میدلایستآی از قول منابع مطلع گزارش داد
ناگفته مذاکرات ایران و عربستان در بغداد
به گزارش سرویس بینالملل انتخاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: با این حال بهرغم گفتوگوهای این دو رقیب منطقهای در خاک عراق، فعالیتهای تهران و ریاض در این کشور بخشی از این گفتوگوها نیست. در عوض، متوقف ساختن حملات حوثیها به تاسیسات نفتی عربستان و یافتن راهی برای خروج از بنبست سیاسی لبنان، در راس این دستور کار قرار دارد. ایران و عربستان سعودی که از طرفهای متخاصم در کشورهای منطقه پشتیبانی میکنند و از سال ۲۰۱۶ هیچ روابط دیپلماتیکی با یکدیگر ندارند، در ۹ آوریل در پایتخت عراق به مذاکره نشستند تا تنشها را کاهش دهند. مقامات و سیاستمداران عراقی مطلع از پیشرفت مذاکرات، به میدلایستآی گفتند که عراق در این مرحله بخشی از بحث نیست و در عوض تمرکز روی سایر مواردی است که دو طرف بهعنوان اولویت خود میبینند.
یک مقام ارشد عراقی که در جریان روند مذاکرات است به میدلایستآی گفت: عراق در این مذاکرات تنها یک کارگزار است، بنابراین بخشی از این مذاکرات نخواهد بود، خصوصا اینکه نفوذ عربستان در عراق بسیار محدود است. بنابراین اولویت موضوعات دیگر است. جلسات دو طرف هنوز در مراحل ابتدایی است، اما همچنان ادامه دارد. هر دو کشور برای شکستن یخ روابط خود و ایجاد اعتماد به چند دور گفتوگو احتیاج دارند، بهویژه آنکه شکافی عمیق بین دو طرف حاکم شده است. با این اوصاف آنها قبل از ظهور هر نتیجهای به زمان نیاز دارند. این مقام عراقی افزود: ما شرایط مناسب را برای آنها ترتیب دادیم، محلی برای آنها فراهم کردیم و رازداری خود را نیز تضمین کردیم. آنچه باقی میماند مربوط به آنهاست و مربوط به ما نیست. بیشتر رقابتهای ایران و عربستان سعودی در منطقه با اختلافات سیاسی و نظامی همراه است. اگرچه در سالهای اخیر، نفوذ عربستان در عراق در مقایسه با نفوذ ایران به میزان قابلتوجهی کاهش یافته، اما سعودیها تاثیری بر ثبات امنیت عراق دارند که نمیتوان از آن غافل شد. مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق بهعنوان رئیس سابق سازمان اطلاعات این کشور از روابط خوبی با اکثر کشورهای منطقه بهویژه ایران و عربستان سعودی برخوردار است. مقامات عراقی و رهبران سیاسی نزدیک به الکاظمی به میدلایستآی گفتند که وی همچنین یکی از متحدان محبوب ولیعهد سعودی، محمد بنسلمان در این کشور است. الکاظمی با بهرهگیری از این روابط، مقامات سعودی و ایرانی را ترغیب کرد تا در بغداد بنشینند و در مورد اختلافنظرهای خود گفتوگو کنند. روند اولیه گفتوگوها امیدوارکننده توصیف شده و همچنان هم ادامه دارد. برخی مقامات گفتند که یک هیات ایرانی برای گفتوگو در مورد آخرین تحولات با متحدان عراقی ایران و آمادهسازی زمینه برای از سرگیری گفتوگوها در دور بعدی، روز دوشنبه وارد بغداد میشوند.
یک مقام عالیرتبه عراقی به میدلایستآی گفت: همه چیز خوب است. هر دو طرف تمایل زیادی به حل اختلافات خود دارند. عراق صلاحیت ایفای نقش مثبت در منطقه را دارد. نشانهها حاکی از آن است که عربستان سعودی درحالحاضر در موقعیت ضعیفتری نسبت به ایران قرار دارد و بهنظر میرسد به موفقیت در این مذاکرات هم بیشتر نیازمند است، چراکه براساس شواهد دولت جدید آمریکا در همکاری با ریاض بهعنوان متحد اصلی خود در منطقه بیعلاقه است.
