سعید خطیب‌زاده: گفت وگو ها به بن‌بست نرسیده است
وضعیت مذاکرات به روایت آقای سخنگو
سعید خطیب‌زاده همچنین گفت هنوز زود است که درباره نتایج آن قضاوت کنیم ولی بعید است که این هفته دور نهایی باشد. از سوی دیگر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران روز گذشته در مراسم بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت دفاع و الحاق ناوشکن دنا به ناوگان نیروی دریایی با اشاره به اینکه در مذاکرات این نکته به خوبی روشن شده است که اگر آمریکایی‌ها و بقیه کشورهای ۱+۵ به تمام تعهدات خودشان بدون استثنا عمل کنند، بلافاصله بعد از راستی‌آزمایی جمهوری اسلامی ایران هم به تمامی تعهدات خود عمل خواهد کرد، گفت: «این پیام صریح جمهوری اسلامی ایران به اروپا و آمریکاست.» به گزارش «ایرنا» روحانی خطاب به اعضای برجام تاکید کرد: «همان‌طور که بسیاری از تعهدات‌تان را قبول کردید و اعلام کردید که اجرا خواهید کرد، این چند مورد باقی مانده را هم بپذیرید تا منطقه ما و جهان شاهد صلح و آرامش بیشتر و تعامل سازنده بیشتر باشد.»
هشدار بلینکن درباره تعلل در احیای برجام
همزمان با برگزاری دور ششم گفت‌وگوها با هدف احیای برجام، وزیرخارجه آمریکا با هشدار در تعلل در ادامه وضعیت کنونی برنامه هسته‌ای ایران گفت در صورت تعلل آنها دانشی خواهند داشت که بازگرداندن آن بسیار سخت خواهد بود و معتقدم که بازگرداندن محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران فوریت دارد. به گزارش خبرگزاری فارس، آنتونی بلینکن، وزیرخارجه آمریکا روز یکشنبه در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌بی‌اس، درباره برخی گزارش‌ها در این‌باره که روسیه به‌دنبال فراهم کردن سامانه‌های ماهواره‌ای پیشرفته برای ایران بوده، گفت: «زمانی که موضوع درباره گفت‌وگوهای هسته‌ای است، ما به‌خاطر مذاکرات هسته‌ای هیچ موضوع یا منافع دیگری را معامله نمی‌کنیم. بنابراین من می‌خواهم درباره این موضوع بسیار شفاف باشم. همچنین من قصد ندارم جلوتر از رئیس‌جمهور به پیش بروم. من گمان می‌کنم که وی این موضوع را طی روزهای آینده با رئیس‌جمهور پوتین مطرح خواهد کرد.»خبرنگار سی‌بی‌اس در ادامه این مصاحبه درباره برنامه هسته‌ای ایران از بلینکن پرسید از زمانی که آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده، ایران پیشرفت‌های بسیار زیادی به‌دست آورده است. پیشرفت‌های بسیار زیاد در مواد (هسته‌ای) و پیشرفت‌های دیگر در زمینه دانش. شما چگونه خواهید توانست دانشی که ایران در این دوره به‌دست آورده را به جعبه بازگردانید؟ که بلینکن ضمن تایید این گفته خبرنگار سی‌بی‌اس گفت: «این سوال بسیار عالی بود و کاملا حق دارید. از زمانی که ما از برنامه هسته‌ای خارج شدیم و ایران محدودیت‌هایی که توافق بر آن اعمال کرده بود را نادیده گرفت، این کشور پیش رفته و مواد بیشتری را غنی‌سازی کرده است. ایران در سطوح بالاتری که تحت توافق به آن اجازه داده نشده بود، اقدام به غنی‌سازی کرد. شما در این باره که دستیابی به دانش بوده، حق دارید و اگر این طولانی‌تر شود، اگر آنها به پیشروی ادامه دهند، دانشی خواهند داشت که بازگرداندن آن بسیار سخت خواهد بود. من معتقدم که بازگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به جعبه فوریت دارد که این کار را توافق هسته‌ای انجام داده بود. متاسفانه، ایران درحال‌حاضر خارج از توافق است که این موضوع در نتیجه خروج ما از توافق بوده است.»
