گمانهزنیها درباره دور جدید مذاکرات احیای برجام در وین
خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی در آستانه آغاز دور ششم مذاکرات احیای توافق هستهای در وین، درباره وضع کنونی مذاکرات نوشت: چهار دیپلمات، دو مقام ایرانی و دو تحلیلگر میگویند بخشی از موانع بر سر راه احیای توافق هستهای هنوز پیش روی مذاکراتی هستند که قرار است این هفته میان تهران و قدرتهای جهانی از سر گرفته شود و این یعنی هنوز باید مسیر بیشتری برای بازگشت به پایبندی به توافق هستهای طی کرد.
انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در این گفتوگوها هفته پیش گفت اطمینان دارد در ششمین دور مذاکرات در وین توافق میان طرفها حاصل خواهد شد. از سوی دیگر سیدعباس عراقچی، معاون وزیرخارجه ایران هفته گذشته گفت که مسائل باقیمانده میان طرفها مهم هستند اما میتوان آنها را حل کرد.
آنتونی بلینکن، وزیرخارجه آمریکا در جلسه روز دوشنبه درباره احتمال توافق درخصوص بازگشت طرفها به برجام مدعی شد: «هنوز نمیدانیم این اتفاق واقعا خواهد افتاد یا خیر. ما طی دو ماه گذشته درحال انجام گفتوگوهای غیرمستقیم بودیم اما هنوز مشخص نیست که آیا ایران از اراده و آمادگی لازم جهت انجام اقدامات ضروری برای بازگشت به پایبندی برجام برخوردار است یا خیر.» بلینکن اذعان کرد: «من پیشبینی میکنم که حتی در صورت بازگشت به پایبندی به برجام، صدها تحریم علیه ایران از جمله تحریمهای اعمال شده توسط دولت ترامپ باقی بماند.»
در تازهترین تحول، نماینده اتحادیه اروپا در وین در بیانیهای در شورای حکام ضمن حمایت از تداوم تلاشها برای حفظ توافق هستهای، از آنچه کاهش دسترسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات ایران و افزایش فعالیت هستهای ایران میخواند، ابراز نگرانی کرد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اینترنتی اتحادیه اروپا، استفان کلمنت، نماینده اتحادیه اروپا در بیانیهای در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی که از هفتم ژوئن آغاز شده است، درباره توافق هستهای گفت: اتحادیه اروپا بر تعهد قاطعانهاش نسبت به حمایت مداوم از برجام [توافق هستهای] در این موقعیت مهم تاکید میکند و مصمم است به همکاری با جامعه بینالمللی برای حفظ این توافق که دارای اهمیت استراتژیک و عنصری مهم در ساختار عدم اشاعه تسلیحات هستهای در سطح جهان است، ادامه دهد. کلمنت ادامه داد: اتحادیه اروپا از تمامی کشورها میخواهد از اجرایی شدن این توافق طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل حمایت کنند.
در ادامه این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپا از تلاشهای فشرده دیپلماتیک در کمیسیون مشترک برجام و تماسهای نماینده ارشد اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگکننده برجام با تمامی شرکای مرتبط حمایت میکند. ما از مذاکرات برگزار شده در وین در سطوح مختلف با چشمانداز بازگشت احتمالی آمریکا به برجام و بازگشت ایران به اجرای کامل برجام استقبال میکنیم.
اتحادیه اروپا که تا کنون به تعهداتش ذیل برجام عمل نکرده در این بیانیه همچنین از اقدام ایران در معلق کردن پروتکل الحاقی ابراز نگرانی کرد. همگام با این نگرانی هیات آمریکا نیز در بیانیهای که در جلسه شورای حکام قرائت کرد در اظهاراتی مداخلهجویانه از ایران خواست مانع نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر تاسیسات هستهایاش و جمعآوری اطلاعات از آنها نشود. همچنین در بیانیه آمریکا مطرح شد: چنین اقدامی، حداقل موجب پیچیده کردن جدی تلاشهای مداوم برای رسیدن به تفاهمی پیرامون این خواهد شد که ایران چگونه میتواند به پایبندی به تعهداتش در برجام در ازای از سرگیری متقابل از سوی آمریکا بازگردد. وزیر امور خارجه انگلیس نیز در مصاحبه با شبکه خبری العربیه گفت کشورش بهدنبال دستیابی به توافقی «قویتر و طولانیتر» با ایران است.
همزمان شبکه خبری فاکسنیوز در یک گزارش ادعاهای جدیدی مبنی بر وجود فعالیتهای غیرعادی در اطراف یک سایت در نزدیکی شهر جاجرود مطرح کرد. فاکسنیوز مدعی شد که بهتازگی به تصاویر جدید ماهوارهای دست پیدا کرده که نشان میدهد فعالیتهای مشکوک و غیرعادی در اطراف سایت سنجریان در نزدیکی جاجرود در حال انجام است. در ادامه این گزارش ادعایی آمده است: این تصاویر ماهوارهای که از سوی شرکت مکسار ارائهشده و در آزمایشگاه اینتللب مورد تحلیل قرار گرفته است، نشان میدهد که از ۱۵ اکتبر سال ۲۰۲۰، تعداد ۱۸ خودرو در این سایت حضور دارند و در این سایت حفاری صورت گرفته و یک جاده دسترسی جدید به این سایت ساخته شده است.این ادعای بیاساس درحالی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیش از این اعلام کرده که ایران فعالیتها در این سایت را در سال ۲۰۰۳ متوقف کرده بود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران در ماه فوریه تفاهمنامهای سه ماهه امضا کردند که ضربه تصمیم تهران برای کاهش همکاریاش با آژانس از طریق پایان دادن به اقدامات مضاعف نظارتی تعیین شده تحت توافق هستهای را کمتر کرد. طبق این تفاهمنامه که روز ۲۴ ماه مه به مدت یک ماه دیگر تمدید شد، اطلاعات [از تاسیسات هستهای ایران] به روشی مشابه جعبه سیاه گردآوری میشود و آژانس فقط مجاز است بعدتر به آن دسترسی پیدا کند. مشخص نیست که این تفاهمنامه دوباره تمدید شود یا نه و آژانس گفته است چنین مذاکراتی با ایران در حال سختتر شدن هستند.
از سوی دیگر، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در توییتی به مطرح شدن بحث راستیآزمایی در ایران در جلسه شورای حکام اشاره کرد و نوشت: بحث درباره راستیآزمایی در ایران در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان داد که وضعیت فعلی، زمانی که برجام تقریبا از حیات بهدلیل سیاست فشار حداکثری آمریکا ساقط شده، موضوع نگرانی جدی است. وی افزود: حتی منتقدان سنتی توافق هستهای حالا بهتر ارزش آن را درک میکنند. نماینده روسیه در وین پیشتر هم در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی که از روز دوشنبه آغاز شده و تا جمعه ادامه خواهد یافت، تاکید کرد که بودن برجام بهتر از نبودن آن است. اولیانوف تاکید کرد که احیای برجام به نفع جامعه بینالملل است.