صعود رتبه ایران در رتبه‌بندی پاسپورت‌ها
از همین‌رو، در سال‌های اخیر درخواست برای گذرنامه دوملیتی بیشتر شده است.اطلاعات تازه‌ای که شرکت «هنلی پاسپورت ایندکس» منتشر کرده نشان می‌دهد کدام کشورها با پایان یافتن پاندمی کرونا شانس بیشتری برای سفر دارند. این اطلاعات از طریق انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل جهانی (یاتا) جمع‌آوری شده است که مشخص می‌کند چه تعداد از مقاصد سفر برای ۱۹۹ پاسپورت در دسترس قرار گرفته‌اند. جایگاه گذرنامه‌ها نیز براساس شاخص‌هایی چون نیاز نداشتن به ویزا هنگام سفر، امکان دریافت ویزا در فرودگاه و مرز و فرآیند و مدت زمان انتظار برای دریافت ویزا تعیین شده است.با توزیع سریع‌تر واکسن این احتمال وجود دارد که بعضی از کشورها از پاسپورتشان امسال استفاده کنند، اما سوال این است کدام کشور کلید ورود به بیشترین کشورها را به‌خود اختصاص داده است. دانمارک و استرالیا رتبه پنجم این فهرست را به‌دست آورده‌اند؛ شهروندان این دو کشور امکان سفر آسان و بدون ویزا به ۱۸۹ کشور را دارند.ایتالیا، فنلاند و اسپانیا با امکان سفر به ۱۹۰ کشور، در رتبه چهارم این فهرست ایستاده‌اند. کره‌‌جنوبی و آلمان که در رتبه سوم قرار گرفته‌اند، می‌توانند آسان یا بدون ویزا به ۱۹۱ کشور سفر کنند. گذرنامه سنگاپور در رتبه دوم این جدول، امکان سفر آسان به ۱۹۲ کشور را دارد. ژاپن با امکان سفر به ۱۹۳ کشور، همانند سال گذشته دارای قوی‌ترین پاسپورت جهان است.نکته مهم این رتبه‌بندی، خروج انگلیس و آمریکا از فهرست معتبرترین پاسپورت‌های جهان است؛ قدرت گذرنامه این دو کشور برخلاف آن‌چه تصور می‌شود کاهش یافته است، به‌طوری که اکنون در رتبه هفتم این جدول قرار گرفته‌اند.این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد مقاصد مختلف سفر در اروپا رتبه‌خود را تثبیت کرده و بالاتر از آمریکا و انگلیس قرار گرفته‌اند. بسیاری از کشورهای آسیایی از سال ۲۰۰۶ از ضعیف بودن پاسپورتشان رنج می‌برند، اما ژاپن برای چند سال متوالی موفق شده قوی‌ترین گذرنامه را در جهان داشته باشد. در ۱۰ سال گذشته، امارات‌متحده‌عربی نیز سعی کرده به کشورهای بیشتری امکان دسترسی بدهد و متعاقبا شهروندانش امکان سفر آسان به ۱۷۴ کشور را به‌دست آورده‌اند، درحالی‌که قبلا به ۶۷ کشور دسترسی داشتند.تلاش‌های چین در سال‌های اخیر باعث جهش رتبه‌ای از ۹۰ به ۶۸ شده است که به سیاست درهای باز این کشور به روی شهروندان بیشتری از جهان برمی‌گردد. چینی‌ها اینک می‌توانند بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی به ۷۷ کشور سفر کنند. اما وضعیت در انتهای جدول تغییر چندانی نداشته است؛ سوریه، عراق و افغانستان همچنان ضعیف‌ترین گذرنامه را دارند، شهروندان این کشورها امکان سفر به کمتر از ۳۰ کشور را دارند. هرچند، عراق که رتبه ۱۰۹ این جدول را دارد، تلاش می‌کند با آسان‌تر کردن شرایط مهاجرت و پذیرش اتباع خارجی، با این مساله مقابله کند.گذرنامه ایران نیز با دو رتبه جهش در جایگاه ۹۹ ایستاده است. در سال ۲۰۲۰ ایران رتبه ۱۰۱ را داشت. درحال‌حاضر با گذرنامه ایرانی می‌توان به ۴۲ کشور بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی (On arrival) سفر کرد. این مقاصد شامل آذربایجان، قطر، لبنان، ترکیه، ارمنستان، گرجستان، عمان، سوریه (خاورمیانه)، سریلانکا، مالدیو و ماکائو (چین)، کامبوج، مالزی، نپال، تیمور شرقی یا لسته از مستعمره‌های اندونزی (آسیا)، اکوادور، بولیوی، ونزوئلا (آمریکا)، جزایر کوک، میکرونزی، نیووی، جزایر پالائو، ساموآ و تووالو (اقیانوسیه)، دومینیکا و هاییتی (کارائیب)، جزایر کیپ‌ورد، جزایر کومورس، گینه بیسائو، کنیا، ماداگاسکار، موریتانی، موزامبیک، روآندا، سنگال، سیشل، سیرالئون، سومالی، تانزانیا، توگو، اوگاندا و زیمبابوه (آفریقا) است. در بیشتر این مقاصد ویزای فرودگاهی صادر می‌شود. البته تعداد زیادی از آنها نیز جزو مقاصد سفر ایرانی‌ها محسوب نمی‌شوند و پرواز مستقیمی برای آنها وجود ندارد.از جمله عواملی که باعث اختلاف فاصله در اعتبار گذرنامه‌ها شده، ویروس کرونا و مدیریت آن بوده است. پیش‌بینی می‌شود با تزریق گسترده واکسن در کشورهای پیشرفته که اقتصاد ثروتمندتری دارند، مثل اتحادیه اروپا، امارات، انگلیس و آمریکا جابه‌جایی جهانی برای برخی کشورها آسان‌تر شود و شهروندان کشورهای درحال توسعه، چون توزیع واکسن در آنها کندتر است امکان کمتری برای گرفتن ویزا در آینده داشته باشند.