این دور آخر گفت‌وگوها نخواهد بود
از سوی دیگر روز گذشته سخنگوی وزارت امورخارجه با بیان اینکه مذاکرات در وین به هیچ بن‌بستی نرسیده و این دور آخر نخواهد بود، تصریح کرد: «آمریکا باید تصمیمات خودش را بگیرد و بداند طرف خاطی و ناقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است.»به گزارش خبرگزاری فارس، سعید خطیب‌زاده در نشست هفتگی با خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی که به صورت حضوری و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد، افزود: «آنچه در وین درحال روی دادن است، یک کمیسیون فصلی مشترک برجام است. هدف آن هم بازگشت آمریکا به تعهداتش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است.»به گفته سخنگوی دستگاه دیپلماسی، آنچه در وین درحال روی دادن است به هیچ بن‌بستی نرسیده و هیچ چیز غیرممکنی هم وجود ندارد. وی ادامه داد: «گفت‌وگوها درباره برخی ظرایف فنی، سیاسی، اجرایی و حقوقی درحال انجام است. البته دو سه موضوع اصلی باقیمانده که درحال گفت‌وگو [درباره آن]در وین[هستیم].» سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: «خیلی زود است که بخواهیم درباره نتیجه گفت‌وگوها قضاوت کنیم. این دور آخر نخواهد بود و بعید است دور آخر باشد و برخی گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای مقرون به صحت نیست.»
وی با بیان اینکه آمریکا باید تصمیمات خودش را بگیرد و بداند در موضع برابری با ایران و ۱+۴ در این گفت‌وگوها نیست، تاکید کرد: «آمریکا باید بداند که طرف خاطی و نقض‌کننده برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است و از یک موضع خاطی در این مذاکرات حاضر شده و طبیعی است که باید تضمین‌های لازم را برای عدم‌تکرار آنچه در دوران ترامپ رخ داد، بدهد. مسیر بازگشت آن هم از نظر ما کاملا روشن است.»
مذاکرات ربطی به انتخابات ندارد
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره مذاکرات جاری در وین و ارتباط آن با مسائل داخلی ایران گفت: «آنچه در وین اتفاق می‌افتد، ربطی به انتخابات و تحولات داخلی ایران ندارد. نه گفت‌وگوها فرسایشی شده و نه وقت اضافه آوردیم. خیلی صریح بگویم که برای موضوعات باقیمانده در وین خیلی وقت کم داریم.» خطیب‌زاده یادآور شد: «موضوعات باقیمانده موضوعاتی هستند که تصمیماتی را به صورت سیاسی نیاز دارند و اگر تصمیمات در واشنگتن و پایتخت‌‌های اروپایی اتخاذ شود، بازگشت به برجام صورت می‌گیرد.» سخنگوی وزارت‌خارجه بیان کرد: «مجددا اعلام می‌کنم خیلی بعید است این دور، دور آخر گفت‌وگوها در وین باشد.»
برجام در حال مذاکره مجدد نیست
سخنگوی وزارت‌خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا بحث رفع تحریم‌های نفتی جزو موارد اختلافی بین ایران و آمریکا در جریان مذاکرات وین است نیز توضیح داد: «در مورد رفع تمامی تحریم‌های بخشی ذیل برجام توافق شده است از جمله در حوزه انرژی.»وی با بیان اینکه با تصویب برجام طبق توافق صورت گرفته سه دسته از تحریم‌ها برداشته شد؛ تحریم‌های مالی، پولی، بانکی، بیمه‌ای، تحریم‌های حوزه نفت، گاز و پتروشیمی و همچنین حوزه حمل‌ونقل و موضوعات مرتبط با آن، ادامه داد: «برجام در هر سه حوزه تصریح دارد و چیزی کمتر از برجام توافق نشده و نخواهد شد چون اساسا برجام درحال مذاکره مجدد نیست. اجرای برجام ملاک گفت‌وگو است و این موضوعی که اشاره کردید جزو موضوعات مورد مناقشه نیست.»