با توجه به اینکه دولت بایدن به دنبال از سرگیری توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران است، یک مقام عراقی گفت: سعودیها میبینند که زمان خروج از مدار آمریکا فرا رسیده است. جنگ ۶ ساله عربستان سعودی در یمن علیه حوثیها درحال نابودی پادشاهی است، حوثیها بهعنوان جنبش مخالف وابسته به ایران بهطور مرتب موشکها و هواپیماهای بدون سرنشین را به سمت تاسیسات نفتی و فرودگاههای سعودی پرتاب میکنند. در مقابل ایران، بهرغم انزوای بزرگ بینالمللی و اقتصاد آسیبدیده که تحتتاثیر تحریمهای شدید آمریکا قرار گرفته است اهرم بزرگی به نام حوثیها دارد تا آنها را متقاعد به توقف حملات کند. در همین حال، مذاکرات آمریکا و ایران در مورد توافق هستهای به سرعت درحال پیشرفت است، با این اوصاف انتظار میرود که تحریمها بهزودی لغو شود.
ناظران و مقامات عراقی به میدلایستآی گفتند که مهمترین اولویت ریاض پایان دادن به حملاتی است که توسط متحدان ایران در یمن و بعضا عراق انجام میشود. برای طرف دیگر نیز، تسهیل روابط با کشورهای عربی خلیجفارس برای پایان دادن به انزوای ایران و تقویت اقتصاد آن یک نیاز فوری است. ایران در تلاش است تا در این مرحله به آن برسد. یکی از مقامات عراقی آشنا به روند گفتوگوها به میدلایستآی گفت: ایرانیها بهرغم رنج اقتصادی و آرزوی عادیسازی وضعیت خود در منطقه و شکستن انزوا در این مذاکرات وضعیت به مراتب بهتری دارند. بهنظر میرسد عربستان سعودی در وضعیت ناامیدانهای قرار دارد و به موفقیت در این گفتوگوها نیاز دارد. از دید ایران، عربستان سعودی نمیتواند کارهای زیادی در عراق انجام دهد، بنابراین لبنان در راس اولویتهای تهران قرار دارد، درحالیکه یمن اولویت اصلی سعودیهاست. دولت جدید آمریکا جنگ در یمن را مساله سعودیها میداند و آنها باید خودشان آن را حل کنند، بنابراین این همان کاری است که سعودیها اکنون میخواهند انجام دهند.
به گفته یک رهبر سیاسی نزدیک به الکاظمی، رهبران سیاسی و ناظران عراقی معتقدند که بیشتر مناقشات بین ایران و عربستان سعودی نمایشهایی براساس شعارهاست تا اختلافات واقعی موجود.
بنابراین، تمرکز بر منافع متقابل و تقسیم قدرت در صحنههای مشترک به کاهش تنش در منطقه کمک میکند و به نوعی در عراق نیز تاثیر مثبتی دارد. اگر ایران علاقهمند به تنشزدایی با حریف سنتی خود در منطقه از طریق میانجیگری عراق باشد و آمریکا فشار خود بر تهران را کاهش دهد، ایران نیز طبیعتا علاقهمند به ایجاد یک دولت قدرتمند در عراق و یک وضعیت امنیتی پایدار خواهد بود. در برههای از زمان، اگر ایرانیها احساس کنند در موقعیتی هستند که میتوانند با ضمانتهایی که قابل رد کردن نیستند، یک معامله واقعی انجام دهند، گروههای مسلح مورد حمایت خود را کنترل خواهند کرد. این سیاستمدار تاکید کرد که تهران، حوثیها یا حزبالله را فدا نخواهد کرد اما راضی خواهد شد که از حمایت و پوشش گروههای مسلح مورد پشتیبانی خود در عراق بکاهد. وی گفت: در واقع، این استراتژیای است که الکاظمی برای دستیابی به آن تلاش میکند، اینکه یک متحد مفید مثل ایران داشته باشد که از طریق آن بتواند منافع خود را بدون هیچ مشکل، ضرر و تحریمی در ازای رها کردن جناحهای داخل عراق محقق کند. هرگونه موفقیتی در این پرونده به این معنی خواهد بود که دو طرف به حمایت از الکاظمی و دولت وی ادامه خواهند داد، بهویژه در چند ماه آینده، که به ناچار شاهد بحرانهای بسیاری در آستانه انتخابات پارلمان عراق در ماه اکتبر خواهیم بود.