامل میشود. اما رویکرد «همه یا هیچ چیز» به احتمال زیاد منجر به هیچ معاملهای نمیشود و تهدیدی غیرقابل قبول و احتمال جنگ را بر جای میگذارد.
برجام یک توافقنامه همهجانبه نیست و هرگز قرار نبوده باشد که کلیه اختلافات ایران و آمریکا را حلوفصل کند. با این حال توافق تا زمان خروج ایالاتمتحده از برجام، همانطور که تعیین شده بود، اجرا میشد و ایران حتی یک سال پس از خروج آمریکا کاملا به تعهدات خود پایبند بود. اما سرانجام در واکنش به اعمال مجدد تحریمهای ایالاتمتحده، ایران نیز به تدریج اقداماتی خارج از مفاد برجام انجام داده و زمان گریز هستهای خود را بهطور بالقوه کوتاه کرده و از تعهد داوطلبانه برای بازرسیهای دقیقتر خودداری کرده است. اینها فقط بخشی از پیامدهای رویکرد فاجعهبار فشار حداکثری ترامپ است که دو کشور را به طرز وحشتناکی به آستانه جنگ همهجانبه نزدیک کرده و برای غیرنظامیان ایران، به ویژه در میان همهگیری بیماری کووید-۱۹، رنج بیحسابی ایجاد کرده است.
درحالیکه دموکراتهای کنگره نسبت به کمپین فشار حداکثری ترامپ (علیه ایران) بسیار انتقاد داشتند، رویکرد «معامله بهتر» منندز اساسا از وضعیت تلخ موجود جدا نمیشود. حتی اگر حسننیتی وجود داشته باشد، این رویکرد واقعیتهای سیاسی داخلی در ایران و اهمیت اساسی محدود کردن برنامه هستهای را در نظر نمیگیرد. تحریم ها، شعلههای احساسات ضدآمریکایی در ایران را بیش از پیش برانگیخته است.
همچنین استفاده از تحریمها برای کسب امتیاز از ایران در دوره ترامپ کار نکرد و در دوره بایدن نیز کار نخواهد کرد. دموکراتها باید اطمینان حاصل کنند که توافق هستهای- که شاید دستاورد اصلی سیاست خارجی دولت اوباما و بایدن است - از بین نمیرود، چراکه تمام امید برای دیپلماسی کوتاهمدت بین ایالاتمتحده و ایران است.