نه برجام بیشتر و نه کمتر را نمی‌پذیریم
خطیب‌زاده با اشاره به اینکه مهم‌ترین ملاک عمل ما سیاست‌های مشخص اعلام شده توسط مقام معظم رهبری و ابلاغ شده توسط شورای‌عالی امنیت ملی بوده است، افزود: «وزارت‌خارجه یک دستورکار بیشتر ندارد و متن جدیدی را مذاکره نمی‌کند. برجام همان است که به صورت اولیه امضا و اجرایی شده است. نه برجام بیشتر و نه کمتر را نمی‌پذیریم. موضع اصولی تامین منافع مردم ادامه خواهد یافت.»وی عنوان کرد: «این یک توافق برای بازگشت آمریکا به تعهداتش ذیل برجام است و در طرف مقابل هم توقف اقدامات جبرانی ایران و بازگشت ایران به تعهدات اولیه پس از اجرای برجام در بعد هسته‌ای خواهد بود. آنچه در وین به توافق برسد در حد مدیران کل و معاونان اعلام خواهد شد.»
گره مذاکرات؟!
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گیر کار در مذاکرات وین کجاست، اظهار کرد: «من خیلی اهل گردگویی نیستم. صریح بیان کنم مذاکرات را در فضای عمومی پیگیری نمی‌کنم. در برخی موضوعات ظرایف فنی و حقوقی، اجرایی و سیاسی باقی مانده است. این ظرایف در گفت‌وگوهای بین‌المللی و حقوقی به اندازه موضوعات اصلی مهم هستند. جزئیات را باید با دقت گفت‌وگو کرد. در دو سه موضوع به صورت اساسی گفت‌وگوها در جریان است، تضمین‌هایی که آمریکا باید بدهد که شرایط [دوران] ترامپ تکرار نشود.» وی افزود:«درباره چگونگی اجرایی شدن تعهدات آمریکا و در مقابل توقف اقدامات جبرانی ایران درحال گفت‌وگو هستیم. هیچ چیز غیرممکنی وجود ندارد، بن‌بستی هم نیست و گفت‌وگوها در روال طبیعی خود جلو می‌رود. تمامی طرف‌ها در وین با جدیت و تعهد درحال گفت‌وگوهای حرفه‌ای هستند و در صورتی که این روند ادامه یابد، می‌توان به متن منقح و کامل رسید. باید هیات‌ها به تهران بازگردند و بعد از آن ببینیم آیا می‌توانیم بگوییم دور بعدی دور آخر خواهد بود یا خیر.»
هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس ندادیم
خطیب‌زاده در ادامه در پاسخ به سوالی درباره تفاهم ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیان کرد: «تفاهم ایران و آژانس یک توافق فنی بوده و از روزی که قانون مجلس اجرایی و الزام‌آور شده، ما هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس ندادیم و توافق ما با آژانس برای حفظ تصاویر ضبط شده در دوربین‌ها برای روزی است که ما تصمیم بگیریم آیا به آژانس تحویل بدهیم یا ندهیم.» خطیب‌زاده ادامه داد: «اگر گفت‌وگوها در وین به نتیجه برسد، تصاویر را در اختیار آژانس قرار می‌دهیم و در غیراین صورت در اختیار خودمان است و به صورت مهر و موم ذیل حاکمیت انحصاری جمهوری اسلامی قرار دارند.»سخنگوی دستگاه دیپلماسی یادآور شد: «در خصوص اینکه این یک ماه به نتیجه برسیم، بدبین نیستم؛ ولی اگر به نتیجه نرسیم، یک تصمیم داخلی است که آیا ما دوربین‌ها را پاک کنیم و مهر و موم‌ها را برداریم یا اینکه کماکان دوربین‌ها ضبط کنند و ما تصمیم بگیریم هر زمان که اراده کردیم.» وی بیان کرد: «اجازه دهید الان درباره نتیجه گفت‌وگوها قضاوت نکنیم. گفت‌وگوها ان‌شاءالله با تامین منافع عالیه مردم به نتیجه برسد.»
رایزنی‌ها برای خرید نفت
خطیب‌زاده درباره رایزنی‌ها برای خرید نفت از ایران نیز گفت: «حتی در دوران تحریم‌های حداکثری شکست‌خورده آمریکا، هدف اصلی صنعت نفت و دوستان در وزارت نفت و کمک ما در وزارت‌خارجه، بازپس‌گیری سهم ایران در بازار نفت بود.» وی بیان کرد: «قطعا در یک‌سال اخیر بخشی از این سهم را پس گرفتیم و یکی از اهداف اصلی، همواره حضور متناسب با تولیدات و جایگاه ایران در بازار سنتی نفت بوده است. گفت‌وگوها همواره ادامه داشته و باز هم در لایه‌های مختلف در جریان است و جزئیات آن را وزارت نفت می‌تواند در اختیار رسانه‌ها قرار دهد.»
راهزنی‌های آمریکا
سخنگوی وزارت‌خارجه درباره راهزنی‌های آمریکا نیز اظهار کرد: «دولت آمریکا مثل یک راهزن دریایی در چند مورد، نفت‌هایی را که متعلق به ایران نبوده و ایران فروخته و حتی متعلق به بخش‌خصوصی بوده غیرقانونی گرفته است و شنیده‌ها حاکی از این است که آن محموله‌ها را فروخته‌اند.» وی افزود: «راهزنی، راهزنی است و خیلی فرقی نمی‌کند، این نفت متعلق به چه کسی است. این را به لیست شرمندگی‌های دولت واشنگتن اضافه کنید.»
توصیه به سران گروه هفت
همچنین خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره نشست سران گروه هفت و ابراز نگرانی از برنامه موشکی ایران گفت: «تفاسیری که از قطعنامه ۲۲۳۱ توسط کسانی که به خوبی می‌دانند این قطعنامه ناظر به چه مواردی است، هم خیلی بعید و هم بسیار نادرست است. هیچ جای قطعنامه ۲۲۳۱ برنامه‌های موشکی ایران را محدود نکرده است.»
سخنگوی وزارت‌خارجه ادامه داد: «در قطعنامه آنچه آمده موشک‌های با طراحی برای حمل کلاهک هسته‌ای است که ذیل فعالیت‌های موشکی ایران نیست و این‌گونه قرائت‌های بعید از کلمات روشن و واضح قطعنامه ٢٢٣١ تنها به کسر اعتبار کسانی می‌انجامد که این ادعاها را مطرح می‌کنند.» خطیب‌زاده افزود: «بهتر است سران این کشورها به تعهدات بر زمین مانده خودشان عمل کرده و از مداخله در امور کشورهای منطقه پایان داده و سعی کنند در یک رابطه احترام‌برانگیزی به صلح و ثبات این منطقه کمک بیشتری کنند.»
تاکید سران جی-۷ بر تداوم مذاکرات وین
این درحالی است که سران اجلاس جی-۷ پس از نشست سه روزه در انگلیس از تداوم مذاکرات وین در راستای احیای برجام وین حمایت کردند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، سران هفت کشور صنعتی جهان روز یکشنبه پس از اعلام اینکه نجات توافق هسته‌ای هنوز به زمان بیشتری نیاز دارد، با صدور بیانیه‌ای پایانی از تداوم مذاکرات وین حمایت کردند. به گزارش منابع خبری، سران هفت کشور صنعتی جهان (آمریکا، آلمان، انگلیس، ژاپن، فرانسه، ایتالیا و کانادا) حاضر در سواحل «کورنوال» در انگلیس با صدور این بیانیه به نشست خود خاتمه دادند و بار دیگر متعهد شدند از به اصطلاح ساخت سلاح هسته‌ای توسط جمهوری اسلامی جلوگیری خواهند کرد. درخصوص احیای برجام در بخشی از این بیانیه آمده است: «ما متعهدیم که اطمینان حاصل کنیم ایران هرگز سلاح اتمی تولید نخواهد کرد. ما از گفت‌وگوکنندگان اصلی در برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) و به‌طور جداگانه با ایالات‌متحده، برای بازگشت آمریکا و ایران به تعهدات خود در قبال برجام استقبال می‌کنیم. ما از هدف منع گسترش سلاح‌های اتمی و اطمینان از ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حمایت می‌کنیم.» همچنین در بخش دیگری از این بیانیه با ادعای کاهش شفاف‌سازی در برنامه هسته‌ای ایران آمده است: «یک توافق هسته‌ای ترمیم شده و به‌طور کامل اجرا شده می‌تواند راهگشای رفع نگرانی‌های منطقه‌ای و امنیتی نیز باشد.»
رایزنی در وین بدون ایران
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین از دیدار روسای هیات‌های مذاکره‌کننده در وین بدون حضور ایران خبر داده و به‌دستورکار این جلسه اشاره کرد. به گزارش «ایسنا» میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در صفحه توییترش از دیدار روسای هیات‌های مذاکره‌کننده در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای، بدون حضور ایران خبر داده و نوشت: «دیدار روسای هیات‌های مذاکرات وین (بدون ایران و بدون کارشناس‌ها) برای ارزیابی پیشرفت‌های حاصله و تبادل‌نظر درباره گام‌های بعدی برگزار شد.»به گزارش «ایسنا» مذاکرات میان اعضای کمیسیون مشترک برجام درباره احیای توافق هسته‌ای در وین و با حضور آمریکا در مقر مذاکرات از ماه گذشته برقرار شده است. آمریکا و ایران مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیمی نداشته‌اند و نمایندگان دولت آمریکا با نمایندگان سایر اعضای برجام در این زمینه رایزنی می‌کنند. اقدامات لازم برای احیای توافق هسته‌ای از طریق بازگشت دوجانبه تهران-واشنگتن به آن در دو کارگروه مجزا بررسی می‌شود که شامل بازگشت ایران به اجرای کامل تعهدات برجامی‌اش و لغو تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران است. این تحریم‌ها پس از خروج دولت پیشین آمریکا از توافق هسته‌ای علیه ایران اعمال یا بازگردانی شدند. ایران خواستار لغو تمامی تحریم‌های اعمال شده علیه خود است و دولت آمریکا تاکنون بیان کرده آماده لغو تحریم‌های ناسازگار با برجام است.
بدون توافق، کور سرگردان خواهیم بود
همچنین رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با پایگاه خبری اکسیوس گفت که داشتن یک توافق هسته‌ای با ایران «ضرورت دارد» وگرنه کور سرگردان خواهیم بود. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری اکسیوس، گروسی در پاسخ به این سوال که آیا قبول دارد که ایران یک برنامه هسته‌ای تسلیحاتی دارد، گفت: «نه، درحال‌حاضر اطلاعاتی وجود ندارد که چنین چیزی را نشان بدهد.» اما او درباره مقارن شدن افزایش سطح غنی‌سازی ایران با کاهش یافتن میزان دید (نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران) در ماه‌های اخیر ابراز نگرانی کرد. گروسی ادامه داد: «این موضوع بسیار جدی است. وقتی در سطح ۶۰درصد غنی‌سازی می‌کنید، بسیار نزدیک هستید. این از نظر فنی غیرقابل تمییز با مواد در سطح تسلیحات است. بنابراین، وقتی این موضوع را با این امر مسلم که دسترسی بازرسی ما درحال کاهش یافتن است، می‌بینیم من نگران می‌شوم.»
موضع‌گیری برجامی جدید تل‌آویو
همزمان وزیر امورخارجه جدید رژیم صهیونیستی در گفت‌وگو با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر مقابله این رژیم با احیای توافق هسته‌ای تاکید کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه صهیونیستی هاآرتص، یائیر لاپید رئیس حزب یش عتید[آینده‌ای هست] که در پی پیروزی دولت ائتلافی نفتالی بنت رئیس حزب یمینا در مقابل بنیامین نتانیاهو در انتخابات نخست‌وزیری این رژیم به مقام وزیر امورخارجه منصوب شده است، در گفت‌وگو با جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره توافق هسته‌ای رایزنی کرد. لاپید در ادامه این رایزنی‌ها بر این موضوع تاکید کرد که «اسرائیل به هر طریقی از امکان دستیابی ایران به یک سلاح هسته‌ای جلوگیری خواهد کرد.»بر اساس این گزارش اظهارات وزیر امورخارجه جدید رژیم صهیونیستی درحالی مطرح می‌شود که مقام معظم رهبری پیش از این تولید، نگهداری و به‌کارگیری تسلیحات هسته‌ای را حرام اعلام کرده‌اند. از این‌رو، مقامات ایران تاکید کردند که برنامه هسته‌ای ایران صرفا اهداف صلح‌آمیز را دنبال می‌کند. نگرانی رژیم صهیونیستی از بازگشت دولت آمریکا به توافق هسته‌ای درحالی مطرح می‌شود که مذاکرات در زمینه احیای توافق هسته‌ای میان هیات‌های دیپلماتیک اعضای اصلی توافق هسته‌ای در وین در جریان است. آمریکا و ایران مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیمی نداشته‌اند و نمایندگان دولت آمریکا با نمایندگان سایر اعضای برجام در این زمینه رایزنی می‌کنند.
